Amapiano wordt de sound van deze zomer: waar komt het housegenre vandaan?

Wat is amapiano?

Amapiano is een muziekstijl die zo'n vijf tot tien jaar geleden is voortgevloeid uit andere Zuid-Afrikaanse housegenres, zo legt Wesley - ook bekend als DJ WaxFiend - uit. "Het komt voornamelijk voort uit Kwaito en Bacardi." Amapiano bevat basslines en percussies uit die stijlen, maar heeft ook invloeden van het Zuid-Afrikaanse gqom, deephouse en jazz.

Als een paar van de pioniers van het genre noemt hij onder anderen de Zuid-Afrikaanse MFR Souls, Kabza De Small en DJ Stokie. "Met de apparatuur die zij toen hadden, herinterpreteerden ze Kwaito en dat is amapiano geworden." Het resultaat is een opzwepende en tegelijkertijd rustgevende sound die zich leent voor verschillende settings. "Het is voor het grootste gedeelte ontstaan als instrumentale muziek van zes tot acht minuten per track met een jazzmuzikant erop, bijvoorbeeld een piano- of saxofoon solo", legt Wesley uit. "Later zijn er vocalen toegevoegd en songs ontwikkeld."

Housemuziek

Amapiano wordt nog vaak onterecht onder afro(beat) geschaard, terwijl het in essentie housemuziek is, zo legt Wesley uit. "Het is best pijnlijk en moeilijk om te zien hoe het door iedereen in het Westen die het niet snapt onder afro wordt gegooid. Zo van: het komt uit Afrika en zwarte mensen vinden het leuk."

Volgens hem kan amapiano een belangrijke rol spelen bij de emancipatie van housemuziek. "House is in Europa ver verwijderd geraakt van wat het van origine is. Een muziekstroming die uit de black community van Chicago komt, is toegeëigend door Europeanen." Dat vergeten veel muziek- en houseliefhebbers vaak. "Amapiano leent zich er bij uitstek voor om dat recht te trekken en house weer van iedereen te maken. Want je kan de muziek niet horen zonder te denken aan het continent."

Groei tijdens coronapandemie

Waar amapiano tussen ongeveer 2012 en 2019 Zuid-Afrika en andere Afrikaanse landen overnam, is de populariteit tijdens de coronapandemie ook verder verspreid naar andere landen. Een album dat daar volgens Wesley aan heeft bijgedragen, is Scorpion Kings (2019) van DJ Maphorisa en Kabza De Small. "Dat kreeg in verschillende westerse media aandacht en creëerde een cruciaal moment in het rondgaan van amapiano. Het was ook mijn eerste aanraking met het genre."

Major League DJz

De live mixes van de tweelingbroers Major League DJz speelden ook een belangrijke rol bij de verspreiding van amapiano en de bijbehorende cultuur. "Zij zijn slim begonnen met balcony mixes, waarbij ze elke een of twee weken op een balkon ergens in Zuid-Afrika een set gingen draaien en die op YouTube gooiden", aldus Wesley.

De dansjes die gepaard gaan met amapiano muziek en die ook in de video's van de broers voorbijkomen, werden ondertussen een hit op TikTok. De hashtags #amapiano en #amapianodance hebben inmiddels tientallen miljoenen views.

Cultuur

De uitgaanscultuur van de meeste Zuid-Afrikaanse plaatsen die bij amapiano hoort, is anders dan hoe we die hier in Nederland kennen. "Je hebt niet echt clubs waarin mensen tot zes uur 's ochtends in een donkere, rokerige ruimte op de dansvloer staan", legt Wesley uit. "Ze gaan daar vaak naar restaurants waar je tot laat kunt eten en chillen. Rond een uurtje of tien, elf wordt het eten vervangen door alcohol en shisha. Vanaf dat moment is het fissa. Het is een beetje zoals viptafels hier, maar dan zonder het showerige. Het is meer een chilling."

De muziek is dan ook multi-inzetbaar. "Je kan op amapiano losgaan en dansen, maar ook gewoon rustig chillen of werken." Maar vergis je niet: "De dj's draaien geen hitjes", aldus Wesley. "Je vindt een dj tof en gelooft in diens sound, dus de instelling op zo'n feest is: neem me maar mee op reis en verras me."

Revolutie

Wesley, groot liefhebber van Afrikaanse elektronische muziek, benadrukt waarom amapiano hem en vele anderen zo aanspreekt:

"Het zijn de percussie-elementen die heel natuurlijk klinken en uitnodigen om te dansen, maar ook bepaalde chants en vocalen die heel 'ancestral' zijn en je terugbrengen naar een oerinstinct. Door dat te combineren met moderne productietechnieken en synthesizers, creëer je iets dat tegelijkertijd teruggaat naar de voorouders, maar ook heel futuristisch is. Je komt dan in een zone waarin tijd er niet toedoet en de muziek je meeneemt. Dat vind ik geweldig."

Hij voorspelt dat amapiano deze zomer alleen maar groter zal worden. Niet alleen door de belangrijke rol die het speelt bij het terugbrengen van de essentie van housemuziek, maar ook door de timing zo vlak na de coronapandemie. "Het zal gigantisch worden. Mensen hebben twee jaar lang in isolatie geleefd en gaan nu weer naar buiten. Ik denk dat amapiano een revolutie gaat zijn voor hoe housemuziek wordt beleefd. En dat denken Drake en Beyoncé dus ook."

Meer amapiano

Wil je meer amapiano ontdekken? Vigro Deep, Culoe De Song, Black Coffee, DJ Maphorisa, Uncle Waffles, Mellow & Sleazy en Unruly Phoenix zijn dj's en producers die je niet mag missen.