FunX

Sarra (26) groeide op tussen twee culturen: "Ik wist niet meer wie ik was en wat ik wilde"

foto: Monica di Loxley - Unsplash

News
Sarra (26) groeide op tussen twee culturen: "Ik wist niet meer wie ik was en wat ik wilde"

In Nederland zijn er veel jongeren die opgroeien met twee culturen. Zo krijgen ze thuis de cultuur van hun ouders en familie mee en leren ze daarbuiten de Nederlandse cultuur kennen. Wanneer je opgroeit met twee culturen waarin de normen en waarden erg van elkaar verschillen kan dat moeilijkheden met zich meebrengen. De Nederlands-Marokkaanse Sarra kan daarover meepraten. Zij besloot namelijk uit huis te vertrekken, omdat ze voelde dat ze daar zichzelf niet kon zijn. Tannaz ging in de Mental Health Podcast in gesprek met Sarra en Soultherapist Souad over de moeilijkheden van opgroeien en leven tussen twee culturen, hoe dit impact kan hebben op je mentale gezondheid en wat je ertegen kunt doen.

#30 - De moeilijkheden van opgroeien tussen twee culturen - FunX Mental Health Club

THUIS WONEN TOT JE TROUWT

Sarra had al heel lang het gevoel dat ze niet zichzelf kon zijn of haar eigen keuzes kon maken. "Thuis moest ik aan bepaalde voorwaarden voldoen en buiten moest ik weer aan andere voorwaarden voldoen. Hierdoor wist ik op een gegeven moment niet meer wie ik was en wat ik wilde." Naast de druk die ze vanuit huis voelde om aan een bepaald beeld te voldoen, waren er ook andere problemen binnen het gezin. "Mijn ouders gingen ook nog eens scheiden en dat was echt een vechtscheiding, dus dat kwam er ook bij kijken." Hoewel Sarra niet goed wist wat ze wilde, wist ze wel dat ze niet meer in die situatie wilde blijven zitten. "Toen heb ik besloten uit huis te gaan en dat ging tegen alles in wat ik van de Marokkaanse cultuur heb meegekregen. Daar is het namelijk vaak zo dat je thuis bij je ouders blijft wonen tot het moment dat je trouwt."

De voor- en nadelen van opgroeien met twee culturen

Opgroeien met twee culturen kan je identiteit vormen of schaden. Het verschil tussen de Marokkaanse en de Nederlandse cultuur is groot en daar kan je volgens Souad 'armer' of 'rijker' van worden. "Je kunt er armer van worden als je constant het gewenste gedrag wil vertonen aan beide kanten. Daardoor kan je het gevoel krijgen dat je niet meer weet wie je bent en dat kan veel onzekerheid met zich meebrengen. Dat geeft het gevoel dat je niet sterk in het leven staat en geen ruggengraat hebt."

Ook Souad heeft meegemaakt dat het opgroeien met twee culturen nadelen kan hebben. "Op school zei de leraar dat ik brutaal was als ik hem niet aankeek wanneer hij tegen me praatte. Maar wanneer ik thuiskwam, vond mijn vader het juist respectloos als ik hem wél aankeek. Dat is heel verwarrend voor een jong kind, want welk gedrag is juist?"

Maar opgroeien met twee culturen kan je ook rijker maken. Vooral wanneer je een punt kunt bereiken waarop je beide culturen eigen maakt. "Het is een reis die je met jezelf aangaat. In die reis denk je bewust na over wat je wilt meenemen van - in dit geval - de Marokkaanse en de Nederlandse cultuur. Als je daar een bewuste keuze in kan maken en die twee culturen bij elkaar kunt laten komen, dan geloof ik dat je heel rijk door het leven kunt gaan."

ANGST

Uit huis gaan voordat je getrouwd bent, is in veel culturen niet gangbaar. Ook Tannaz herkent dit vanuit haar Iraanse opvoeding. Ze vraagt Sarra dan ook om op een schaal van een tot tien aan te geven hoe bang ze was toen ze ongehuwd uit huis ging. Wanneer Sarra 'twintig' antwoordt en begint te huilen, reageert Tannaz met troostende woorden. "Ik vind het echt een power move van je, dat je het ondanks je angsten toch hebt gedaan en nu je emoties laat zien. Dat is puur en dat is kracht."

"ZONDER WRIJVING GEEN GLANS"

Sarra legt uit dat het voelen en tonen van die emoties een bewuste keuze is. "Toen ik somber was, bleef ik heel erg in die emoties vastzitten. Ik werd eigenlijk comfortabel in die somberheid en dan wordt het een deel van je. Nu wil ik dat anders doen. Ik probeer de emotie even te voelen en dan verder te gaan, dus dan focus ik weer op iets anders." Sarra is vastberaden dat ze door de struggles heen moet, want "zonder wrijving geen glans." En dat blijkt. "Ik ben nog steeds supertrots op wat ik heb gedaan. Ik sta er nog steeds achter en ik voel me gelukkig. In mijn ogen doe ik hele goede dingen, maar die pijn blijft altijd wel."

VOOR JEZELF KIEZEN

Tannaz denkt dat veel mensen met een biculturele achtergrond die uit huis willen gaan een heel grote angst hebben om door hun familie afgestoten te worden omdat ze voor zichzelf kiezen. "Maar uiteindelijk moet je het vooral met jezelf doen in het leven en daarom is het belangrijk om te kiezen voor jezelf", zegt Tannaz tegen Sarra. Je bent iemand die heel veel waarde hecht aan haar familie. Je wilt ze niet kwetsen, maar tegelijkertijd: it's your life. Dus ik vind het mooi dat je in dat moment die keuze hebt gemaakt en dat je nu, ondanks de pijn, gelukkig bent."

