De Boombox, een geschiedenis...

In 1986 rapte LL Cool J: "My radio, believe me, I like it loud. I'm the man with a box that can rock the crowd. Walkin' down the street, to the hardcore beat. While my JVC vibrates the concrete. I'm sorry if you can't understand, but I need a radio inside my hand (...) I'm the leader of the show, keepin' you on the go. But I know I can't live without my radio!"

Check hoe LL Cool J dit nummer voordraagt in de uit 1985 afkomstige film Krush Groove. De film die gebaseerd is op de vroege jaren van hiphoplabel Def Jam Records.

In de jaren zeventig bruisten de straten van met name steden als New York City van de verschillende soorten culturen. Mensen vonden zichzelf uit door zich onderscheidend te profileren. Muziek was vaak een stijlbepaler. Funk en disco waren hot in de clubs maar in de zomer ook tijdens de blockparties in de buurten en in de parkjes. Om de zogeheten blockparties van muziek te voorzien plugden de dj's hun versterkers en mixers aan op lantarenpalen. De DJ kon op deze straatfeesten zijn beste platen laten horen en wie de beste soundsystem uit de buurt had en de meest indrukwekkende platencollectie kreeg de meeste aandacht.

Breakbeats
DJ Kool Herc staat er als dj uit die tijd om bekend de breakbeats van funk- en discoplaten te verlengen met behulp van twee draaitafels en een mixers zodat de breakdancers daar op los konden gaan, want die breakbeats die zich meestal in het midden van een nummer bevonden waren de vetste momenten om je moves op te showen en je eventuele tegenstanders te battelen. Naarmate de DJ meer populariteit vergaarde wilden de blaaskaken uit de buurt wel wat zeggen over dat instrumentale gedeelte. Al snel ontstonden er rijmpjes over wie ze waren en wat de naam van de DJ was terwijl de dansers dansten.

Biljoenen
Hiphop was geboren want deze manier van breaks verlengen bleek uiteindelijk de fundering te zijn voor de meer dan dertig jaar die zouden volgen. Zonder dat hij dat toen besefte vond Kool Herc de biljoenenindustrie die we vandaag hiphop noemen uit.

Run DMC
Hoewel Marantz in 1976 de eerste was met een boombox (of ghetto blaster) was het de boombox van JVC waarmee je voor de dag kon komen. Acts als Run DMC maakten het in het begin van de jaren tachtig onderdeel van hun image en naarmate de boombox stoerder werd kreeg deze een steeds grotere rol in het straatbeeld van de binnensteden van Amerika. In tegenstelling tot de grote logge soundsystems waar de dj's mee werkten kon je de boombox relatief makkelijk op je schouder over de straten heen sjouwen.

Radio Raheem
De rol van de dj was cruciaal voor de dansers, zonder de dj konden zij niet dansen en met de komst van de boombox kwam deze belangrijke rol geleidelijk te vervallen. Nu had je slechts een oude uitgevouwen kartonnen doos nodig om op te dansen en je niet te erg te bezeren en goede, stoere boombox. Tegenwoordig is less more maar toen moest hij groot zijn om een lekkere bass te hebben en om de trillingen van de bass te kunnen handelen had hij vaak een metalen behuizing wat de boombox een industrieel overkomen gaf dat weer extra indruk maakte. De boombox van Radio Raheem in Spike Lee's classic Do The Right Thing uit 1989 is hier het schoolvoorbeeld van.

Lyle Owerko
Fotograaf en verzamelaar Lyle Owerko heeft over de jaren heen een indrukwekkende verzameling van boomboxes verzameld. Check deze minidocu met de man en zijn verzameling, hieronder een slideshow van zijn verzameling.

LP
Op een bepaald moment integreerde JVC een LP speler in één van hun modellen. Je begrijpt dat als je in het park hiermee aan kwam zetten dat je de man was. Bekijk het filmpje. Weet jij welk classic hiphopalbum hier wordt opgezet?

Spierballen
De boombox is halverwege de jaren 80 niet weg te denken van de straat en in combinatie met witte Adidas sneakers en dookie rope chains, ofwel de gouden kettingen van toen, onderdeel van een stijl geworden. Als je die stijl in die tijd rockte dan had je dag in dag uit je boombox bij je. Sommige hadden wel 20 D batterijen nodig in al erg zware box. Zonder te hoeven fitnessen ontwikkelden tieners onbewust een gezond paar spierballen. Fab 5 Freddy herinnert het zich nog goed. "Overal waar ik naartoe ging nam ik mijn box mee. Toen ik een keer in het vliegtuig zat paste hij niet in de opbergruimtes boven de zittingen, dus reisde ik eerste klas waar hij wel paste. Ik dacht er niet aan om hem achter te laten in het ruim. Dat was mijn baby!"

In je gezicht
Hiphop heeft altijd een rebels karakter gehad, dat vond je terug in graffiti, in de battles tijdens het breakdance, later bij het rappen en je vond het ook terug bij iemand die snoeiharde hiphop uit zijn boombox liet pompen terwijl hij over straat liep. Of je dat nou leuk vond of niet. Het was dezelfde 'in your face' mentaliteit die ervoor zorgde dat de dj's van tien jaar eerder leerden hoe ze de buurt op stelten konden zetten door stroom van een lantarenpaal of elektriciteitshuis af te tappen.

De definitie van echt
De boombox was populair, en zoals zoveel aspecten uit de hiphopcultuur werd het imago van de boombox opgepikt door mainstream Amerika. Lyle Owerko herinnert zich dat er geleidelijk aan neon gekleurde varianten met flikkerende lampjes uitkwamen. Deze werden doorgaans verkocht aan mensen die geen waarde hechtten aan de geluidskwaliteit maar gewoon 'down' wilde zijn. "Aan het eind van iedere subcultuur heb je een tweede en derde generatie van mensen die instappen. De stijl die dan door ontwikkeld wordt staat altijd enorm ver van wat het origineel was. Dat is de indruk van wat echt is, niet de definitie van echt."

Vintage
Vintage boomboxen kan je nu voor 1000 dollar kopen. Lyle Owerko gebruikt zijn collectie voor fotoshoots en die van Fab 5 Freddy staat in het Smithsonian Museum van Amerikaanse Kunst in Washington, D.C.

Aye