Steeds meer Nederlanders geloven dat 'kwaadaardige elite' de wereld regeert

'Kwaadaardige elite'

Volgens de NCTV, AIVD en politie groeit het aantal mensen dat gelooft in de theorie dat de wereld wordt geregeerd door een geheime 'kwaadwillende elite' harder dan ooit. In de analyse worden grote zorgen geuit over deze groeiende groep mensen. Zo zouden steeds meer personen zich 'autonoom' of 'soeverein' noemen en zouden officiële instanties "duizenden brieven ontvangen van burgers die zich nadrukkelijk buiten de samenleving proberen te plaatsen".

Grote zorgen om groeiende groep

In hoeverre burgers zich distantiëren van de overheid, kan per persoon verschillen. Voor het onderzoek zijn de mensen gecategoriseerd in drie verschillende groepen, waarbij de eerste groep "zo onafhankelijk mogelijk wil leven, maar zich niet helemaal losmaakt van de samenleving". De tweede groep gaat een stap verder en gelooft dat "de Nederlandse overheid geen macht op hen mag uitoefenen". Zij betalen bijvoorbeeld geen belasting of hypotheek en houden zich niet aan (alle) wet- en regelgeving. De laatste, kleine groep, bestaande uit maximaal honderd mensen, gelooft dat "het geoorloofd is om geweld te gebruiken om je te verzetten tegen het systeem".

Een opvallend detail uit het onderzoek is dat de meeste mensen die geloven dat de overheid onderdeel is van een kwaadaardige elite, geen strafrechtelijk verleden hebben. Zo zou het steeds vaker gaan om 'normale' burgers zonder gewelddadige ervaringen. De politie maakt duidelijk dat de denkbeelden van deze mensen zich sneller verspreiden. Dit kan ertoe leiden dat de groep die wel de noodzaak ziet om zich met geweld te verzetten ook groeit.

Lange termijn strategie

Hoewel de NCTV, AIVD en politie duidelijk aan de bel trekken, is de grootte van de drie groepen "nog niet zo groot dat het een existentiële bedreiging vormt voor de democratische rechtsorde". Wel zien ze erop toe dat de denkbeelden groeien en is het volgens hen van belang om een strategie voor de lange termijn te ontwikkelen. Inmiddels hebben demissionair minister van Justitie Dilan Yesilgöz en demissionair minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken samen een brief gestuurd naar de Tweede Kamer om dit verder met de ministers op te pakken. Daarnaast is de politie een onderzoek gestart onder de eigen medewerkers.