Marinier Robin (36) ontwikkelde PTSS: "Ik dacht dat mij dat niet kon gebeuren"

Open wond

Tijdens een uitzending naar Afghanistan in 2009, maakte Robin een traumatische gebeurtenis mee. "Het was een intense missie met veel vechten en veel bermbommen." Bij de missie raakte zijn leidinggevende gewond en drie dagen later raakte er ook een andere collega zwaargewond. Robin moest daarbij levensreddende handelingen verrichten. "Daardoor is hij uiteindelijk gered, maar bij mij is er een soort open wond blijven zitten in mijn hoofd daardoor."

Toen Robin thuiskwam, vond hij het lastig om over de gebeurtenis te praten. Het emotioneerde hem heel erg en daarom besloot hij er maar niet meer over te praten. Pas na tien jaar kwam alles weer naar buiten.

Wanneer heb je PTSS?

Iedereen krijgt wel eens te maken met angst of stress. Maar wanneer kun je spreken van PTSS? Mental Health Coach Norma legt er meer over uit: "Dat volgt nadat je een traumatische ervaring heb meegemaakt. Angststoornissen kunnen spontaan ontstaan. Je hebt bijvoorbeeld agorafobie of straatvrees. Je hebt heel veel verschillende soorten angsten die niet per se een directe oorzaak hebben. [...] Bij PTSS heb je echt een traumatische gebeurtenis meegemaakt. En dan ervaar je dus vervolgens aan de hand daarvan stressklachten.‘’

Er zijn veel verschillende oorzaken waardoor iemand PTSS kan ontwikkelen, vertelt Norma: "Misbruik is daar bijvoorbeeld eentje van, het einde van een relatie, gewelddadige relaties of pesterijen op school. Er kan zoveel aan de hand zijn waa je op een gegeven moment een trauma aan overhoudt. Dus dat hoeft echt niet zoiets te zijn als wat Robin heeft meegemaakt.’’ Wel is het zo dat militairen over het algemeen veel heftige dingen meemaken waar je zo snel mogelijk iets mee moet doen. "Heb je een relatie die overgaat, natuurlijk moet je dan ook gelijk iets met traumaverwerking doen. Alleen de heftigheid daarvan is over het algemeen minder."

Gevoelens parkeren

Bij Robin heeft het tien jaar geduurd voordat hij psychische hulp zocht om te dealen met de heftige dingen die hij meemaakte als militair. Waarom trok hij niet direct na zijn uitzending naar Afghanistan aan de bel? "Je moet begrijpen dat wanneer je zoiets meemaakt op een uitzending, je niet direct er iets mee kan doen. Want een paar dagen later staat de volgende missie of operatie klaar en ga je verder. Dus je moet dat ‘parkeren’. Daardoor krijgt het ook een andere lading. Je zet dat soort van weg.’’

Verhoogde waakzaamheid

Het parkeren van zijn gevoelens zorgde ervoor dat alle emoties zich ophoopten. "In die tien jaar werd het een negatieve lijn naar beneden." Robin sloot zich continu af voor zijn omgeving en was altijd op zijn hoede. "Als ik naar een kroeg ging of naar een verjaardag of wat dan ook, moest ik altijd richting de deur zitten. Ik moest altijd iedereen scannen.’’ Zijn systeem zei hem dat hij altijd alles goed in de gaten moest houden.

Hoewel dat eigenlijk signalen waren dat het niet goed met hem ging, gingen bij Robin niet meteen de alarmbellen af. Hij was ten slotte als militair wel gewend dat hij altijd waakzaam moest zijn.

Op een gegeven moment kreeg Robin nog veel meer klachten, zoals pijn op zijn borst. "Ik ging slechter slapen en kreeg veel fysieke klachten. Want die stress bouwt zich natuurlijk op in je lichaam. En daardoor kreeg ik blessures, die maar niet te achterhalen waren."

Oude ik loslaten

Het was zijn vrouw die Robin er uiteindelijk op wees dat hij wel eens PTSS kon hebben. "Maar ik dacht: flikker op, ik ben een fucking marinier. Ik heb geen PTSS. Mij gaat dat niet gebeuren, mentaal ben ik de sterkste die er is."

Toch heeft PTSS helemaal niks te maken met hoe sterk je wel of niet bent, vertelt Norma. "Het heeft helemaal niks te maken met wel of niet stoer zijn. Bepaalde gebeurtenissen hebben gewoon een impact op je leven. Het zou bijna onmenselijk zijn als je het niet zou voelen."

Nieuwe ik

Uiteindelijk ging Robin zelf ook de PTSS-klachten een beetje herkennen. Omdat hij ook net een dochter had gekregen, wist hij toen dat hij er echt iets aan moest gaan doen. Het proces van heling en genezing, kostte hem wel wat tijd. "Ik zocht heel lang de oude ‘top of the world' Robin. Die moest ik helemaal loslaten. Nu is er een tijd voor een nieuwe", aldus Robin. Inmiddels gaat het beter met Robin en deelt hij graag zijn verhaal om het taboe op PTSS te doorbreken.

Benieuwd naar de complete podcast? Beluister het gesprek met Robin en mental health coach Norma hieronder terug.