Steeds meer vrouwen slachtoffer van deepfake naaktfoto's door AI-uitkleed-apps

Stijging van aantal AI naaktfoto-apps

Uit cijfers van expertisecentrum Offlimits blijkt dat het aantal meldingen over deepfake-naaktbeelden in een jaar tijd van negen naar 59 is gestegen. Ook het aanbod van uitkleed-apps en -websites nam met 45% toe. In totaal zijn er nu 47 apps en websites waarmee je een neppe naaktfoto kunt ontwikkelen. Bij deze apps en websites kun je een foto uploaden en vervolgens krijg je in ruil daarvoor een AI-naaktfoto terug.

Vooral vrouwen slachtoffer van neppe naaktfoto's

De ontwikkeling van AI-naaktbeelden wordt door velen gezien als een zorgwekkende ontwikkeling. Deepfake-beelden worden vaak gebruikt om slachtoffers te pesten, onder druk te zetten of zelfs af te persen. Daders maken soms nepprofielen op social media om privégegevens van slachtoffers te delen, waardoor zij lastiggevallen worden door onbekenden. De beelden zijn zo realistisch dat het voor slachtoffers moeilijk is om te bewijzen dat ze nep zijn. Volgens onderzoekers is het niet relevant of de foto echt of nep is. “Het gaat erom dat je op een seksuele manier wordt afgebeeld zonder dat je daarvoor toestemming hebt gegeven”, zegt deepfake-expert Marthe Goudsmit Samaritter. Vooral jonge meisjes worden hierdoor geraakt, wat kan leiden tot ernstige gevolgen voor hun zelfbeeld en mentale gezondheid.

Een schokkend voorbeeld is het verhaal van Lisa (niet haar echte naam). Zij ontdekte dat haar stiefvader AI gebruikte om tientallen naaktbeelden van haar te maken, zo vertelde ze tegen RTL. Daar zaten ook foto's tussen waarop ze pas twaalf jaar oud was. Hij maakte zelfs een nepprofiel aan op Facebook waarin hij zich voordeed als haar en seksdiensten aanbood. Lisa's moeder ontmaskerde haar stiefvader uiteindelijk waarop Lisa aangifte deed. Uiteindelijk kreeg de dader een taakstraf van tachtig uur en een verplichte psychologische behandeling.

Technologie AI wordt steeds beter met maken van neppe naaktfoto's

Deskundigen waarschuwen dat de technologie achter uitkleed-apps steeds beter wordt. Waar er eerder nog fouten zichtbaar waren in deepfake-beelden, zoals extra vingers of een misvormde achtergrond, zijn de resultaten tegenwoordig erg realistisch. Slechts één foto is vaak al voldoende om realistische nep-naaktbeelden te maken. Wat opvalt is dat deze apps zich vrijwel uitsluitend richten op vrouwen. De AI-bots die deze beelden genereren, worden specifiek getraind op vrouwelijke lichamen. Hierdoor is 99% van de slachtoffers een vrouw.

Het maken en verspreiden van deepfake-naaktbeelden zonder toestemming is in Nederland strafbaar. Toch weten veel mensen dat niet, en de daders zien het vaak als een onschuldige grap. “Dit is geen lolletje, maar een vorm van online seksueel misbruik”, aldus Nikki Lee Janssen van Offlimits.