Kabinet biedt excuses aan voor oude transgenderwet

De wet

Volgens de oude transgenderwet golden er strenge eisen voor personen die hun geslacht wilden aanpassen in hun geboorteakte. Zij zouden verplicht een geslachtsoperatie moeten ondergaan en zich onomkeerbaar laten steriliseren. Daardoor stonden transgender- en intersekse personen voor de de keus om ofwel door het leven te gaan met een geslachtsaanduiding die niet paste bij het geslacht waarmee zij zich identificeerden, ofwel een verplichte operatie en sterilisatie ondergaan.

Willemijn van Kempen begon in 2019 het initiatief om excuses, erkenning en compensatie te vragen voor de schade die deze keuze heeft aangericht. "De Staat heeft mij mijn vruchtbaarheid afgepakt", zei ze toen tegen de NOS.

Rechtszaak

In 2019 spande het Transgendercollectief een rechtszaak aan tegen de Staat. Volgens de organisatie was de oude wet in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en heeft de wet veel schade aangericht, zowel financieel als psychisch. Van het kabinet werd geëist dat het leed van de slachtoffers werd erkent, dat er excuses werden gemaakt en dat de slachtoffers financieel zouden worden gecompenseerd.

Vorig jaar maakten ministers Ingrid van Engelshoven (Emancipatie) en Sander Dekker (Rechtsbescherming) al hun excuses. "De wet leidde tot veel leed en stelde mensen voor onmogelijke keuzes", schreven zij onder meer in een brief aan de Tweede Kamer. Vandaag biedt Van Engelshoven nog eens haar excuses aan in de Ridderzaal, waar ook slachtoffers bij aanwezig zijn. Daarnaast worden alle slachtoffers nog gecompenseerd. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap schat dat zo'n 2000 mensen aanspraak zullen maken op de vergoeding.

'Mensonterend'

Een emotionele Van Engelshoven noemde de oude transgenderwet tijdens haar toespraak vandaag "mensonterend". Vanuit de Ridderzaal bood zij haar excuses aan. "Tientallen jaren zijn er mensen geweest die medische behandelingen ondergingen, die ze helemaal niet wilden. Maar ze wisten dat ze niet anders konden. Anderen hebben door deze wet juist gewacht. Ze hebben zichzelf worden noodgedwongen uitgesteld. Jarenlang", aldus de minister. "Niemand van jullie had moeten meemaken wat jullie hebben meegemaakt. En het spijt me diep dat het toch zo is geweest."