Nadya kreeg psychoses: "Ik dacht dat ik Barack Obama was"

Over psychoses, bipolaire stoornissen en andere psychische klachten worden makkelijk grapjes gemaakt, maar hoe het is om het mee te maken, weet niet iedereen. Nadya van der Sluis wel. In de TopiX-podcast vertelt ze aan Merel wat het inhoudt om een psychose te krijgen, wat de vooroordelen erover zijn en hoe ze er uiteindelijk kracht uit haalt.

Bipolaire stoornis

Nadya heeft een bipolaire stoornis. Dat is een psychische aandoening waarbij er sprake is van manische en depressieve periodes. "Ik heb type 1. Dan kan je manisch en psychotisch worden en dus in psychoses belanden." Als dat gebeurt, heeft ze geen controle meer over haar emoties. "Die gaan dan alle kanten op. Dan ben ik superhappy en dan ineens weer superverdrietig." Ook krijgt ze waanideeën en hallucinaties. "Ik ben dan buiten zinnen en niet in de realiteit. Zo dacht ik een keer dat ik Barack Obama of Angelina Jolie was." Achteraf was dat te herleiden aan het feit dat ze net hun biografieën had gelezen.

Op zo'n moment heeft Nadya niet in de gaten wat er aan de hand is en gelooft ze dat haar gedachten realistisch zijn. "Ik had ook stemmen in m'n hoofd die opdrachten gaven die ik moest uitvoeren. Zo moest ik in een rivier springen om mijn angst voor haaien te overwinnen. Dat klonk op dat moment heel logisch."

In gevecht met de politie

Twaalf jaar geleden kreeg Nadya voor het eerst een psychose. Ze was toen 22 jaar oud en was op dat moment bij haar oom in Australië, waar ze stage liep. De psychose begon toen ze na drukke, actieve dagen weinig sliep. "Ik brak 's nachts in bij de buren van m'n oom, op zoek naar drank." Later is ze op de fiets naar een tankstation gereden, waar ze een flesje water jatte. "Toen ik terugkwam stond de buurman daar met de politie. Toen ben ik in een zwaar gevecht geraakt met de politie en werd ik gearresteerd."

Op dat moment was Nadya zich niet bewust van wat ze aan het doen was, maar achteraf kan ze het met vlagen herinneren. "Ik kan nog voor me zien hoe ik me uitkleedde op het politiebureau en schreeuwde dat ik iedereen ging vermoorden." Al met al klinkt het als een erg vervelende ervaring - Nadya raakte na haar arrestatie zelfs nog kort vermist -, maar op dat moment voelde ze zich juist erg goed. "Ik was ook niet bang. Naar mijn idee was het rechtvaardig wat ik deed."

Van manie naar depressie

Na haar eerste psychose wist Nadya nog niet wat een bipolaire stoornis was, laat staan dat ze er zelf een had. "Ik zat gewoon superlekker in m'n vel." Maar na de manische aanval, volgde de depressie. "Dan had ik spijt van alles wat ik gedaan en gezegd had. Het is precies het tegenovergestelde."

Nadya heeft nu de juist tools en handvaten om met haar stoornis om te gaan. "Maar de manie blijft het moeilijkst, dat is het gevaarlijkst." Mocht ze weer in een psychose belanden, heeft ze altijd een crisiskaart bij zich die ze aan anderen kan geven. Daar staat op wat er aan de hand is en hoe omstanders het beste met haar om kunnen gaan. "Er staat bijvoorbeeld dat ze me niet aan moeten raken. Ook staan de telefoonnummers van m'n beste vriendinnen en m'n psycholoog en psychiater erop."

Vooroordelen

Mensen met een bipolaire stoornis hebben vaak een groot schaamtegevoel, dat wordt gevoed door de vooroordelen die erover bestaan. Zo zouden mensen met zo'n stoornis niet kunnen functioneren of compleet gek zijn. Volgens Nadya wordt dat beeld mede in stand gehouden doordat termen als 'bipolair' of 'psychotisch' in de media vaak gekoppeld worden aan beelden van mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen. "Iemand die er verwaarloosd uitziet en tussen allerlei rommel staat. Maar als ik manisch ben, zie ik er juist tiptop uit."

Handige eigenschappen

Nu Nadya weet hoe ze met haar stoornis moet omgaan en hoe ze signalen kan herkennen, kan ze haar psychische kwetsbaarheid nu als haar kracht zien. De juiste medicatie helpt daar enorm bij. "Daardoor schiet ik niet te hoog in de manie of te laag in de depressie. Ik schommel nog wel een beetje, dus ik maak soms gewoon even gebruik van die creativiteit, maar daarna moet er een rem op."

Door haar bipolaire stoornis heeft Nadya veel over zichzelf geleerd en krachtige eigenschappen ontwikkeld die nu bijvoorbeeld van pas komen bij haar werk als jurist. "Als je een psychische aandoening hebt, moet je jezelf wel leren kennen. Dat zorgt voor handige eigenschappen. Zo heb ik superveel zelfreflectie, kan ik m'n grenzen goed bewaken en heb ik discipline."

Van kwetsbaarheid naar kracht

Met haar eigen bedrijf en haar boek Van Kwetsbaarheid naar Kracht wil Nadya meer bewustwording en duidelijkheid creëren over mensen met psychische kwetsbaarheid. Zo wil ze vooroordelen ontkrachten en laten zien wat er, met behulp van de juiste ondersteuning, allemaal wél mogelijk is met een psychische stoornis. "Je ziet nu dat mensen met een psychische aandoening niet durven te solliciteren, terwijl een baan hebben voor mij juist echt een must is om stabiel te blijven."

Luister hieronder het hele gesprek met Nadya terug:

Wil je graag meer inspirerende verhalen horen uit de TopiX-podcast? Dat kan via FunX.nl/podcasts!