Jeansens schuld van 60.000 euro zorgt voor angst, maar hij blijft strijden

Onlangs werd de documentaire Lost Boys, 5 jaar later uitgezonden, waarin Jeansen zichzelf kwetsbaar opstelt en laat zien waar hij nog elke dag mee dealt. Na afloop kon ik mijn tranen niet in bedwang houden en het enige wat ik dacht was: hoe the fuck sta je hier nog - rechtop - alsof er niks aan de hand is, terwijl er ook mensen zijn die het liefst niet meer zouden willen leven in zo’n uitzichtloze situatie?

“Ik ben opgegroeid op de straat en heb altijd in achterstandswijken gewoond. Als je woont in een omgeving waarin iedereen struggelt, dan kan je de harde klappen die je krijgt beter opvangen. Ik ben vastberaden om de vicieuze cirkel te doorbreken en gewoon hard te gaan. Ik wil degene zijn die laat zien dat het kan. Ik sta voor een betere balans in de samenleving en wil ook m’n moeder trots maken. Ik denk dat ze alleen al waarde hecht aan het feit dat ik iets van m’n leven probeer te maken.”

Ondanks zijn wijze woorden is Jeansen nog steeds elke dag bang om weer helemaal opnieuw te moeten beginnen.

UITBLINKER

De documentaire Lost Boys, 5 jaar later is een vervolg op de docu Lost Boys. Daarin volgt maker Margit Balogh twee jaar lang de Bloods-bende in Rotterdam. Hieruit blijkt dat zowel jeugdzorg als justitie deze bende niet in toom konden houden. Ze geeft een kijkje in de leefwereld van deze jongeren, die het moeilijk vinden om aansluiting te vinden bij het ‘normale’ leven. Er is veel frustratie, omdat de beloofde begeleiding bij het vinden van een baan, een uitkering of een opleiding, niet is wat het zou moeten zijn. Ondanks dit, blinkt één van de Bloods-leden specifiek uit als iemand met toekomstperspectief: Jeansen, ofwel Demo.

Hij heeft ongeveer vier jaar vastgezeten in verband met een gewapende overval en heeft ingezien dat hij zijn leven moest beteren. Maar, in hoeverre is het mogelijk om je leven weer op de rit te krijgen als je de gevangenis uitkomt?

SLECHTS EEN NUMMERTJE

Jeansen heeft verschillende schuldeisers en kreeg na het uitzenden van de eerste documentaire, waarin hij onder andere in gesprek ging met de reclassering, hulp aangeboden van Hidde, een maatschappelijk werker met een persoonlijke aanpak. Het was heel anders dan het er bij de reclassering aan toe gaat. “Hij heeft me echt wel met veel geholpen, zoals mijn papierwerk ordenen, samen bellen naar instanties, me ophalen en brengen om bijvoorbeeld een hapje te eten, of gewoon simpelweg ervoor zorgen dat ik in ieder geval kon bellen en printen. De organisatie waar hij voor werkte, had de persoonlijke aanpak die de reclassering niet heeft. Die zien je slechts als een nummertje. Maar op een gegeven moment was Hiddes hulplimiet bereikt en had de gemeente de organisatie waar hij werkte wegbezuinigd.”

BEETJE MENSELIJKHEID, HALLO?

Hoewel Jeansen altijd positiviteit uitstraalt, vindt hij het soms wel moeilijk om elke keer dezelfde klappen te krijgen en weer op te staan.

“Als er een bepaalde mate van menselijkheid getoond zou worden, dan zouden veel meer mensen makkelijker uit de schulden kunnen komen. Als de overheid zich ermee zou gaan bemoeien, kan het veel sneller gaan. Vanwege de vervolgdocu had ik onlangs een meeting bij het ministerie van Sociale Zaken en ik kwam tot de ontdekking dat zelfs zij niet precies weten wat de regels zijn qua verhogingen van deurwaarders. Als zij het al niet weten, wie dan wel?”

OP DE BLAREN ZITTEN

De moeilijkheden in de afgelopen jaren, hebben ervoor gezorgd dat Jeansen enorm veel haatgevoelens heeft gekregen voor deurwaarders en verschillende instanties die hem van het kastje naar de muur sturen. Maar hij probeert die woede achter zich te laten. “Ik haat ze dood, maar ik sta er wel voor open om te kijken of we verandering kunnen brengen. Er is trouwens ook nog wel sprake van een mentaliteitsprobleem. Vooral als het gaat om mijn specifieke geval. Daarbij wordt vaak gedacht: je hebt criminele shit gedaan, dus nu moet je ook maar lekker op de blaren zitten.”