Voor de mensen die erover nadenken om voor zichzelf te kiezen en een eigen leven op te bouwen, heeft Sarra een boodschap: "Vergeet niet: overal waar je iets wint, verlies je ook iets. Dus ja, ik beslis zelf wat ik doe, hoe ik dat doe en waar ik heen ga, maar ik sta er wel alleen voor."

Balans tussen twee werelden

Sarra is ergens dus trots op de keuze die ze heeft gemaakt, maar tegelijkertijd is ze er ook bewust van dat ze daarmee ook iets verliest. Volgens Souad heb je de perfecte balans gevonden wanneer je trouw bent aan jezelf, terwijl je je moeder niet hoeft te verliezen. "Dus eigenlijk moet je op zoek gaan naar een manier waarop je trouw kunt zijn aan jezelf en tegelijkertijd in connectie blijft met je gezin en je cultuur." Maar hoe doe je dat?

Communicatie met ouders

Biculturele jongeren groeien op met twee culturen, terwijl hun ouders er maar één kennen. Hoe communiceer je dan met je ouders wanneer je voor jezelf wilt kiezen, maar ook de band met je ouders wilt behouden? Volgens Souad kun je iemand vragen om te bemiddelen. "Jullie spreken misschien dezelfde taal, maar je ouders en jij hebben een totaal andere manier van denken door waar jullie zijn opgegroeid. Misschien is er iemand uit de familie of een goede vriendin die beide culturele 'talen' spreekt en kan helpen om het gesprek met je ouders aan te gaan."

WAARDE VERLIEZEN ALS VROUW

Sarra's moeder is opgegroeid in Marokko. Daar is het cultureel gezien vaak zo dat je als vrouw je waarde verliest wanneer je gaat scheiden en zonder man door het leven besluit te gaan. "Hetzelfde geldt voor mijn situatie. Ik heb nu in principe minder waarde dan een vrouw die getrouwd is en samenwoont met een man." Voor Sarra's moeder was het hierdoor na de scheiding heel lastig om te dealen met de druk die ze ervaarde vanuit de familie. "Nu ik ouder word en steeds meer verantwoordelijkheid draag in het leven, begrijp ik mijn moeder veel beter. Ik zie nu dat de mentale, fysieke en financiële situatie waar zij in zat heel lastig was. Ze gaf ons alles wat ze in dat moment had kunnen geven."

ANDERE IDEEËN VAN GELUK

Sarra denkt dat hetzelfde geldt voor veel ouders die in Marokko zijn opgegroeid. In de Marokkaanse cultuur heb je een gelukkig en voldaan leven namelijk bereikt wanneer je een goede studie hebt, een goede baan, een goed huis en een goed huwelijk. "Maar in Nederland krijgen we hele andere ideeën mee. Je moet genieten, reizen en eerst een paar jaar lekker op jezelf wonen. Mijn moeder probeerde mij haar ideeën mee te geven, omdat ze het beste met me voor had. Maar wat voor haar het beste is, is niet per se het beste voor mij."

Tannaz is het hiermee eens. "Ze bedoelen het goed, maar jij moet voor jezelf beslissen wat goed voor je is. In het begin zal dat super zwaar zijn en misschien raak je je familie wel kwijt. Maar als ze echt van je houden, dan komen ze wel weer bij je terug. Misschien duurt het een aantal jaar, maar in die zin is het nooit volledig voorbij."

Maak het bespreekbaar

Soms kan het volgens Souad lastig zijn om dit soort struggles te bespreken met je vrienden. "Een Nederlandse vriendin zal waarschijnlijk zeggen dat je al achttien bent en je moeder niet voor jou mag kiezen wat je gaat doen. Tegelijkertijd kan je Marokkaanse vriendin zeggen dat je moeder heel belangrijk is en dat je niet tegen haar in mag gaan. Allebei hebben ze het beste met je voor, maar wel vanuit hun eigen referentiekader."

Uiteindelijk moet je op je eigen gevoel afgaan. "Het besef, zoals bij Sarra, dat je moeder alles heeft gedaan wat ze kon doen binnen haar denkvermogen en haar bewustzijn, kan al heel helend zijn." Hoe dan ook, als je echt mentale klachten hebt, adviseert Souad om een psycholoog of coach in te schakelen.

GELOOF IN JEZELF

Als Sarra terug kon gaan in de tijd met de wijsheid die ze nu heeft, zou ze tegen de kleine Sarra zeggen dat ze in zichzelf moet geloven. "Luister niet naar wat anderen zeggen. Dat was mijn grootste struggle. Doordat ik zoveel luisterde naar wat iedereen zei, wist ik niet meer wat ik zelf wilde en dacht. Doe wat jij wilt en wat goed voor jou voelt. Soms weet je niet wat je wilt, maar wél wat je niet wilt. Probeer in dat geval daarmee aan de slag te gaan."

Bij de FunX Mental Health Club snappen we dat het leven niet 24/7 fissa is. Of je nou dealt met een depressie, niet goed weet hoe je hulp moet vragen of te maken hebt een burn-out: je bent niet alleen. In deze wekelijkse podcast bespreekt Tannaz met verschillende gasten hoe zij dealen met hun mental health-struggles en krijg je handige tips van experts. Alle afleveringen terugluisteren kan hier.

Ster advertentie