Waarom het hoog tijd is dat Enith Brigitha eindelijk een standbeeld krijgt

Verschillende topsporters kunnen na het leveren van legendarische prestaties rekenen op een eerbetoon. Er wordt een monument voor je opgericht of een stadion of op z'n minst een straatnaam naar je vernoemd. Dat gebeurde al bij verschillende Nederlandse sporthelden, maar niet bij meervoudig zwemkampioen Enith Brigitha (65). Zij was in de jaren 70 de eerste persoon van kleur die een olympische medaille won op het onderdeel zwemmen en werd twee keer Sportvrouw van het jaar. Desondanks is er nergens in ons land een eerbetoon voor haar te vinden, maar dankzij een crowdfundingsactie van programmamaker Mo Hersi lijkt daar nu eindelijk verandering in te komen. Hij vertelde er meer over in Start.

'Historisch moment'

Mo vertelt dat hij Enith afgelopen zomer interviewde en er vervolgens achter kwam dat er nog geen standbeeld van haar bestaat. Die verdient ze volgens hem weldegelijk en niet alleen vanwege haar sportprestaties. "Haar olympische medaille was een historisch moment voor alle mensen van kleur over de hele wereld. Ze doorbrak vooroordelen die er waren over mensen van kleur en bracht enorme blijdschap en trots bij alle Nederlanders." Helaas is haar verhaal, waar je volgens Mo zo een film over kan maken, bij veel jongeren onbekend.

"Alle jongeren kennen Johan Cruijff, omdat hij nog steeds constant in de media is en er allerlei pleintjes en andere monumenten naar hem zijn vernoemd. Van Enith is er niks. Haar expertise is ook nooit ingezet in bijvoorbeeld televisieprogramma's, omdat ze nooit werd gevraagd. Wat is daar dan de reden van? Ik denk persoonlijk dat het met kleur te maken heeft."

Te weinig standbeelden van mensen van kleur

Mo wil Enith en haar prestaties eren, maar ziet ook graag dat er in Nederland meer monumenten van mensen van kleur komen. Die zijn er nu namelijk nog maar heel weinig. "Voor bi-culturele Nederlanders zijn er maar weinig rolmodellen terug te zien in het straatbeeld. Dat moet veranderen." Hij deed zelf onderzoek naar kunst in de openbare ruimte en kwam erachter dat van de gekste dingen en personen standbeelden worden gemaakt. "Ook van mensen die veel minder gepresteerd hebben dan Enith. Nou, als er iemand is die er een verdient, is zij het wel."

Twee vliegen in één klap

Toen Mo ging uitzoeken hoe je een standbeeld kan fixen, kreeg hij al gauw te horen dat die vaak pas worden geplaatst als iemand ten minste tien jaar overleden is. "Dat komt omdat er altijd nog iets negatiefs uit kan komen over die persoon. Ik dacht toen meteen: we hebben zoveel standbeelden van mensen die iets op hun kerfstok hebben en die staan er gewoon nog." Met de crowdfunding voor een standbeeld van Enith wil hij twee vliegen in één klap slaan: Eniths prestaties eren én meer rolmodellen van kleur in het straatbeeld brengen.

Doelbedrag behaald

Er bleek gelukkig veel animo voor een standbeeld van Enith: het oorspronkelijke doelbedrag van 16.000 euro is inmiddels ruimschoots behaald. In de resterende vier dagen van de inzamelingsactie hoopt Mo het nieuwe doelbedrag van 20.000 euro te halen. Met dat geld zal dan uiteindelijk - als de gesprekken met de gemeente volgens plan verlopen - een standbeeld worden gemaakt in Eniths oorspronkelijke woonplaats Almere. Het kunstwerk wordt gemaakt door kunstenaar Patrick Mezas, die net als Enith afkomstig is uit Curaçao en Almere.

Wie is Enith Brigitha?

Enith Brigitha leerde zwemmen op haar geboorte-eiland Curaçao. Later in Nederland - haar moeder is Nederlandse - bleek ze een geboren kampioen. Ze verbrak meerdere zwemrecords en schreef geschiedenis door op de Spelen van 1976 in Montreal twee keer brons te winnen. Ze werd in 1973 en 1974 uitgeroepen tot Sportvrouw van het jaar en werd in 1979 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Na haar professionele carrière gaf Enith duizenden mensen zwemles, zowel in Almere als op Curaçao.

Op Curaçao is er een zwembad naar Enith vernoemend en eind oktober werd er daar ook een muurschildering van haar onthuld. In andere landen, waaronder de Verenigde Staten en Duitsland, wordt ze ook al lange tijd geëerd. En als alles volgens plan verloopt, is er komend jaar dus ook eindelijk een monument in Nederland.