NEGATIEVE REACTIES

Nadat ik een artikel schreef over de teaser van Lost Boys, 5 jaar later en het plaatste op de Facebookpagina van FunX, kwam er een stortvloed van negatieve reacties. Ik schrok, want hoe kan men zo zwart-wit denken over zo’n complexe situatie? Waar is alle menselijkheid gebleven? Misschien denk ik ook gewoon zo, omdat ik Jeansen persoonlijk ken. Maar goed, dan nog, never judge a book by it’s cover toch?

Eén van de reacties was als volgt: “Dus, eerst beroven, niet werken, crimineel zijn en daar ook zeer trots op zijn. Gepakt worden, je leven iets beteren, maar nog wel om de drie woorden schelden. Bijdehand doen tegen politici en vasthouden aan de gangster attitude. Ook nog zeggen dat je nog steeds stress hebt, terwijl je al vijf jaar niks crimineels hebt gedaan. Nou, nou, nou, wat erg zeg! Hoeveel stress hebben de mensen die je beroofd hebt? De verslaafden die je aan de drugs hebt geholpen? De belastingbetalers die de politie, justitie en jouw schuldsanering betalen? Houd op met zielig doen, wees een vent! Stop met je gangstertaal, verbeter jezelf (studie, vak leren, werken) en dan heb je recht van spreken.” Jeansen kan niet anders zeggen dan dat hij al deze dingen, zoals bijleren en werken, al doet. “Kijk de docu gewoon.”

OUTCAST

Gelukkig waren er een aantal mensen die wel meelevend reageerden in de comments. Zo kwam ook deze reactie voorbij: “Vreselijk, iedereen (bijna) verdient toch een tweede kans? Triest, ik hoop dat iemand hem een kans geeft.” Het doet Jeansen goed, want hij is druk bezig met zijn tweede kans. Inmiddels weet hij ook, hoe je ook je best doet, het reïntegreren in de Nederlandse samenleving gaat niet zonder slag of stoot. “Aan de ene kant word je hier gestraft voor criminele feiten en aan de andere kant wordt daarna van je verwacht dat je weer volwaardig lid wordt van de samenleving. Maar op het moment dat iedereen zich alleen maar bezighoudt met het afstrafgedeelte, dan vind ik dat er iets fout gaat.”

Jeansen benadrukt hoe raar hij het vindt dat jongeren op de straat zo makkelijk aan bijvoorbeeld coke en wapens kunnen komen, maar wanneer ze ondanks een heftig verleden toch iets van hun leven proberen te maken, het zo moeilijk is om toegelaten of geaccepteerd te worden.

“Ik heb soms nog wel echt het gevoel dat ik een soort outcast bent. Je bent toch die guy die vast heeft gezeten.”

In de documentaire zegt Jeansen dat zijn situatie hem soms wel bijna dwingt om het slechte pad weer te bewandelen, ook al wil hij niet. Als die gedachte bij hem opkomt, probeert hij de voor- en nadelen goed tegen elkaar af te wegen. “Er zijn teveel nadelen om weer het slechte pad op te gaan. Ik zie mezelf wel als iemand die zijn voorbeeldfunctie hoog moet houden.”

BIJNA SCHULDENVRIJ, MAAR TOEN...

Lost Boys, 5 jaar later had eigenlijk een docu moeten worden over hoe goed het tegenwoordig met Jeansen gaat. Maar maker Margit stuitte op struggles die ze niet van te voren had kunnen bedenken. Net toen Jeansen dacht dat hij al zijn verschillende schulden had afgelost door één grote lening te nemen bij de bank - en dus nog maar één grote schuldeiser had aan wie hij maandelijks een bedrag moest afstaan - kreeg hij tijdens zijn vakantie op Curaçao te horen dat er weer sprake was van loonbeslag en lagen de brieven van schuldeisers weer op zijn deurmat. Heel eventjes ervoer hij hoe het was om bijna schuldenvrij te leven.

