Waarom Wereldvluchtelingendag van essentieel belang is

Wereldvluchtelingendag

Wereldvluchtelingendag is een speciale dag die door de Verenigde Naties in het leven geroepen is om vluchtelingen te eren. Het aantal vluchtelingen wereldwijd is inmiddels gestegen tot meer dan 100 miljoen en op deze dag wordt er stilgestaan bij de situatie van deze mensen. Het doel is om begrip te creëren voor hen die gedwongen hebben moeten vluchten vanwege oorlog, geweld of onderdrukking.

Er wordt vandaag extra aandacht gevraagd voor de rechten, behoeften en dromen van mensen die hun thuisland hebben moeten verlaten. Volgens migratiedeskundige Bob van Dillen gaat het daarbij vooral om het menselijke aspect. ''Wie het heeft over massa's, stromen en golven, impliceert al snel dat het gaat om gevaar en bedreiging. Dit soort taalgebruik gaat voorbij aan de essentie: dat vluchtelingen vooral zelf voor gevaar op de vlucht zijn'', aldus van Dillen.

Situatie in Nederland

Het Rode Kruis, Dokters van de Wereld en Pharos deden de afgelopen tijd onderzoek naar de situatie van nieuwkomers in Nederland. Zo onderzochten ze onder meer de zorg in crisisnoodopvanglocaties voor asielzoekers. Vandaag presenteren zij dit rapport aan de Tweede Kamer. Uit het onderzoek blijkt dat asielzoekers in de crisisnoodopvang niet de zorg krijgen waar ze recht op hebben. Ze worden geconfronteerd met slechte hygiëne, gebrek aan privacy, beperkte toegang tot zorg en een uitzichtloos verblijf, wat zowel hun mentale als fysieke gezondheid beïnvloedt.

Geen duidelijke regels

Het onderzoek omvatte interviews met 131 bewoners, artsen en locatiemanagers. Volgens hen zijn er geen duidelijke regels voor minimale zorgnormen in deze opvanglocaties. De organisaties dringen er bij de overheid op aan om snel duidelijkheid te geven over welke zorg asielzoekers zouden moeten krijgen.

Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld, benadrukte in een interview met het NRC de noodzaak voor betere regelgeving: ''Vanuit de politiek horen we steeds dat er straks een wet komt waarin opvang en zorg beter geregeld kunnen worden. Maar de realiteit is dat er vandaag mensen in crisisnoodopvang zijn die zorg nodig hebben die ze niet krijgen, al maandenlang. Er moet nu een oplossing voor komen.''

Crisisopvang

Op dit moment wonen ongeveer 7000 mensen in Nederland in de crisisnoodopvang. Normaal gesproken zijn deze plekken bedoeld voor een tijdelijk verblijf van maximaal een week. Maar in werkelijkheid blijven mensen er maandenlang, dicht op elkaar, zonder te weten wat hun toekomst brengt. De crisisnoodopvanglocaties zijn opgezet sinds de zomer van 2022, omdat de opvang in Ter Apel te vol raakte. In plaats van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers), worden deze locaties beheerd door gemeenten en veiligheidsregio's.

Niet de juiste hulp

Zorgverleners in de crisisnoodopvang maken zich zorgen. Veel mensen krijgen niet op tijd de juiste medische hulp omdat er geen goede controle is op hun gezondheid. Hierdoor kunnen mensen die zorg nodig hebben worden vergeten. Ook het doorverwijzen naar specialistische zorg en het verplaatsen naar een ander opvangcentrum verloopt niet altijd goed. Dit is volgens de experts gevaarlijk voor de patiënten zelf en legt extra druk op de zorgverleners.

Niet gezond

Het onderzoek stelt ook dat het niet gezond voor mensen is om lang in de crisisnoodopvang te verblijven. De plekken waar ze wonen, zoals sporthallen, zijn eigenlijk niet geschikt om er lang te verblijven. Er is weinig privacy en er zijn te weinig toiletten en douches. Veel mensen hebben ook psychische problemen door de moeilijke reis die ze hebben gemaakt of de oorlog in hun land. Ze moeten slapen in ruimtes waar ze weinig privacy hebben, waardoor ze slecht kunnen slapen.

Verder is er overdag weinig te doen en mogen mensen niet werken of vrijwilligerswerk doen. Veel kinderen kunnen ook niet naar school. Daar komt nog bij dat mensen niet weten wat er met hen zal gebeuren in het asielproces.

Essentieel belang

Hoewel Wereldvluchtelingendag al sinds 2000 bestaat, is er nog steeds veel onbekend over de omstandigheden waarin nieuwkomers moeten leven. Ook in welvarende landen als Nederland hebben deze mensen te maken met zorgwekkende leefomstandigheden en ernstige gezondheidsrisico's. Door op zo'n dag als vandaag extra aandacht te vragen voor de situaties van mensen die noodgedwongen hun thuisland hebben moeten ontvluchten, ontstaat er hopelijk meer bewustzijn over de oneerlijke omstandigheden die voor veel onschuldige mensen dagelijks de realiteit zijn.