Wat zijn de gevolgen van de coronacrisis voor jongeren?

PSYCHISCHE PROBLEMEN

Door de coronacrisis is het dagelijkse leven van de meeste jongeren flink veranderd. Waar sommige jongeren in het weekend in de club dronken stonden te dansen met hun vrienden, zitten ze nu alleen thuis met hun familie. Door het wegvallen van sociale contacten beginnen volgens de ggz steeds meer jongeren psychische klachten te krijgen. Zo'n 74 procent van de jongeren in Nederland heeft last van psychische klachten, blijkt uit cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI). Volgens Gezondheidspsycholoog Peter van der Velden van Tilburg University is dat niet zo vreemd. “Dit is voor jongeren op alle fronten een onplezierige tijd. Het zijn mensen in ontwikkeling, en opeens gaat alles anders dan ze van tevoren hadden bedacht. Veel jongeren leiden nu een geïsoleerder leven", vertelt hij aan het Erasmus Magazine.

Schoolstress

Ook studenten hebben het zwaar in deze tijd. Naast alle mentale klachten door het gebrek aan sociale contacten, moeten zij proberen al hun studiepunten te halen. Dit is niet altijd even makkelijk, want de kwaliteit van het onderwijs is volgens studenten flink achteruit gegaan. Uit onderzoek van studentenorganisatie ISO blijkt dat 75 procent van de studenten vindt dat de kwaliteit van het onderwijs verslechterd is. Ook blijkt uit dit onderzoek dat 54 duizend studenten studievertraging hebben opgelopen door corona. De belangrijkste oorzaken zijn het wegvallen van lessen, gebrek aan eigen faciliteiten thuis, praktijkonderwijs en stages.

Studievertraging is vervelend en brengt vaak ook veel stress met zich mee. Volgens de NOS vreesden studenten aan het begin van dit schooljaar al dat ze studievertraging op zouden lopen door online onderwijs. "Ik moet mijn stage volgend jaar in de eerste periode over doen. Dat levert enorm veel werkdruk en stress op. Ik denk dat ik een flinke achterstand oploop, want ik moet nu een half jaar studie in een kwart jaartje doen", vertelt een student aan de NOS.

JEUGDWERKLOOSHEID

Naast de mentale problemen die corona met zich meebrengt, is het grootste probleem voor de jongeren de werkloosheid. Na de eerste coronagolf in maart verloren meer dan 140.000 jongeren hun baan, dit zal in de tweede golf alleen maar erger worden volgens De Nederlandsche Bank (DNB). Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de jeugdwerkloosheid nu dubbel zo groot is dan de algemene werkloosheid: 11 procent van de jongeren is werkloos, terwijl dat bij de rest van de beroepsbevolking 4,6 procent is. Volgens econoom Piet Hein van Mulligen gebeurt dit vaker bij een crisis: “We zien dat de jongeren door de korte contracten en flexbanen sneller hun baan verliezen”, vertelt hij in een interview met EenVandaag.

Dit gebeurde ook bij de 23-jarige Leon. Hij doet de hbo-studie journalistiek in Tilburg en werkt daarnaast ook in de horeca. Nu de horeca dicht is, kan hij niet werken en daarom heeft hij ook geen inkomen. "Normaal werk ik 20 á 25 uur in de week, dat loop ik nu mis. Ik kan de huur van mijn kamer en het collegegeld tot november betalen met het geld dat ik heb gespaard. Als ik tegen die tijd geen werk heb, moet ik geld gaan lenen waardoor mijn studieschuld flink oploopt."

CORONAGENERATIE

Als jongeren lange tijd niet werken bestaat er een kans voor een zogenaamde coronageneratie, vertelt Hoogleraar Arbeidsmarkt Ton Wilthagen aan EenVandaag. “Jongeren hebben al weinig werkervaring en een beperkt netwerk. Als jongeren door de coronacrisis hun baan verliezen, loopt dat gebrek aan werkervaring alleen maar op. Als je lange tijd zonder baan zit kom je niet meer aan de bak, omdat er snel weer een nieuwe generatie afgestudeerden staat te trappelen om aan het werk te gaan. Blijf dus vooral niet bij je ouders op de bank zitten, maar blijf actief op zoek naar werk.”

Wilthagen ziet ook een realistische kans dat de coronacrisis littekens achterlaat op de jongeren. “Ze kunnen moeilijker aan een baan komen en moeten bijvoorbeeld ook hun studieschuld afbetalen. Door de financiële stress gaan ze zich mentaal slechter voelen en door het gebrek aan inkomen kunnen ze geen huis huren of kopen. Dit littekeneffect kan wel 5 tot 10 jaar aanhouden. We moeten voorkomen dat dat gebeurt.”

AFGESTUDEERDEN

Desi (22) is net afgestudeerd aan de mbo-opleiding Travel & Hospitality en wilde na haar opleiding meteen aan de bak als hotel receptioniste of bij een reisbureau. Door haar gebrek aan werkervaring is het erg moeilijk om in haar branche werk te vinden. "Helaas wist ik drie jaar geleden niet dat corona om de hoek zou kijken, anders had ik deze studiekeuze nooit gemaakt. Ik heb geprobeerd om werk te zoeken en heb ook verschillende sollicitaties gehad. Het probleem was dat er vaak rond de 40 mensen voor dezelfde functie solliciteerden. Het bedrijf had dan zoveel keus dat ze voor mensen met werkervaring gingen. Het gevolg hiervan is dat ik beland ben bij mijn vakantiebaantje in de schoonmaak, iets waar ik niet voor gestudeerd heb. Ik vind het fijn dat ik hier wél terecht kon voor werk, maar dit is niet wat ik heel mijn leven wil blijven doen. Ik baal er enorm van dat ik niet in de branche kan werken waarvoor ik drie jaar gestudeerd heb en wat ik echt leuk vind om te doen. Ik voel me vooral gefrustreerd, maar ik kan alleen maar hopen op betere tijden."

POSITIEVE KANT

Gelukkig zijn jongeren niet helemaal gedoemd. Het kabinet heeft een sociaal steunpakket van 1,4 miljard euro samengesteld. In dit pakket is ook geld beschikbaar om mensen te begeleiden naar nieuw werk en om jeugdwerkloosheid te bestrijden. Volgens arbeidsmarktexpert Rob Witjes zullen we ook geen ‘verloren generatie’ krijgen. "Als de economie weer opkrabbelt dan liggen jongeren goed in de markt. Aan het eind van een crisis zie je eigenlijk altijd dat de jeugdwerkloosheid als eerste gaat dalen. Jongeren zijn ontzettend wendbaar, je ziet dat ouderen het dan vaak lastiger hebben”, vertelt hij aan de NOS.