“Het voelde alsof er een last van mijn schouders was gevallen. Toen ik dacht dat het goed ging, had ik eindelijk de kans om mijn ouders na acht jaar weer te bezoeken op Curaçao. We dachten dat we daar de laatste scene van de docu gingen filmen en dat het een happy end zou krijgen. Maar een paar dagen voordat ik terugvloog naar Nederland, was er weer ineens sprake van loonbeslag. Toen dacht ik: wtf?! Ik heb in twee weken tijd ruim 20.000 euro betaald aan allemaal deurwaarders. Samen met Hidde heb ik daarvoor ook nog alle deurwaarders opgebeld om te driedubbelchecken om welke openstaande bedragen het ging, zodat echt alles afbetaald kon worden en we niet voor verrassingen zouden komen te staan. En eenmaal terug in Nederland bleek dat ze een dossier over het hoofd hadden gezien van nog langer geleden.”

De last die Jeansen voelde, was misschien voor heel even weg, maar het werd kort daarna dus vervangen door een veel zwaardere. “Het was fucked up en ook zo onverwachts.”

NIET OPGEVEN, WEL ACCEPTEREN

Door alles wat Jeansen heeft meegemaakt, heeft hij nooit echt vertrouwen gehad in de reguliere hulpverlening. Elke keer als hij het toch probeert, gebeurt er weer wat. “Het is misschien raar om te zeggen, maar ik heb mezelf er een beetje bij neergelegd. Ze zullen toch wel weer ergens wat vandaan toveren om me neer te halen. Ik ben al acht jaar bezig.” Dat Jeansen zichzelf erbij heeft neergelegd, daarmee bedoelt hij niet dat hij opgeeft, maar de situatie accepteert voor wat het nu is. Maar klaar met strijden voor een betere schuldhulpverlening, is hij zeker niet.

“Ik blijf gewoon m’n ding doen, man. Alles wat ik zelf in de hand heb, gaat gewoon door. Bijvoorbeeld hoe ik positieve stappen probeer te maken in het leven en een voorbeeld probeer te zijn voor anderen.”

Nu de documentaire out in the open is, is Jeansen hét gezicht voor heel veel jongeren in deze situatie. Hij heeft het gevoel dat dit nodig is, want iemand moet tenslotte het verhaal vertellen. “Ik ben het gewoon zat dat mensen niet erkennen dat dit een probleem is in Nederland. Het is echt niet allemaal zo simpel te fixen als je denkt. Er moet iets veranderen, al is het niet voor mezelf, dan in ieder geval wel voor m’n toekomstige kinderen.”

HUISJE, BOOMPJE, BEESTJE?

Over kinderen gesproken, Jeansen vertelde onlangs dat hij inmiddels wel de behoefte heeft om te settelen. Maar ook dat lijkt helaas nog ver weg, omdat zijn financiële situatie een grote blokkade vormt. “Ik heb gezien hoe lastig het is om een kind op te voeden vanuit een achterstandspositie. Ik wil niet dat mijn zoon of dochter hetzelfde hoeft mee te maken. Daarnaast is de juiste persoon tegenkomen natuurlijk ook heel belangrijk. Maar mijn leven is veel te hectisch om die verantwoordelijkheid nu op me te nemen.”

GEEN HOOFDPIJN MEER

Jeansen kent veel blokkades in het leven en wordt constant geconfronteerd met de keiharde realiteit. Durft hij überhaupt nog wel te dromen van een mooiere toekomst?

“Ik ben elke dag aan het dromen, dat is wat me op de been houdt. Ik heb echt genoeg dagen gehad dat ik er echt doorheen zat hoor. Dan voelde ik me fucking depri, omdat ik me bedacht dat er misschien helemaal geen licht is aan het einde van deze tunnel. Maar blijven dromen is juist wat me op de been houdt. Ik doe dat elke dag.”

Zijn allergrootste droom op dit moment: geen hoofdpijn meer. “Ik wil een leven leiden zonder dat ik deurwaarders achter me aan heb zitten. Ik wil m’n koelkast die net kapot is gegaan, kunnen vernieuwen. En in het mooiste geval zelf een tof bedrijf oprichten waarbij ik andere mensen ook weer een kans kan bieden, zoals ik bij FunX heb gehad, doordat ze me wel accepteerden.”

CROWDFUNDING

Wil je Jeansen financieel helpen of meer weten over de huidige stand van zaken? Check Lost Boys At Work en houd natuurlijk FunX.nl in de gaten. FunX zet zich namelijk een jaar lang in voor jongeren met schulden. Er heerst namelijk nog steeds een taboe op het hebben van schulden. Maar waarom eigenlijk? Wat kan je doen om te voorkomen dat je in de schulden komt? En hoe komt het dat de hulpverleningssystemen in Nederland zo weinig rekening houden met de behoeften van jongeren? Lees meer op FunX.nl/opjemonnie.

- In 'FunX Beseft' bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu