De Tweede Kamer is elitair, wit en overwegend mannelijk: deze vier jongeren willen dat veranderen

"Met Black Lives matter zijn we gaan protesteren en hebben we van ons laten horen, maar protesteren alleen en een 'black square' posten op Instagram is niet genoeg - je moet gaan stemmen. Dát is het meest krachtige geluid." Zoals het er nu uitziet, zal de volgende Tweede Kamer nauwelijks meer vrouwen erbij krijgen; wel komen er hoogstwaarschijnlijk meer Kamerleden met een migratie-achtergrond bij, dat blijkt uit een analyse van Sociale Vraagstukken. Hoe kun jij straks jouw stem het beste gebruiken? Deze vier jongeren vertellen waarom stemmen belangrijk is - juist nu.

Een derde van de Kamer is vrouwelijk

Momenteel bestaat een derde van de Kamer uit vrouwen en als we op dezelfde manier blijven stemmen, zal dat niet veel anders zijn. Dat moet anders, vindt Adem Mustafa Nagesh (27). Zelf is hij lid van de PvdA en stemt hij altijd op een vrouw, het liefst van kleur. "Ik denk dat de Tweede Kamer pas in staat is om goede besluiten te nemen als er een representatieve samenstelling is. De Kamer kan dan beter aanvoelen wat er in de samenleving leeft. Hoe kan een Kamer gedomineerd door witte hoogopgeleide mannen een goede beslissing nemen over iets als anticonceptie voor vrouwen bijvoorbeeld? Je moet mensen hebben die daar zelf ervaring mee hebben en dat is nu niet het geval."

Hoe komt het dat de Kamer nog niet representatief is? Volgens Adem heeft dat meerdere oorzaken. Eén daarvan is dat politieke partijen niet genoeg verantwoordelijkheid nemen voor een diverse kandidatenlijst. "Anderzijds wil ik vrouwen ook aanmoedigen om zich verkiesbaar te stellen", legt Adem uit. "Daar schort het af en toe ook aan, deels ook omdat er sowieso minder vrouwen in de politiek werken."

Weinig rolmodellen

De politiek is voor veel vrouwen ook minder aantrekkelijk door het gebrek aan rolmodellen, zegt de 19-jarige Laurie Vedder. Zelf is zij een van de jongere vrijwilligers bij Stem Op Een Vrouw: een stichting die zich inzet om meer vrouwen in de politiek te krijgen. "Het is lastig als vrouwen zich niet herkennen in iemand uit de politiek. Ik vind het jammer dat we opgroeien met het idee dat een vrouw in de politiek nog niet zo normaal is. Dat zou eigenlijk wel zo moeten zijn."

Dat geldt bovendien voor vrouwen van kleur, zegt Isaura Carrilho (26). Zij staat op nummer 6 op de lijst van DENK en is sinds vorige maand onderdeel van de vierkoppige De Dutch Squad: een politiek initiatief om de kloof te dichten tussen de elitepolitiek en de gemeenschap waar ze zelf vandaan komen.

Volgens Isaura ligt een deel van het probleem in het onderwijssysteem. "In de vakken maatschappijleer zie je dat er vanaf de havo aandacht wordt besteed aan politiek, maar dat het bij de praktische opleidingen veel minder voorkomt. Of je geïnteresseerd bent in politiek, hangt dan af of je het thuis meekrijgt en dat is niet altijd het geval."

Verplicht meer vrouwen in de Kamer

Zo ontstaat er een groot gat tussen de politiek en de gemiddelde Nederlander. Hoe kunnen we er dan voor zorgen dat de Tweede Kamer er meer uitziet zoals de sociale en culturele samenstelling in de samenleving? Een quotum zou een oplossing kunnen zijn, wat bijvoorbeeld kan betekenen: een verplicht minimum aantal vrouwen in het kabinet. Iemand die daar alles over kan zeggen, is Myrthe Bovendeaard (24). Zij werkt voor GroenLinks in het Europees Parlement en is net als Laurie vrijwilliger bij Stem Op Een Vrouw.

"Als we zo'n quotum niet hebben, kan het nog twintig of dertig jaar duren. Het is geen makkelijke discussie, maar ik denk dat een quotum kan helpen en het hoeft niet permanent. Het is ook om te laten zien: wij nemen gelijkheid serieus en het gaat niet vanzelf. Als het wel vanzelf zou gaan, hadden we wel genoeg vrouwen in de politiek gehad. Mijn eis zou zijn: de helft vrouw en minstens 10 procent met een migratie-achtergrond."

Wat jij zelf kunt doen

In de eerste plaats, stem! Zelfs als je het idee hebt dat de politiek niet werkt, zegt Adem. "Dit is ook de boodschap die ik aan de Eritrese gemeenschap meegeef. We leven in een vrije democratie, gebruik je recht door te stemmen. Je kunt ook blanco stemmen, maar gebruik je stem wel."

Wil je jouw stem gebruiken om de Tweede Kamer meer divers te maken, stem dan in elk geval niet op de eerste bovenaan de lijst. Myrthe: "Veel mensen stemmen op vrouwen die op nummer 2 of 3 op de lijst staan, maar die komen er toch wel in", legt Myrte uit. "Als iedereen dat doet, komen er niet meer vrouwen in de Kamer. Stem daarom op een vrouw die lager op de lijst staat waar jij je door vertegenwoordigd voelt."

Strategisch stemmen

Slim stemmen, maar hoe weet je nou waar jij je pijlen op moet richten? Adem: "Kijk goed naar de peilingen, dan zie je wat een partij ongeveer aan zetels kan krijgen. Welke persoon op de lijst valt hier net buiten? Daar zou je op kunnen gaan stemmen om ze een kans te geven naar voren te schuiven."

Isaura voegt daaraan toe: "Met 20.000 voorkeursstemmen kan een kandidaat die lager op de lijst staat, tóch in de Kamer komen. En er moeten echt meer vrouwen en biculturele mensen in de politiek komen. In diversiteit ligt de kracht. Hoe meer perspectieven je hebt, hoe beter je problemen kunt oplossen. Met Black Lives Matter zijn we gaan protesteren en hebben we van ons laten horen, maar protesteren alleen en een 'black square' posten op Instagram is niet genoeg - je moet gaan stemmen. Dát is het meest krachtige geluid."

Tot slot zijn er nog meer acties om de Tweede Kamer diverser te maken, zoals #AfroNLstemt: een initiatief van en voor verschillende Afro-Nederlanders die het de hoogste tijd vinden voor drastische veranderingen in de Tweede Kamer.

Meer tips over hoe je het beste kunt stemmen? Lees hier hoe je voor jezelf kunt bepalen op wie.