Zo fix je met een klein budget toch een mooie outfit die duurzaam is

Uitbuiting

De Britse documentaire Untold: Inside the Shein Machine die vorige week uitkwam, bevestigde maar weer eens hoe slecht de fast fashion-industrie wel niet is. Voor de docu gingen een aantal onderzoeksjournalisten undercover in de fabrieken van Shein, het grootste kledingbedrijf ter wereld. Je kunt wel zeggen dat Shein geen fast fashion, maar ultra fast fashion verkoopt aangezien er elke dag duizenden nieuwe producten online komen. Even ter vergelijking: H&M heeft jaarlijks ongeveer 25.000 nieuwe items, Shein maar liefst 1,3 miljoen. En de producten in de webwinkel zijn spotgoedkoop, zo heb je voor slechts een paar euro al een kledingstuk.

Uit Untold: Inside the Shein Machine blijkt nu echter hoe het bedrijf de prijzen zo laag kan houden. Textielarbeiders die voor Shein werken worden namelijk flink uitgebuit. Zo maken ze dagen van 18 uur, hebben ze slechts één dag per maand vrij en krijgen ze maar een derde van hun salaris (wat ongeveer zo'n 572 euro per maand is) uitbetaald als ze een fout maken. Een journalist zag zelfs dat vrouwen tijdens hun lunchpauze hun haren wassen, omdat ze er anders geen tijd voor hadden.

Waar zijn we mee bezig?

Het zien van de onmenselijke omstandigheden waarin fast fashion wordt geproduceerd, was precies de reden dat brand manager en dj Rowie Korpel besloot haar garderobe te verduurzamen. Ze kocht eerst nog regelmatig fast fashion bij winkels als Primark, maar dat veranderde tijdens haar modeopleiding aan het Amsterdams Fashion Instituut (AMFI). "Ik zag een documentaire over de onmenselijke situaties waarin die kleding wordt gemaakt en dacht: Rowie, waar ben je in hemelsnaam mee bezig?"

Ze begon een challenge om een jaar lang geen nieuwe kleding te kopen. Dat beviel zo goed, dat het struinen naar unieke tweedehands kledingstukken haar hobby werd. Inmiddels is het zelfs haar levensmissie om mensen bewust te maken van duurzame mode.

De prijs van fast fashion

Door de opkomst van fast fashion zijn we volgens Rowie de echte waarde van kleding uit het oog verloren. We willen alles voor een zo laag mogelijke prijs. "Maar iemand anders betaalt de prijs. Het gaat ten koste van het milieu en de arbeidsomstandigheden van fabrieksmedewerkers. Dat voelt voor velen van ons echter een ver van onze bed show."

Voor haar studie deed Rowie een experiment om te kijken hoe je mensen tóch bewust kan maken van de negatieve kanten van fast fashion. Mensen die op het punt stonden om een fast fashion-aankoop te doen, liet ze een filmpje zien over de slechte arbeidsomstandigheden waarin de kleding wordt gemaakt. "9 van de 10 mensen zag toen af van de aankoop." Toch is het helaas zo dat de meeste mensen het filmpje de volgende dag weer zijn vergeten en toch weer zwichten als ze iets leuks zien in een fast fashion-winkel.

Snelheid

Volgens Rowie zijn er een aantal dingen mis met de manier waarop we tegenwoordig kleding consumeren. Zo willen we steeds vaker nieuwe kleding. Daarom brengen fast fashion-winkels bijna elke week wel weer nieuwe collecties uit. "Ze spelen in op trends, kopiëren alles van de catwalk en hebben het dan binnen vier weken in de winkel liggen."

Die snelheid waarin kleding wordt geproduceerd gaat ten koste van de kwaliteit. Zo kwam Primark er laatst eerlijk voor uit dat hun shirts na vijf keer dragen en wassen niks meer waard zijn. Dat was vroeger wel anders. "Mijn oma van 91 zegt altijd: 'Toen ik jouw leeftijd was, had ik maar één jas en daar deed ik dan vijf jaar mee." Nu willen we niet alleen voor elk seizoen, maar vaak ook voor elk feestje of evenement weer iets nieuws kopen. Dat is geen goede zaak vindt Rowie: "We moeten normaliseren dat je een outfit blijft hergebruiken."

Minder kopen

Filmmaker Catherina is gek op vintage shoppen en deelt haar bijzondere vondsten regelmatig op TikTok. Hoewel ze voornamelijk tweedehands shopt, komt ze ook nog wel eens in fast fashion-winkels. "Niet iedereen wil 100 euro uitgeven aan één broek of shirt, maar ik denk wel dat het goed is om je bewust te zijn dat het niet zo onschuldig is om bij de Zara of Bershka iets kopen."

