'Instanties doen te weinig om seksueel geweld tegen minderjarigen te voorkomen'

Ruim 20.000 minderjarigen worden jaarlijks slachtoffers van seksueel geweld. Toch doen scholen, overheden en instanties te weinig om seksueel geweld tegen jongeren onder de 18 jaar te voorkomen. ''De aanpak sluit niet goed op de problemen aan'', zegt Herman Bolhaar, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, tegen Nieuwsuur.

Online

De onlinewereld heeft de laatste jaren een grote rol gespeeld in seksueel misbruik. ''Social media is niet meer weg te denken uit het leven van iedere jongere. Het is dus eigenlijk 24/7 de realiteit en ook de plek waar seksueel geweld afspeelt'', vertelt Bolhaar.

Doordat een groot deel van het leven van jongeren zich online afspeelt, kunnen daders steeds sneller slachtoffers maken. ''Beïnvloeding gaat veel sneller, soms wordt iemand binnen 48 uur al het slachtoffer van een seksueel delict.''

Vrouwelijke slachtoffers

Uit de Nieuwsuur-uitzending blijkt dat bijna de helft van alle meisjes onder de 18 jaar ooit te maken heeft gehad met seksueel geweld. Hiermee wordt verkrachting, aanranding of online shaming bedoeld. Zo ook de 17-jarige Selma*: ''Ik werd in een kamer gezet met vijf jongens, waarvan sommigen een mes bij zich hadden. Ik verlamde uit angst en moest gedwongen seks met hun hebben.''

Ingris Eisma van Fier, een opvangcentrum voor slachtoffers van seksueel geweld, vertelt bij Nieuwsuur dat de slachtoffers steeds jonger worden. De jongste meiden die in het centrum terechtkomen zijn rond de twaalf jaar.

Bij sommige slachtoffers is er sprake van andere privéproblemen, zoals gebroken gezinnen, drugsgebruik en huishoudelijke geweld. Hierdoor zijn zij nog kwetsbaarder voor verkeerde invloeden. Zo vertelt Selma*: ''Doordat het thuis niet goed ging, probeerde ik liefde van buitenaf te vinden.''

Angst

Meer dan de helft van de minderjarige slachtoffers doet uit angst geen aangifte tegen seksueel geweld. ''Ze schamen zich en vaak is het geweld ook lastig te bewijzen'', vertelt Eisma. Ook heeft het niet doen van aangifte te maken met het feit dat jongeren zichzelf vaak niet zien als slachtoffers. ''Veel kinderen erkennen en herkennen zichzelf niet als slachtoffers'', vertelt Bolhaar.

Andere aanpak nodig

De aanpak van seksueel geweld faalt volgens Bolhaar. Maar waar gaat het precies mis? ''Er moet een duidelijk beeld worden geschetst van de lokale situatie.'' In de wijken moet dus uitgezocht worden wat er precies aan de hand is, wie de daders zijn en wie het meest kwetsbaar is. Door dit zo concreet mogelijk te maken, zouden problemen eerder gesignaleerd kunnen worden. Bolhaar vindt dat politie, het Openbaar Ministerie en gemeenten wat dat betreft nog een flinke inhaalslag moeten maken.

Bovendien moet de berechting van de daders veel sneller volgens Bolhaar. ''Gemiddeld zitten er zo'n 417 dagen tussen de aangifte en de uitspraak van de rechter.'' Ook na het uitzitten van de straf moeten de daders streng in de gaten worden gehouden, zodat ze geen nieuwe slachtoffers kunnen maken. Maar het belangrijkste is om seksueel geweld te allen tijde en overal bespreekbaar te maken. ''Hier spelen jongerenwerkers en jeugdzorgmedewerkers een superbelangrijke rol in'', aldus Bolhaar.

*In verband met privacy is de echte naam gefingeerd.