Gelekte naaktfoto's moeten sneller offline: "Ik werd telkens weer 'slet' genoemd"

In de TopiX-podcast bespreekt Eva met sexting-expert en ervaringsdeskundige Francien Regelink waarom het zo belangrijk is dat er een snellere procedure komt voor het offline halen van ongewenst verspreide naaktfoto's en wraakporno.

Blote borsten door de hele school

Francien was op 15-jarige leeftijd een van de eerste slachtoffers van shame sexting. Een jongen waar ze een oogje op had, vroeg haar op MSN meerdere keren of ze via de webcam haar borsten wilde laten zien. Na een tijdje besloot Francien het te doen - ze hadden inmiddels een oprechte vriendschap. Niet veel later was er een screenshot met de hele school gedeeld. Iets waar ze totaal geen rekening mee had gehouden. "Het begrip sexting bestond nog niet eens."

Francien dacht dat ze veilig bezig was en werd vervolgens flink gekwetst. Haar schooldagen waren een hel. "Elke keer was er weer iemand die me 'hoer' of 'slet' noemde. Ik voelde me heel onveilig." Ze vertelt dat ze niet wist met wie ze haar probleem kon delen. Er was niemand in haar omgeving die hetzelfde had meegemaakt en ook bij de politie deed ze geen aangifte.

"Uiteindelijk was ik degene die zich moest schamen voor iets waar ik eigenlijk trots op was. Ik had er echt goed over nagedacht."

SPOEDPROCEDURE

In de Tweede Kamer werd vorige week gepraat over hoe slachtoffers van wraakporno en online pesten sneller en beter geholpen kunnen worden. Peter R. de Vries kwam vier jaar geleden met dit initiatief, omdat hij veel meldingen kreeg van slachtoffers die ten einde raad waren. De politie zou namelijk te weinig actie ondernemen. Ook werd er na een wetsvoorstel van minister Dekker van Rechtsbescherming besproken hoe de procedure van het offline halen van ongewenste beelden versneld kan worden. Zo wordt er gekeken naar een 'superspoedprocedure', waarbij een rechter of instantie onmiddellijk kan beslissen of een foto of filmpje offline moet. Gebeurt het vervolgens niet, dan volgt er een dwangsom.

Je filmpje op een pornosite

De foto van Francien werd opgehangen op school en online rondgestuurd, maar als je beelden op een pornosite terechtkomen, ben je nog verder van huis. De beelden worden dan gedeeld met andere sites en via een algoritme kan het honderden keren per minuut bekeken worden. "Dan is dat snelrecht dus heel belangrijk", vertelt Francien. Nu is het namelijk nog heel moeilijk om je foto of filmpje van zo'n site af te krijgen. Waarom? "Commercieel belang", aldus Francien. Er is een publiek voor en de websites trekken er bezoekers mee, dus halen ze het materiaal er niet zomaar af.

serieus probleem

Je hebt niet altijd grip op wat er online wordt gezet. Maar met de nieuwe snelle regeling kan dat veranderen: "Op die manier geef je slachtoffers de grip terug." Ook verschuift de verantwoordelijkheid, die nu eigenlijk bij het slachtoffer ligt. "Je hebt nu bijna geen redmiddel om jezelf te beschermen." Francien legt uit dat door het snelrecht niet alleen het doordelen sneller stopt, maar dat het ook een fijn gevoel geeft dat shame sexting erkend wordt als een serieus probleem.

Strengere straffen?

Alleen het offline halen van de beelden is niet genoeg. De focus moet meer komen te liggen op de consequenties voor de daders en de zogeheten doordelers. "Er is nooit één dader", legt Francien uit. "Degene die het als eerste doorstuurt is net zo schuldig als nummer 306 die het doorstuurt." Sinds 1 januari 2020 kunnen die daders opgepakt worden. Wraakporno is vanaf dit jaar namelijk strafbaar, met een maximale gevangenisstraf van twee jaar. Die straffen mogen nog best wat pittiger als het aan Francien ligt. "Het heeft nog geen afschrik-effect."

sexting = niet verkeerd

Francien benadrukt dat met sexting zelf absoluut niks mis is. "Het is tegenwoordig gewoon onderdeel van je seksuele opvoeding. [...] En het is gewoon leuk! Het is helemaal niet verkeerd dat je elkaar op die manier onderzoekt, maar je moet je wel bewust zijn van de gevolgen." Daarom is het goed om erover te blijven praten. Zelf schreef ze er dan ook twee boeken over. Daarmee wil ze jongeren die te maken krijgen met shame sexting het gevoel geven dat ze er niet alleen voor staan. Zelf ziet ze het incident als haar grootste leerpunt: "Als je jezelf kwetsbaar durft op te stellen en er open over durft te zijn, kom je best wel ver."

Dit kan je doen als je slachtoffer bent

Ben je zelf slachtoffer van shame sexting, wraakporno of een andere vorm van online seksueel misbruik? Houd het dan zeker niet voor jezelf. Francien geeft de volgende tips:

• Maak een melding bij een instantie zoals HelpWanted. Zij kunnen je verder helpen, zodat je er niet alleen voor staat.
• Ga naar de huisarts. Daarmee kan je anoniem over alles praten. Hij of zij kan je vervolgens doorverwijzen naar bijvoorbeeld een psycholoog, om zo ernstige stressklachten te voorkomen.
• Doe aangifte bij de politie. Hoe meer aangiftes, hoe serieuzer het probleem wordt genomen. Zo help je vooral andere slachtoffers in de toekomst.