Persvrijheid in de VS onder vuur: journalisten buitengesloten en onder druk gezet door Trump

Trump bepaalt wie toegang krijgt

Waar de pers vroeger vrij spel had in de VS, worden journalisten nu steeds vaker buitengesloten. Het Witte Huis gaat namelijk bepalen wie welkom is en wie niet, terwijl dit voorheen door een onafhankelijke partij werd bepaald. Grote mediakanalen zoals The New York Times, CNN en Politico verliezen hun toegang tot het Pentagon, terwijl Associated Press (AP) helemaal wordt geweerd van persconferenties. De reden? Ze weigerden de naamswijziging van de Golf van Mexico naar de Golf van Amerika over te nemen.

Volgens Katherine Jacobsen van het Comité ter Bescherming van Journalisten (CPJ) is de boodschap duidelijk: kritische stemmen worden monddood gemaakt. “Journalisten worden letterlijk tegengewerkt in hun werk. Wie niet in Trumps straatje past, wordt buitengesloten.”

Trumps eigen media krijgen vrij spel

Tegelijkertijd worden pro-Trump media en rechtse influencers juist met open armen ontvangen. Bekende Trump-gezinde podcasters, bloggers en alternatieve nieuwssites krijgen wél toegang tot het Witte Huis. Volgens Kiran Nazish, directeur van de Coalition for Women in Journalism, is dit geen toeval. “Door alleen mediakanalen toe te laten die hem steunen, creëert Trump een bubbel waarin hij bepaalt wat de Amerikanen te zien en te horen krijgen.”

Journalisten passen zelfcensuur toe uit angst

Naast de directe aanvallen op de pers, groeit ook de angst onder journalisten zelf. Veel verslaggevers durven bepaalde vragen niet meer te stellen, bang voor rechtszaken, hoge juridische kosten of zelfs volledige uitsluiting van persmomenten. “Veel journalisten voelen zich alsof ze in een mijnenveld werken", zegt Nazish. “Ze lopen op eieren en vermijden onderwerpen die gevoelig liggen.”

Toch laten sommige journalisten zich niet zomaar afschrikken. NOS Correspondent Sjoerd den Daas merkt dat veel collega’s nu vaker via beveiligde apps communiceren en berichten automatisch laten verdwijnen om zichzelf te beschermen.

Wat nu?

De afbrokkelende persvrijheid in de VS raakt niet alleen journalisten, maar ook het publiek. Burgers hebben recht op eerlijke en transparante informatie, maar als de media niet vrij kunnen opereren, wordt het steeds makkelijker voor machthebbers om de waarheid naar hun hand te zetten.

Volgens Jacobsen moeten mediaorganisaties zich nu verenigen. “In plaats van elkaar te beconcurreren, moeten we samen een vuist maken en ervoor zorgen dat de vrije pers niet ten onder gaat.” De vraag is alleen: hoe lang is dat nog mogelijk, als de ruimte voor onafhankelijke journalistiek steeds kleiner wordt?