Rocher Koendjbiharie: "De acceptatie van LHBT+'ers is er alleen aan de oppervlakte"

Hoe geaccepteerd is het in Nederland écht om uit de kast te komen? Waarom is er nog een Coming Out Day nodig? En op welk gebied valt er nog winst te behalen wat betreft zichtbaarheid en acceptatie van de LHBT+community? Die vragen bespreekt Merel in de TopiX-podcast met Rocher Koendjbiharie. Hij is hoofdredacteur bij Expreszo.nl, een online magazine voor en door jongeren uit de LHBT+gemeenschap.

Uit de kast komen in een bi-culturere omgeving

Rocher kwam in 2008 op zestienjarige leeftijd uit de kast. "Dat begon als een bumpy ride. Het heeft wel wat tijd gekost voordat mijn moeder en vader dat konden laten bezinken." Daar had Rocher wel begrip voor. "Het was een net wat ander tijdperk." Hij vertelt dat hij met een Nederlandse moeder en Hindoestaanse vader bi-etnisch en bi-cultureel is. "Dus ik zit ook altijd in een soort tweestrijd met twee culturen. Misschien dat het daarom ook zo wennen was."

Dat hij deels opgroeide met de Nederlandse cultuur, zorgde er volgens hem voor dat uit de kast komen iets makkelijker ging dan wanneer hij alleen de Hindoestaanse cultuur had meegekregen. "Zo kon ik toch dat individualistische van de Westerse samenleving tot me nemen en voor mezelf opkomen door te zeggen: dit ben ik gewoon." Die luxe heeft niet iedereen, zegt Rocher. Wanneer je bent opgegroeid in een conservatieve omgeving kan het moeilijker zijn om uit de kast te komen, zeker wanneer het botst met je religie. Voor sommigen komt dan zelfs hun veiligheid in gevaar.

Rocher vertelde destijds trouwens dat hij biseksueel was, terwijl hij al wel wist dat hij alleen op mannen viel. "Ik dacht: dan kan ik nog half voldoen aan de norm dat mannen op vrouwen vallen. [...] Ik zou dat nu niet meer op die manier aanpakken, want daarmee bevestig je bijvoorbeeld dat biseksualiteit een fase is of niet echt zou zijn. Biseksuele mensen krijgen namelijk vaak te horen: 'uiteindelijk word je wel hetero of homo'." Een jaar later vertelde hij alsnog dat hij alleen op mannen viel. "Ik was namelijk nog steeds niet af van de vraag 'hoe zit het met de meisjes?'"

Coming Out Day

Vorige week was het Coming Out Day. Dat kan voor mensen een mooi moment zijn om eindelijk openbaar te durven zijn wie ze zijn, maar Rocher wijdt de dag het liefst aan de zichtbaarheid van LHBT+'ers. "Niet zozeer de coming out van personen, maar meer de coming out van de gemeenschap in de maatschappij." Zoals de oprichters van de Coming Out Day jaren geleden al stelden: "Als iedereen uit de kast zou zijn, zou statistisch gezien iedereen een LHBT+'er kennen.

Zo'n dag is dus mooi en nog steeds belangrijk, maar tegelijkertijd bevestigt het ook dat niet hetero zijn nog steeds iets afwijkends is waar een speciaal coming out-moment voor gecreëerd moet worden. "Heteroseksuele of cisgender mensen hoeven niet uit de kast te komen en iedereen die dat niet is, wel. Zo creëer je een soort tegenstellend gevoel en zo houden we de norm in stand", aldus Rocher. Cisgender houdt in dat je genderidentiteit overeenkomt met het geslacht waarmee je bent geboren.

Is Nederland wel zo progressief?

Hoewel Nederland bekendstaat als een progressief land op het gebied van acceptatie van LHBT+'ers, valt dat in de praktijk nog vaak vies tegen volgens Rocher "Dat is alleen aan de oppervlakte", zegt Rocher. "Ik heb genoeg situaties meegemaakt en beschouwd om te stellen dat het een oppervlakkige acceptatie is." Zo is er nog steeds verschil in mate van acceptatie tussen bijvoorbeeld witte LHBT+'ers en LHBT+'ers van kleur. "We zijn helemaal niet zo LHTB+vriendelijk, althans niet voor iedereen en dat is het probleem. Als je voor de LHTB+gemeenschap bent, ben je er voor iedereen en niet alleen voor de witte LHBT+'er."

"Heel veel mensen denken: Nederland is zo progressief en zo tolerant. Daar zijn we ons op gaan doodstaren en daardoor hebben we niet doorgehad dat de rest van de wereld is gaan door evalueren en nu progressiever is dan wij."

Normaliseren en betere voorlichting

Rocher wil dus vooral de zichtbaarheid van de LHBT+community verbeteren en is een voorstander van het normaliseren van bepaalde dingen. Als voorbeeld noemt hij het aangeven van de persoonlijke voornaamwoorden waarmee je aangesproken wilt worden. "Ik ben cisgender en mijn voornaamwoorden zijn 'hij' en 'hem'". Dat heeft hij vermeldt in zijn Instagram-bio. "Doordat ik dat doe, draag ik bij aan een veiligere omgeving."

Trans en non-binaire personen krijgen namelijk nog vaker te maken met weerstand en onbegrip dan cispersonen uit de LHBT+gemeenschap. "Het concept dat gender meer kan zijn dan man en vrouw komt nog niet binnen bij mensen." Daar valt nog veel winst te behalen, ondere andere bij voorlichtingen op school. "Dat draagt enorm bij, zowel bij LHBT+'ers als bij niet-LHBT+'ers", zegt Rocher.

Bij gebrek aan goede inclusieve seksuele voorlichting is Rocher die op Expreszo zelf gestart. "We hebben een bundel genaamd 'Sexpreszo'. Daarin beschrijven we alles rondom seks voor LHBT+'ers op een seksuele voorlichting-manier in verschillende artikelen. Dat is heel anoniem, het staat gewoon op onze website."

Wil je meer lezen over de LHBT+gemeenschap? Of heb je vragen? Dan kan je terecht op Expreszo.nl. Luister het hele gesprek met Rocher hier terug:

Wil je graag meer inspirerende verhalen horen uit de TopiX-podcast? Dat kan via FunX.nl/podcasts!