Melati (27): "Mijn vader raakte vermist toen ik kind was, nu help ik andere achterblijvers"

"Mijn vader is vermist geraakt toen ik nog een kind was. Tot op heden is hij nooit teruggevonden. Als achterblijver van vermissing kon ik eigenlijk bijna nergens terecht voor geschikte hulpverlening. Doordat het zo'n onderbelicht thema is, zijn er maar weinig gespecialiseerde professionals. Zo was de eerste verwijzing die ik kreeg naar een rouwtherapeut. Maar die is gericht op overlijden en dus een andere vorm van verlies. Tijdens m'n studies deed ik daarom onderzoek naar wat achterblijvers van vermissing nodig hebben. Ik kwam tot de conclusie dat er door de jaren heen wel stappen zijn gemaakt, maar dat er nog maar weinig organisaties zijn die geschikte hulp bieden, terwijl dit wel hard nodig is.

Ik zat nog op de basisschool toen m'n vader vermist raakte en was er op een bepaalde manier wel mee bezig, maar de klap kwam pas echt toen ik ging studeren en me ging settelen. Ik merkte dat het toch wel heel heftig was: je ervaart zoveel onzekerheid. Ik zeg weleens dat het makkelijker is om erachter te komen dat iemand is gevonden en overleden. Als je dan het lichaam kan zien, helpt dat om het een plek te geven. Als dat niet gebeurt, blijf je hoop houden. Er zijn veel emoties die je dan als achterblijver kan ervaren, zoals somberheid, machteloosheid en frustratie. Dat kan invloed hebben op je mentale gezondheid en bijvoorbeeld leiden tot een burn-out of depressie.

Als je uiteindelijk je leven weer probeert op te pakken, zie je dat daar vaak schuldgevoel bij komt kijken. Je gaat je ding weer doen, maar vraagt je af wat de vermiste daarvan zou vinden. De vraag 'wanneer heb ik genoeg gedaan?' is er een die bij veel achterblijvers speelt en zo ontstaat er een intern conflict. Het is eigenlijk een levenslang rouwproces en het kost tijd om dat een plekje te kunnen geven. Je kunt het nooit echt 'afsluiten', maar moet ermee leren omgaan.

Doordat ik zelf een vermissing en het gebrek aan goede hulp heb ervaren en veel werkervaring heb in de sociale hulpverlening, heb ik de organisatie Omgaan met vermissing (OMV) opgericht. We helpen niet met zoektochten, maar bieden hulp en begeleiding nadat een naaste vermist is geraakt. Dat kan om een familielid of vriend gaan, maar ook om een collega. We helpen bij de praktische zaken en maken inzichtelijk welke stappen er gezet moeten worden. Een vermissing van een naaste brengt naast emotionele obstakels namelijk ook praktische en juridische problemen met zich mee. Een vermiste leeft voor de wet niet, maar is ook niet dood. Als je getrouwd bent met iemand die vermist is, kan het voorkomen dat je bijvoorbeeld zorgverzekering moet blijven doorbetalen, terwijl er geen loon binnenkomt. Maar denk ook aan zaken als erfenis, schulden, lopende contracten of scheidingspapieren: dat zijn allerlei zaken waar je als achterblijver mee te maken krijgt, waardoor de verwerking en mentale problemen rondom de vermissing naar de achtergrond worden geschoven. En als het om een ouder gaat, kan het bijvoorbeeld moeilijk zijn om een aanvullende beurs aan te vragen bij je studie, omdat een vermist persoon juridisch gezien geen status heeft.

Naast die praktische ondersteuning bieden we ook counseling, waarmee we achterblijvers handvaten geven die helpen om met de vermissing om te gaan. We willen dat iemand zich gehoord en begrepen voelt, zodat verdere mentale problemen hopelijk zoveel mogelijk beperkt kunnen worden. De drempel om psychische hulp te zoeken is namelijk voor veel mensen best hoog. Verder organiseren we laagdrempelige lotgenotenbijeenkomsten, bieden we nazorg en bespreken we dit thema via trainingen en gastlessen op scholen en bij hulpinstanties.

Zowel mijn achtergrond als hulpverlener als m'n eigen ervaring met vermissing zijn twee mooie krachten om in te zetten bij dit werk en ik hoop dat ik daarmee veel mensen kan helpen. Zelf heb ik tijdens m'n hele proces ook met veel lotgenoten gesproken en soms is het gewoon superfijn om te sparren over hoe iemand anders erin staat. Natuurlijk is het goed om je als hulpverlener professioneel op te stellen, maar als je je kwetsbaarheid laat zien, kan dat ook een kracht zijn. Je leeft gewoon heel erg met elkaar mee en dat maakt dat ik onwijs gemotiveerd ben om dit werk te doen. Het kostte veel tijd en energie om OMV op te zetten, maar gelukkig kreeg ik daarbij veel hulp en steun van mensen in mijn omgeving. Zo maakte mijn man de website en mocht ik spreken met veel andere professionals en achterblijvers, allemaal dingen waar ik heel dankbaar voor ben.

Je ziet soms dat vermissingszaken groot in het nieuws komen, bijvoorbeeld bij Nicky Verstappen en Anne Faber. Dat is denk ik heel positief, maar er mag nog meer landelijke aandacht komen voor wat er gebeurt nadat iemand wel of niet gevonden wordt en wat dit kan doen met de achterblijvers. Dat stukje nazorg is heel belangrijk. Ik hoop natuurlijk dat mensen hier nooit mee te maken krijgen, maar als dat wel zo is, hoop ik dat ze ons weten te vinden. Ik gun het mensen dat ze van hun verdriet hun brandstof kunnen maken."

- Melati (27)