Dit is waarom carnaval en racisme niet samengaan

Waarom verkleden mensen zich met carnaval?

Carnaval is van oorsprong een katholiek feest dat wordt gevierd in de dagen voorafgaand aan de vastentijd als voorbereiding op Pasen. Het feest is vanuit vroeger ook een periode waarin sociale rollen werden omgedraaid en boeren zich verkleedden als edelen. Iedereen kon zijn dagelijkse zorgen even vergeten, door samen te lachen en te feesten als gelijken. Of je nu arm of rijk was, deed er niet toe. Dat is dan ook waar het concept van mensen die zich verkleden als een ander vandaan komt. Maar vanuit vroeger gaat het dus meer om sociale status en niet om de spot drijven met andere bevolkingsgroepen, hun culturen of religies.

Waarom carnaval en racisme niet samengaan

Ieder jaar keren kostuums terug die de spot drijven met (de religie en/of cultuur van) bepaalde bevolkingsgroepen. Een veel gebruikt excuus is: 'het is toch een grapje? We doen er niemand kwaad mee'. Helaas is dat niet helemaal waar. Wanneer je bepaalde elementen uit andermans cultuur of juist stereotypes terug laat komen in je kostuum, houd je bepaalde stereotyperingen over deze groep mensen in stand. Door je als sjeik of de inheemse bevolking van Amerika te verkleden, spot je met iemands cultuur, tradities en dit is schadelijk, omdat je deze groep mensen als 'de ander' blijft bestempelen.

Is dit carnavals lied grappig of racistisch?

Kleding is niet het enige waarmee mensen zich tijdens carnaval schuldig maken aan racisme. Zo zijn er ook racistische carnavalsliedjes die tot op de dag van vandaag nog luidkeels meegezongen worden. Vaak wordt het excuus gebruikt dat de songteksten grappig zouden zijn of onder 'satire' vallen, maar ook 'onschuldige' liederen spelen een rol in racisme. Door racistische leuzen in liedjes, zoals Een Chinees van Anita en Ed als humor af te doen, wordt bijgedragen aan de normalisering van racisme.

De songtekst bevat racistische uitingen die mensen met een Oost- en Zuidoost-Aziatische achtergrond vaak naar hun hoofd geslingerd krijgen, zelfs als ze niet eens Chinees zijn. Denk aan zinnen als "Nasi rames, kroepoek en wat sambal bij (sambal bij?)". Hiermee worden verschillende bevolkingsgroepen over één kam geschoren en gereduceerd tot een stereotype: de mensen van rijst, sambal en kroepoek. Hierdoor worden ze niet meer als mens gezien, maar als een grappig, exotisch karikatuur, zonder gevoelens.

Van grapje tot genocide

Naast het feit dat de carnavalskostuums en -liedjes racistisch zijn, werkt het ook discriminatie en geweld in de hand. Een model dat dit goed weergeeft is de haatpiramide. Deze piramide geeft weer hoe racistisch en hatelijk gedrag kunnen zorgen voor uitsluiting, maar ook door kunnen groeien tot geweld.

Wanneer racisme en haat zich verder ontwikkelen, sijpelt het door in grotere systemen, zoals het rechtssysteem, het onderwijs en werk- en woonkansen. Als de haat zich blijft verspreiden, dan gaat het van pesterijen al snel over naar vandalisme, mishandeling en zelfs moord. En het kan nog verdergaan. Op het hoogste punt van de piramide ligt namelijk het ultieme dieptepunt: genocide, oftewel de intentie om een hele bevolkingsgroep uit te roeien.

Je verkleden als Marokkaan, Chinees of een andere bevolkingsgroep staat niet gelijk aan de top van de piramide, maar het vormt wel een stevige basis in dit model.

"Onze cultuur is geen kostuum"

Het internet is dan ook niet te spreken over de carnavalgangers die zich verkleden als 'mensen uit Aladdin' of 'de lokale afhaalchinees.' Zo uiten mensen hun ongenoegen over de kleding massaal op social media en stellen gebruikers dat hun cultuur geen kostuum is. "'Hoe weet je dat ik racistisch ben' ahh outfit" en" Opzouten met dit zulk soort grappen. Verkleden hoort leuk te zijn en niet racistisch", reageren mensen via Instagram. Daarnaast vinden sommigen het ook zorgwekkend dat de feestvierders deze keuze bewust maken. Zo zegt iemand: "Ook heel erg dat iemand hier rustig over heeft zitten nadenken, uit van alles kon kiezen en toch dit als de beste verkleedoptie zag."