Dit moet je weten over het nieuwe coalitieakkoord

Er was negen maanden aan formeren voor nodig, maar het coalitieakkoord is eindelijk rond. De partijen VVD, D66, CDA en de ChristenUnie - samen kabinet-Rutte IV - presenteerden vandaag de plannen en ideeën die ze de komende jaren voor Nederland willen uitvoeren. Dat klinkt misschien wat saai, maar is ook voor jou belangrijk. Hieronder vind je een paar van de belangrijkste punten op een rijtje.

Onderwijs

Goed nieuws voor veel studenten: de basisbeurs komt terug. Ook komt er een inkomensafhankelijke aanvullende beurs. Dit gebeurt in het studiejaar 2023/2024. Het leenstelsel verdwijnt dan dus. Studenten die de afgelopen jaren de beurs zijn misgelopen, worden gecompenseerd. Dat gebeurt door korting op hun studieschuld of een 'studievoucher'. Hier is 1 miljard euro voor uitgetrokken. De OV-studentenkaart blijft.

Minimumloon en kinderopvangtoeslag

Het minimumloon stijgt komende regeerperiode met 7,5 procent. Iemand van 21 jaar of ouder moet in 2025 minstens 11,70 per uur verdienen. De uitkeringen stijgen even hard mee, behalve de AOW-uitkering.

Kinderopvang wordt bijna helemaal vergoed: tot 95 procent. Het toeslagensysteem verdwijnt hier: toeslagen worden voortaan direct uitgekeerd aan de opvang, zodat ouders niet meer te maken kunnen krijgen met eventuele terugbetalingen.

Klimaat

In het akkoord staan ambitieuze klimaatplannen. Het grootste bedrag gaat dan ook hier naartoe. "Nederland wil koploper in Europa zijn bij het tegengaan van de opwarming van de aarde", is er te lezen. Het doel is om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Daarom komt er een klimaat- en transitiefonds van 35 miljard euro. Ook wordt er een minister van Klimaat en Energie aangesteld en moeten er twee nieuwe kerncentrales komen.

Wonen

Ook in wonen wordt flink geïnvesteerd. Er gaat onder meer geld naar betaalbare huurwoningen en er moeten 100.000 woningen per jaar bijgebouwd worden. Ook wordt er een minister van Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening aangesteld.

Het systeem van de huurtoeslag wordt anders. De maximale huurgrens wordt afgeschaft en het inkomen van de huurder gaat bepalen of iemand recht heeft op huurtoeslag. Verder wordt de sociale huur voor mensen met een lager inkomen verlaagd en wordt huren voor mensen met een hoger inkomen juist duurder.

Rekeningrijden en belastingen

Het rekeningrijden, dus als autorijder betalen per kilometer, wordt voorbereid, maar waarschijnlijk pas in 2030 ingevoerd. De belasting op tabak en suikerhoudende dranken wordt verhoogd met het zicht op een eventuele suikertaks in de toekomst. Ook de belasting op vliegtickets stijgt.

Cultuur en slavernijverleden

Voor het kopje cultuur is structureel 170 miljoen euro vrijgemaakt om "herstel, vernieuwing en groei weer mogelijk te maken". Er wordt onder andere gesproken van eerlijke salarissen voor mensen in de creatieve sector. Ook komt er een herstelplan voor zowel professionals en amateurverenigingen.

FunX heeft dit jaar een Keti Koti-petitie ingediend om van 1 juli een nationale vrije dag te maken, om zo beter stil te staan bij het slavernijverleden van Nederland. In het coalitieakkoord staat de volgende opmerking over dit onderwerp:

"We willen meer aandacht geven aan onze gezamenlijke geschiedenis. Daarom draagt het Rijk bij aan een Nationaal Historisch Museum en een Slavernijmuseum. In aanloop naar het herdenkingsjaar 2023 besteden we extra aandacht aan dialoog over het slavernijverleden en hedendaags racisme."

Rob Jetten

Nordin belde met D66-Kamerlid Rob Jetten en vroeg hem onder andere hoe het formeren eraan toeging en hoe hij aankijkt tegen het groeiende wantrouwen in de politiek. "Het is terecht dat mensen kritisch zijn, maar er zitten hele goede plannen bij voor onderwijs, jongeren en het aanpakken van discriminatie, dus ik hoop dat we het vertrouwen kunnen terugwinnen."

Luister hieronder het hele gesprek terug.