Rui Jun over Asian Hate: "Mensen bagatelliseren het door het een grapje te noemen"

Na verschillende racistische geweldsincidenten wordt er in de Verenigde Staten steeds krachtiger opgestaan tegen Asian Hate, iets dat ook in Nederland een groeiend probleem is. Er werd afgelopen weekend op het Museumplein dan ook niet voor niets opnieuw door honderden mensen geprotesteerd tegen geweld, haat en discriminatie tegen (Oost-)Aziatische Nederlanders. Rui Jun Luong, oprichter van de stichting Asian Raisins, zet zich hier al langere tijd actief voor in. In de TopiX-podcast vertelt ze Merel over haar strijd tegen anti-Aziatisch racisme, die vermoeiend, maar helaas ook nog heel erg nodig is.

'Het is maar een grapje'

Zoals vaker gebeurt bij racistische opmerkingen merkt Rui Jun dat ook anti-Aziatische uitingen vaak worden weggewuifd onder het mom van 'het was maar een grapje'. "Daardoor ging ik twijfelen aan mezelf. Ik wist dat het niet goed was, al die discriminerende opmerkingen, maar het wordt niet serieus genomen. Dan ga je denken: misschien is er iets mis met mij."

Omdat die 'grapjes', zoals "sambal bij" of "Hanky Panky Shanghai", door zoveel mensen normaal worden gevonden, wordt niet altijd beseft hoe ernstig anti-Aziatisch racisme is. Dat maakt het extra lastig om er iets van te zeggen. "Dan is het: hoezo ga je je nu uitspreken? Het is toch altijd leuk geweest?" Ook Rui Juns familie ontmoedigde haar om zich erover uit te spreken. "Ze weten niet beter en zeiden: laat het maar. Focus niet op het negatieve."

Gemotiveerd door eigen ervaringen

Toch was de motivatie om Asian Raisins op te richten groot bij Rui Jun. Dat had veel te maken met haar eigen ervaringen met racisme. Die variëren van uitgescholden en bespuugd worden tot gediscrimineerd worden bij het solliciteren. Dat ze daar veel berichtjes over ontving van mensen die hetzelfde hebben meegemaakt, gaf haar het laatste duwtje om het platform te starten. "Daardoor voelde ik: ik moet hier nu echt iets mee. Mensen willen die verbinding en moeten hun verhaal kwijt."

Anderen aanspreken

Samen met de andere activisten van Asian Raisins probeert Rui Jun bewustwording te creëren. Naast dat het een community is waar mensen hun ervaringen kunnen delen, spreekt het platform ook actief andere personen, omroepen of bedrijven aan op ongepaste en racistische uitingen. Denk daarbij aan uitspraken van bekende personen of stereotyperende video's, maar bijvoorbeeld ook aan het fragment dat begin dit jaar in Wie is de Mol? zat of het "Voorkomen is beter dan Chinezen"-lied van Radio 10-dj Lex Gaarthuis. "Dat draagt allemaal bij aan de beeldvorming en vooroordelen", aldus Rui Jun.

Hyperseksualisering

Om duidelijk te maken dat er een einde moet komen aan kwetsende grapjes, stereotyperende opmerkingen en het belachelijk maken van Aziatische personen, startte Asian Raisins vorig jaar de campagne #iklachniet, waarbij Aziatische Nederlanders hun ervaringen met dit soort uitspraken delen.

Eén van de onderwerpen die het platform onder de aandacht brengt, is de festisjering van Aziatische vrouwen. "Als Oost-Aziatische vrouw krijg je zoveel te maken met hyperseksualisering", vertelt Rui Jun. Als voorbeelden noemt ze termen als 'exotisch' en 'onderdanig' of uitspraken als "ik wil het nog wel een keertje met een Aziatische vrouw doen". Misschien bedoeld als compliment, maar dat zijn dit soort seksistische en generaliserende opmerkingen alles behalve. Ze komen voort uit racisme en houden de huidige, kwalijke vooroordelen over de Aziatische gemeenschap in stand.

Aziatisch is niet hetzelfde als Chinees

Als Rui Jun praat over deze onderwerpen gebruikt ze bewust de term 'Oost-Aziatisch'. Ze vertelt dat Aziatisch nu vaak onterecht als hetzelfde als Chinees wordt gezien, terwijl er daarmee een heleboel verschillende groepen over één kam worden geschoren. "Het is belangrijk om te specificeren, want Azië is zo'n gigantisch groot continent."

Coronapandemie

Doordat de haat tegen Aziaten sinds de coronapandemie is toegenomen, is het probleem zichtbaarder geworden. "Je kan er niet meer omheen dat het een maatschappelijk probleem is. Het is nu nieuws geworden, dus media moeten er wel iets mee", vertelt Rui Jun. Mensen met een Aziatische afkomst worden namelijk niet alleen uitgescholden en beschouwd als de veroorzakers van de crisis, maar ook geïntimideerd en fysiek aangevallen. Bijvoorbeeld de 19-jarige Lucy, die tegen de Volkskrant vertelde hoe ze door een man van haar fiets werd geduwd of de 24-jarige Kelly, die bij een metrostation door twee mannen werd bekogeld met stenen: "Op agressieve toon begonnen ze over corona en noemden mij een 'Chinese kankerhoer'."

Niets geleerd

Die betere zichtbaarheid voor het probleem zorgt hier en daar voor meer bewustwording en kleine overwinningen, maar er is op verschillende gebieden nog veel werk aan de winkel. Zo zou er volgens Rui Jun ook op scholen het een en ander moeten veranderen, bijvoorbeeld lesmateriaal toevoegen over de geschiedenis van Oost-Azië en Nederland. "Ik weet vanuit school niks over mijn cultuur. Ik heb niks geleerd, alleen 'Hanky Panky Shanghai'..."

Spreek je uit

De strijd die Rui Jun voert is soms zwaar en vermoeiend, want ze moet vaak dezelfde boodschap herhalen en in sommige gevallen wordt die niet gehoord of leidt het zelfs tot nog meer negativiteit. "Ik heb soms ook gedacht van: laat het maar. Maar als ik me niet uitspreek, gaat er ook geen verandering komen. Wie gaat het anders doen?" Ook als je zelf niet van Aziatische afkomst bent, is het dan ook belangrijk om op te staan tegen Asian Hate. "Spreek je uit wanneer je racistische dingen ziet en meld ze vooral. Praat erover, want anders blijft het onderbelicht en wordt het weer genegeerd onder het mom van 'dit kan gewoon'."

Luister hieronder het hele gesprek met Rui Jun terug:

Wil je graag meer inspirerende verhalen horen uit de TopiX-podcast? Dat kan via FunX.nl/podcasts!