Net als Rowie denkt Catherina dat we iets moeten veranderen aan de manier waarop we nu kleding consumeren. "Ik denk dat we eigenlijk verslaafd zijn gemaakt aan fast fashion, aan die constante trends. Dat patroon wil ik doorbreken." Daarom denkt Catherina nu elke keer goed na of ze iets daadwerkelijk nodig heeft voor ze een aankoop doet. "Laatst had ik een première en wilde ik iets nieuws kopen, maar toen ik in de winkel stond zag ik door de bomen het bos niet meer. Er was te veel keuze." Ze besloot om nog eens diep in haar eigen kledingkast te duiken en creatief te zijn met de kleding die ze al had. "Juist daardoor ontstaan nieuwe outfits."

selectief op zoek

Wil je toch wat nieuwe items aan je garderobe toevoegen zonder veel geld uit te geven? Dan is tweedehands kleding shoppen een goed alternatief voor fast fashion. Dat kan online op platformen als Vinted of Marktplaats, maar ook in fysieke winkels. Het kan alleen wel lastig zijn om iets leuks te vinden in het enorme aanbod. "Ga selectief op zoek", tipt Catherine daarom. "Bedenk wat je wil, bijvoorbeeld een jurkje of een blauw kledingstuk, en ga dan alleen naar items in die categorie op zoek."

Spijkerbroek

Iemand die als geen ander weet hoe je vintage moet shoppen is Roël IJsselstein (22). Samen met zijn broer Daud is hij eigenaar van vintage kledingmerk Square Eight en de pop-up Vintage Kilo Sales die door heel Nederland reist. De liefde voor vintage begon bij hem en zijn broer al vroeg. "We zochten een manier om er anders uit te zien dan de rest. In eerste instantie was duurzaamheid niet onze insteek, maar we zijn er wel achter gekomen hoe schadelijk de overproductie van kleding wel niet is." Zo vertelt Roël bijvoorbeeld dat het 8500 liter water kost om één spijkerbroek te maken. "Dat is hetzelfde als 9 uur onder de douche staan. Dan kan je maar beter een spijkerbroek kopen van goede kwaliteit die lang meegaat, dan eentje van Shein die je maar een paar keer aan kan."

Vintage shoppen

Als eigenaar van twee vintage kledingwinkels weet Roël als geen ander waar je op moet letten bij vintage shoppen. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen vintage en tweedehands? "De vuistregel is dat iets ouder moet zijn dan 15 jaar om vintage te worden genoemd." Daarnaast is het zo dat er in de kringloopwinkels van alles wat hangt op het gebied van tweedehandskleding, terwijl de collectie in een vintagewinkel vaak meer is uitgezocht.

Omdat de kleding die in vintagewinkels hangt meer dan 15 jaar oud is, kun je er vanuit gaan dat de kwaliteit vaak ook goed is. De kwaliteit van kledingstukken was vroeger - voor de opkomst van fast fashion - namelijk veel beter.

Mode maakt rondjes

Zomaar een vintage winkel in stappen, kan best overwhelming zijn. Net als Catherina raadt Roël aan om gericht op zoek te gaan als je gaat vintage shoppen. "Fashion maakt vaak rondjes. Cargobroeken zijn nu bijvoorbeeld in, maar die waren in de jaren 90 ook in. Dus dat betekent dat als je zo'n broek in bijvoorbeeld de Zara ziet hangen, je hem waarschijnlijk ook wel tweedehands kunt vinden."

Heb je meer tijd, dan kan het volgens Roël ook juist chill zijn om zonder verwachting te gaan shoppen. "Neem er dan de tijd voor en ga echt alle rekken langs. Er hangt zoveel en er kunnen supervette dingen tussen zitten, als je er even doorheen gaat."

Een andere tip die Roël nog geeft, is om je niet blind te staren op maten. "Als je iets leuk vindt, pas het dan gewoon." De maten zijn de afgelopen jaren meegegroeid met de gemiddelde mens, dus wat 30 jaar geleden een maat 40 was, is nu misschien een maat 36.

Kleding ruilen

Naast tweedehands shoppen, zijn er nog veel meer mogelijkheden om voor zo min mogelijk geld een nieuwe duurzame outfit te scoren. Zo doet Catherina aan kledingkettingruil waarbij er een tas met kleding langs allerlei adresjes in Nederland gaat. Mensen die zich hebben aangemeld kunnen dan kleding eruit halen en hun eigen kleding die ze niet meer dragen er weer in doen. "Zo krijg je gratis kleding en kom je makkelijk weer van je eigen kleding af."

Een andere optie om kleding te ruilen is via zogenaamde swapshops waarbij je oude kledingstukken inlevert en daarvoor in de winkel andere tweedehands kleding kunt uitzoeken.

Vrienden en familie

Een andere handige tip is een kijkje nemen in de kledingkast van je vrienden. Dat is misschien wel de meest duurzame en laagdrempelige manier om aan een nieuwe outfit te komen. "Als je een avondje uitgaat en iets nieuws wil, kijk dan of een vriend(in) nog iets leuks voor je heeft", zegt Rowie. Je kunt de kleding dan tijdelijk lenen of misschien wel ruilen voor een kledingstuk van jezelf.

Ook je vader, moeder, opa of oma heeft misschien wel onverwachte gems in de kast hangen! Zo vond Rowie in de kast van haar oma een blouse van het dure merk Céline.

Huren

Heb je binnenkort een feest, evenement of bruiloft en wil je een bijzondere outfit aan? Dan kan huren een optie zijn. "Huren is in opkomst", vertelt Rowie. Helaas is dat vaak nog wel prijzig. "Maar dan heb je in ieder geval niet jarenlang een kledingstuk in de kast hangen dat je nooit meer aan doet!"

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -