Haris is in Kabul om mensen te helpen: "Ik zie dingen waar je kippenvel van krijgt"

Honger en armoede

"De situatie is nu iets gekalmeerd", vertelt Haris, die in tegenstelling tot vorig jaar gewoon een vlucht naar Kabul kon boeken. Hij blijft daar twee weken en overnacht bij familie. Wat hij op straat ziet, is vooral veel werkloosheid en armoede als gevolg van de ingestorte economie. "Er is hongersnood. Mensen hebben niet eens geld om hun kinderen te voeden." Daardoor lijden er nu zeker miljoenen Afghaanse kinderen acute honger. "Ik zie dingen waar je kippenvel van krijgt, het is bizar."

Om toch aan wat geld te komen, bedelen veel mensen op straat. "Maar er zijn ook veel arme mensen die daar te veel trots voor hebben en elke dag hard blijven werken om hun familie te voeden. Ook mannen van 77 jaar oud. Met dat werk verdienen ze niet meer dan twee euro per dag, dat is niet genoeg."

Mentale problemen

Dag in dag uit leven met dit soort grote zorgen heeft veel impact op het mentale welzijn van mensen. De slechte psychische gezondheid is dan ook een ander groot probleem. "Mensen belanden in een situatie waardoor ze de hoop verliezen en geen licht meer ziene aan het eind van de tunnel." Vervolgens kunnen ze daar nergens mee terecht voor hulp. "Er zijn geen sociale voorzieningen of medische zorg", aldus Haris.

Staande gehouden met camera

Hoewel het volgens Haris op straat relatief rustig is, moet je wel oppassen wat je onderneemt en met wie je dat doet. "Gisteren werd ik bijvoorbeeld nog staande gehouden door twee mannen van de Taliban die vroegen wat we kwamen doen. We waren toen gewoon wat foto's aan het maken van bepaalde wijken, maar zelfs daar moet je toestemming voor hebben", vertelt hij. "Ze vertrouwen niet iedereen meer en zijn bang dat je een spion bent voor een overheid."

Gelukkig bezaten zijn familieleden met wie Haris op pad was de juiste papieren. "Maar als ik alleen ben, maak ik geen foto's. Gisteren ging het relaxed, maar je zou maar net de verkeerde treffen."

Gewend

Desondanks heeft Haris niet het idee dat er op straat veel angst heerst. Zo ziet hij bijvoorbeeld vrouwen alleen rondlopen, ondanks eerdere berichtgeving over dat dat alleen onder begeleiding van een man zou mogen. Zelf voelt hij zich tot dusver ook relatief veilig. "Iedereen is nu wel gewend aan de Taliban. En de normale bevolking laten ze wel met rust, zolang er niet gedemonstreerd wordt."

Ondanks alles nog steeds gastvrij

Haris ziet dat zijn ervaringen in Kabul niet altijd overeenkomen met het beeld dat hier in de media over Afghanistan wordt geschetst: dat van een land met enkel ellende en negatieve verhalen. "De focus ligt in de media vooral op de bedelaars en de ingeperkte vrouwenrechten. Maar het land heeft veel meer, ook positieve dingen." Zo benadrukt hij hoe bijzonder de enorme behulpzaamheid en gastvrijheid onder de bevolking is. "Overal waar ik kom, word ik uitgenodigd om een kopje thee te komen doen of te komen eten", vertelt hij. "Ook al hebben ze zelf helemaal niks, mensen doen er alles aan om toch gastvrij te zijn. Daar staan Afghanen wereldwijd om bekend."

Behulpzaam

Met het gebrek aan inkomen, een financieel vangnet of wat voor support dan ook zijn de meeste Afghanen op zichzelf en elkaar aangewezen. En dan wordt duidelijk hoe belangrijk die behulpzaamheid is. "Hoe slecht mensen het ook hebben, bij het afrekenen zeggen ze alsnog 'laat maar zitten'. Dat zit er gewoon nog in: dat mensen onderling veel liefde voor elkaar hebben en elkaar helpen waar het kan", aldus Haris.

Dat werd onlangs wederom duidelijk toen een district op een uurtje afstand van Kabul te maken kreeg met heftige overstromingen, waarbij tientallen doden vielen en honderden huizen werden verwoest. "Je zag iedereen elkaar helpen en eten brengen. Dat doet de lokale bevolking, want de grote internationale hulporganisaties kunnen dat vaak niet meer, omdat er geen geld is."

Onzekere toekomst

Ondanks de veerkracht van de Afghanen heerst er in het land een groot gevoel van wanhoop. "Mensen weten niet wat ze te wachten staat. De toekomst is vrij uitzichtloos en dat merk je aan iedereen", vertelt Haris. "Als je in de ogen kijkt van mensen die je tegenkomt, weet je eigenlijk al genoeg."

Hoe en wanneer het land weer opnieuw opgebouwd moet gaan worden, is voor iedereen nog maar de vraag, ook voor de machthebbers. "En de normale bevolking is daar het slachtoffer van." Veel Afghanen zoeken hun steun in het geloof. "Negen van de tien mensen zeggen tegen me: we laten het aan God over en zien wel wat er gebeurt."

Hulp

Haris is in Kabul namens zijn eigen Stichting Omid, die zich focust op helpen in Afghanistan, maar ook op Afghaanse vluchtelingen in andere landen, waaronder Nederland. "Vorig jaar hebben we voor meer dan 60.000 euro geholpen in het land, en ook in Turkije, waar ook Afghaanse vluchtelingen zitten."

Er wordt gelukkig nog steeds geld gedoneerd en daarom kan Haris de bewoners van Kabul momenteel helpen met wat het hardst nodig is: contant geld en voedselpakketten. "Dat geven we voornamelijk aan mensen die hard werken en van weinig geld moeten rondkomen, zoals schoenmakers of fietsenmakers." Met envelopjes met daarin 5000 afghani, omgerekend zo'n 57 euro, verblijdt Haris stiekem mensen op straat, zoals je kan zien op zijn Instagrampagina. "En het staat ook nog op de planning om een weeshuis te helpen. Verder proberen we te kijken naar de mogelijkheden om op lange termijn duurzame projecten te starten, waarmee we eventueel werkgelegenheid kunnen creëren."

Meer nodig

Humanitaire hulp, zoals eten en medicijnen, is dus momenteel de grootste prioriteit. Net als dekens en brandhout, aangezien er weer een strenge winter aan zit te komen. Maar volgens Haris is het ook hard nodig dat de internationale gemeenschap - "waaronder Nederland" - in actie komt en stopt met het bevriezen van de Afghaanse financiële reserves. "Zodat de economie weer gaat draaien."

Wat kan je doen vanuit Nederland?

Ook vanuit Nederland kun je je steentje bijdragen om de mensen in Afghanistan te helpen. Als je Haris en de stichting wil steunen, kun je geld doneren. Met 80 euro kan een groot gezin al een maand vooruit. "Het streefbedrag van 10.000 euro hebben we zonder media-aandacht al bijna bereikt, dus ik hoop dat we daar overheen kunnen", aldus Haris. Als doneren geen optie is, kun je ook helpen door berichten over de situatie in Afghanistan te delen op social media. "Om zo meer bewustzijn te creëren in je omgeving."