Felle protesten in Polen tegen nog strengere abortuswet

In Polen zijn al een aantal dagen flinke protesten bezig tegen de geplande verandering in de abortuswet. Met een nieuwe inperking wil de regering het nog moeilijker maken om abortus te ondergaan. Het zou dan alleen nog maar toegestaan zijn als als de zwangerschap levensbedreigend is of als de vrouw door een verkrachting of incest zwanger is geraakt. Dat zorgt voor woedende reacties en felle protesten in Polen, maar ook in Nederland.

Zo goed als onmogelijk

De wetten en regels rondom abortus zijn in het katholieke Polen sowieso al streng. Het is eigenlijk al zo goed als verboden, maar nu zouden afwijkingen aan de foetus - reden voor bijna alle huidige abortussen in het land - volgens conservatieve parlementsleden ook al geen geldige reden meer zijn. Het zou in strijd zijn met de grondwet en het (corrupte) Poolse grondwettelijke hof gaf hen daarin gelijk.

Als die nieuwe inperking straks echt in werking wordt gesteld, zullen veel Poolse vrouwen geen andere keuze hebben dan naar het buitenland gaan om de abortus daar te laten plegen, iets dat nu al vaak gebeurt. Mensen die daar geen geld voor hebben, kiezen soms voor een illegale manier, wat levensgevaarlijk is. De commissaris voor Mensenrechten van de Raad van Europa, Dunja Mijatovic, spreekt op Twitter van een schending van mensenrechten.

Felle protesten

In Polen wordt woedend gereageerd op de mogelijke nieuwe inperking. Demonstranten blokkeren door het hele land straten en pleinen. Op spandoeken vragen ze de regering om af te treden met leuzen als "Ik wil keuze, geen terreur" en "Ik wou dat ik mijn regering kon aborteren". Er werd zelfs voor het eerst in kerken gedemonstreerd en ook vicepremier Jaroslaw Kaczýnski, die met zijn partij PiS met het plan kwam, werd thuis opgezocht. De rode bliksemschicht en zwarte paraplu zijn terug te zien als symbolen van de beweging.

De felle protesten leidden deze week tot meerdere harde confrontaties met de politie. Die gebruikt traangas en arresteert demonstranten voor het overtreden van de coronaregels, aldus correspondent Arnout le Clercq tegen de Volkskrant.

'Verschrikkelijk om vrouw te zijn in Polen'

Ook in Nederland wordt gedemonstreerd tegen de situatie in Polen, zoals begin deze week op het Museumplein in Amsterdam. Mensen verzamelden zich met spandoeken waarop onder andere "Polen is de hel voor vrouwen" en "My body, my choice" te lezen was. De Poolse kunstenares Weronika Anna Marianna vertelde daar tegen Nydia en Marie-Lotte van Damn, Honey:

"Het is al verschrikkelijk om vrouw te zijn in Polen. Onze toegang tot anticonceptie is beperkt, er is nauwelijks seksuele voorlichting, de overheid is radicaal katholiek en homofoob en er is - ironisch genoeg - nauwelijks ondersteuning voor zwangere vrouwen, alleenstaande moeders en families van mensen met een beperking. Dus we waren al fucked.

Het illegaal maken van abortus betekent niet dat er geen abortussen meer zullen plaatsvinden, die zullen altijd blijven gebeuren, want zo is het altijd al geweest. Het betekent wél dat arme mensen die geen geld hebben om naar het buitenland te gaan voor de behandeling geen toegang meer hebben tot abortus. En dat abortussen ‘ondergronds’ zullen plaatsvinden, wat gevaarlijk is."

Protest in Den Haag

De 25-jarige Nikola verhuisde 16 jaar geleden uit Polen naar Nederland en volgt de situatie op de voet. Ook zij vindt de nieuwe inperking schandalig. Daarom organiseert ze vanmiddag om 17:00 uur een protest in Den Haag bij Laan van Reagan en Gorbatsjov, zo vertelt ze tegen Sander in Start. Daarmee wil ze vanuit Nederland haar steun betuigen. "Als wij er hier iets via de Nederlandse politiek aan doen, gaan ze in Polen misschien een schuldgevoel krijgen."

Op 2 november wordt de nieuwe wet namelijk pas definitief gemaakt, dus er wordt alles aan gedaan om de regering nog van gedachten te laten veranderen. In 2018 probeerde Kaczýnski's partij de abortuswet namelijk ook al in te perken. Daar werd toen ook massaal tegen geprotesteerd en met resultaat: er werd van het plan afgezien.

Wat kan je doen?

Meepraten en je steun uiten heeft dus ook vanuit Nederland zin. Nikola roept op om lid te worden van de Facebookgroep Parasolki NL om zo met anderen in contact te komen en petities ondertekenen. Wil je op de hoogte blijven? Je kunt stonewall_poland volgen op Instagram, net als de hashtags #strajkkobiet (vrouwenstaking) en #peiklokobiet (helstaking).