Weesanu (20): ''Je vlucht voor de oorlog, maar het blijft je achtervolgen''

"Ik ben geboren en opgegroeid in Myanmar waar al jaren een burgeroorlog woedt. Als jong kind opgroeien in zo’n land gaf mij absoluut geen veilig gevoel. Ook mijn ouders waren bang dat er iets met mij of mijn broer zou gebeuren. Op een dag besloten mijn ouders Myanmar te verlaten en in een veiligere omgeving te gaan wonen. Daarom vertrokken we met heel het gezin naar een huisje op de Thaise grens. Dit was niet geheel zonder risico’s: zomaar op de grens wonen zonder vergunning was illegaal en dus riskeerden we dat we werden opgepakt door de politie.

We wilden niet constant in angst leven. We lieten daarom ons huisje op de Thaise grens achter en kwamen terecht in een Thais vluchtelingenkamp met zo'n 30.000 andere mensen. Als klein jongetje van vier vond ik het destijds geweldig om met zoveel mensen te leven. Je zit als het ware geïsoleerd, wat je ertoe dwingt om een band op te bouwen met de mensen in het kamp. Dat deed ik vooral door met leeftijdsgenoten te spelen. Ook voelde ik me als klein jongetje erg veilig. Ik dacht bij mezelf: er zijn zoveel andere mensen die hier wonen, dan moet het toch wel veilig zijn. Bovendien beschermde het leger ons tegen de militaire coup, dus dacht ik niet dat er iets mis kon gaan.

Als ik er nu op terugkijk, besef ik dat die gedachte te mooi was om waar te zijn. In een vluchtelingenkamp gebeuren namelijk de meest bizarre dingen. Je bent ‘thuis’, maar er zijn veel regels waar je je aan moet houden. Ook zijn er plekken in het kamp waar je absoluut niet mag komen, omdat daar mijnen kunnen zijn. Soms kwam het voor dat ik me noodgedwongen moest verplaatsen als gevaarlijke situaties zich dreigden voor te doen. In het kamp voelde ik me niet echt thuis, omdat ik me nergens langdurig kon vestigen.

Ook vindt er in die kampen veel geweld plaats: mensen worden meegenomen en vermoord. In het kamp leven namelijk niet alleen ‘gewone’ burgers, maar ook gedetineerden. Dit leidt vaak tot onderlinge confrontaties. Naast het geweld hoor je regelmatig dichtbij het kamp bommen afgaan. Als je als kind zulke geluiden hoort, gaat er van alles door je heen, maar je beseft niet wat er echt gebeurt. Het klinkt raar, maar omdat je in zo’n omgeving bent opgegroeid, ben je niks anders gewend. Het voelt heel apart: je vlucht voor de oorlog, maar het blijft je achtervolgen.

Uiteindelijk hebben wij geluk gehad dat er landen waren die vluchtelingen uit Myanmar toelieten. Zodoende verlieten wij het vluchtelingenkamp en kwam ik op mijn achtste terecht in een asielzoekerscentrum in Nederland. Toen ik hier terechtkwam, was het in het begin erg wennen. Je komt terecht in veilig land met een compleet andere cultuur. Uiteraard mis je ook de mensen waar je mee opgroeide en je familie die je hebt moeten achterlaten.

Alle trauma’s uit het verleden heb ik nu omgezet in iets positiefs: mijn eigen kledinglijn, genaamd Aungbon. In de kleding verwerk ik alles wat ik heb meegemaakt in het kamp. Zo heb ik een shirt waarop een geblinddoekte vrouw te zien is: een beeld uit het kamp dat ik nooit vergeten ben. Mijn vrienden en ik hadden namelijk een geblinddoekte vrouw gezien die mee werd genomen door soldaten. Naast negatieve herinneringen verwerk ik ook positieve gebeurtenissen in de kledingstukken, zoals mijn passie voor de jungle. Vlakbij het kamp bevond zich namelijk een jungle waar ik vaak met mijn vrienden te vinden was. Vandaar dat op sommige hoodies en t-shirts dieren staan afgebeeld.

Afgelopen december kreeg ik eindelijk mijn Nederlandse paspoort. Het gevoel dat ik toen kreeg, is niet in woorden te omschrijven. Ik was zo gelukkig en opgelucht. Een paspoort brengt zoveel mooie kansen met zich mee: ik kan studeren en ik kan mijn bedrijf nog groter maken. Ik weet hoe het is om in onveiligheid en zonder documenten te leven en daarom voel ik de pijn van andere vluchtelingen. Je komt terecht in een veilig land, maar zal toch hard moeten werken om je leven prettiger te maken. Vluchtelingen willen niet alleen in het bezit zijn van een paspoort: ze willen hard werken in een veilig land."

- Weesanu (20)