Waarom protesteren miljoenen mensen in Hongkong?

Critici in de cel

Het nieuwe wetsvoorstel zou de economische positie van Hongkong volgens de demonstranten kunnen aantasten, maar belangrijker is dat de wet uitlevering van Hongkongers aan China mogelijk maakt. Dat kan betekenen dat politieke activisten en kritische journalisten die nu vrij in Hongkong leven, zomaar in een Chinese cel zouden kunnen belanden.

Geen Chinese wetten

Hongkong werd in 1997 door het Verenigd Koninkrijk overgedragen aan China. In Hongkong hebben ze een eigen rechtssysteem, meerdere politieke partijen en flinke persvrijheid. Na de overdracht in 1997 werden er duidelijke afspraken gemaakt tussen het Verenigd Koninkrijk en China die tot 2047 gelden. Een van de belangrijkste punten daarin is dat de wetten van het communistische China de komende vijftig jaar niet zouden gaan gelden in Hongkong. Toch probeert China onder die afspraken uit de komen, mede door wetsvoorstellen, zoals de uitleveringswet waar het volk nu tegen protesteert.

Paraplubeweging

In 2014 vonden er ook enorme demonstraties plaats in Hongkong. Mensen wilden destijds zelf de nieuwe leider van Hongkong kiezen. Joshua Wong werd het gezicht van die 'paraplubeweging'. Hij werd een paar maanden geleden opgepakt vanwege zijn rol bij die demonstraties en werd vandaag ineens vrijgelaten. Direct na zijn vrijlating plaatse Wong een tweet waarin hij aankondigde dat hij zich snel bij de massale protesten zal aansluiten.

Grotere invloed van China

De grote vraag blijft waarom de Hongkongse regering deze wet zo graag zou willen invoeren als het de macht van China zou vergroten in hun regering. Dat heeft te maken met de steeds groter wordende invloed van de China in de Hongkongse regering. Toen de burgers de straat op gingen om te protesteren tegen het wetsvoorstel, besloot de Hongkongse regering om de behandeling van de wet zelfs te versnellen in het parlement.

Invloed in parlement

Dat de regering de wet graag zou willen invoeren, zou te maken hebben met de flinke invloeden van Beijing in het Hongkongse parlement. Slechts de helft van het parlement is democratisch gekozen. Ook de huidige bestuurder van Hongkong, Carrie Lam, is verkozen door dit pro-Beijingse parlement. Zij zit als leider in een spagaat tussen twee kampen: de bevolking die haar democratische vrijheden wil beschermen en de communistische macht in Beijing. China zegt dat het Lam altijd zal blijven steunen. Dit is voor demonstranten een extra reden om het ontslag van Carrie Lam te eisen.

Ophef overdreven

Mensen die pro-Bejing zijn, zeggen overigens dat de ophef over de uitleveringswet overdreven is. Er zouden genoeg dingen uitgesloten worden in de wet, zoals politieke misdrijven en misdrijven die alleen strafbaar zijn op het vasteland. Mensen die kritische boeken verkopen zouden bijvoorbeeld niet strafbaar zijn.

Aanklacht verzinnen

Lam Wing Kee is een Hongkongse boekhandelaar en auteur van kritische boeken over China. Hij zegt in een interview met de Volkskrant dat China wel een manier vindt om ze vast te zetten. Zo zit een kritische collega van hem nu vast wegens een auto-ongeluk. Hij denkt dat ze een aanklacht kunnen verzinnen, zoals verduistering of schriftvervalsing, dat in zowel Hongkong als op het vasteland van China strafbaar is.

Wet uitgesteld

Dit weekend maakte regeringsleider Carrie Lam bekend dat ze de uitleveringswet voorlopig gaat uitstellen. Ze zegt eerst beter te willen gaan luisteren naar de op- en aanmerkingen van mensen op de wet. Toch zegt Lam nergens dat de wet van tafel wordt geveegd. Zodra er in het parlement gestemd gaat worden over een uitleveringswet, is de kans groot dat die er doorheen komt. In het parlement zitten meer pro-Chinese afgevaardigden die de wet met open armen zouden ontvangen.

Ontslag

Dit weekend lagen er mensen op de straten van Hongkong als een vorm van protest. Zij zijn door de politie verzocht om op de stoep door te demonstreren, zodat het verkeer weer kon gaan rijden. Dat betekent overigens niet dat de Hongkongers klaar zijn met demonstreren. Ze geloven namelijk niet dat het uitstellen van de wet, daadwerkelijk betekent dat die wet er niet gaat komen. Daarom wordt er nu massaal geroepen om het ontslag van regeringsleider Carrie Lam.