Verkoper van valse coronabewijzen: "Ik verdien duizenden euro's per maand"

Besef, eventjes rondzoeken op Instagram en Telegram en je vindt ontzettend veel aanbieders van vervalste coronabewijzen. Aan het aantal abonnees van sommige Telegramkanalen is te zien dat er heel wat mogelijk geïnteresseerden zijn. Zo telt een van de kanalen meer dan 26.000 abonnees en een ander maar liefst 250.000 abonnees. Ik wilde heel graag weten hoe alles in z'n werk gaat en ging daarom op zoek naar een aanbieder van vervalste coronabewijzen. Zo raakte ik in gesprek met Robert*, die dit soort bewijzen aanbiedt.

Daarnaast sprak ik met woordvoerders van de politie en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de risico's die komen kijken bij het verkopen én kopen van valse coronatoegangsbewijzen. En dat zijn er aardig wat...

Afwijzing na afwijzing

Om eerlijk te zijn voelde de zoektocht, naar een aanbieder die openstond voor een interview, als die ene keer dat ik als puber voor het eerst uitging en meisjes ten dans vroeg. Afwijzing na afwijzing. Niemand moest iets van me hebben. Zo ook met het benaderen van aanbieders van valse coronabewijzen. Uiteindelijk heb ik er zo'n twintig benaderd, maar bijna niemand was bereid zijn verhaal te delen. Ik werd keihard genegeerd of geblokkeerd. Totdat één persoon wel openstond om zijn verhaal te delen, namelijk Robert. Dat wilde hij geheel anoniem doen en alleen door zijn antwoorden te typen in Telegram.

Prijzen omhoog door risico

Robert biedt via Telegram van alles aan. Wil je een nepvaccinatiebewijs inclusief QR-code? Dan kost dat je 225 euro. Als je daar nog een geel paspoort bij wilt, betaal je 50 euro extra. Maar je kunt ook voor een herstelbewijs gaan dat een jaar geldig is, dan betaal je 150 euro. "Elke week gaan de prijzen omhoog in verband met het risico", geeft Robert daar wel bij aan.

'Niet bang voor risico's'

Dat er aardig wat risico's aan deze business kleven, is overduidelijk. Waarom zit Robert dan eigenlijk in deze handel? "Ik doe het omdat er erg snel geld mee verdiend kan worden”, zegt hij. Uiteraard ben ik wel benieuwd wat hij aan deze handel verdient, dus vraag ik hem wat hij gemiddeld verdient in een maand. "Het verschilt natuurlijk per maand", beweert Robert. "Het ligt er maar net aan hoeveel kopers je hebt. De ene maand kan het om 25.000 euro gaan, de andere maand om 15.000 euro."

Maar maakt hij zich dan geen zorgen om een mogelijke gevangenisstraf of geldboete? "Ik ben zeker niet bang voor de risico's", zegt hij zonder enige twijfel. "Aan alles waarmee je snel geld kunt verdienen, zitten risico's verbonden. Dat is in dit geval niet anders. Je weet het al voordat je eraan begint, daarom ben ik niet bang."

GGD-contactpersoon

Aangezien ik wel benieuwd ben naar hoe dit allemaal voor Robert is begonnen, vraag ik hem hoe hij in deze business is gerold. "Dat is gebeurd via een bekende van mij die bij de GGD werkt", beweert hij. Robert vertelt vervolgens hoe hij te werk gaat. Als Robert wordt benaderd door een koper, vraagt hij om de persoonlijke gegevens, zoals naam, achternaam en het BSN-nummer van diegene. Die stuurt hij vervolgens door naar zijn contactpersoon binnen de GGD. "Na de betaling is de QR-code na een half uurtje binnen."

Maar wat als die contactpersoon niet aan het werk is? Volgens Robert is dat geen probleem: "Je kunt namelijk thuis inloggen op het systeem."

'Oplossing'

Robert wordt voornamelijk benaderd door mensen tussen de 20 en 40 jaar. "Het zijn mensen die het vaccin simpelweg niet willen en dit als de oplossing zien. Soms zitten er ook oudere mensen tussen die zich vanwege medische redenen niet kunnen laten vaccineren."

Veel mensen vinden wat Robert doet onethisch. Met die kritiek houdt Robert zich niet bezig. "Mij maakt het niet uit wat mensen ervan denken. Ik doe gewoon mijn ding en ik laat anderen dat ook doen." Zelf is hij sceptisch over het coronavaccin. "Ik denk dat het bullshit is dat een vaccin zo snel gemaakt kan worden. Daarom heb ik op dit moment ook een vervalst herstelbewijs", aldus Robert.

Adolf Hitler en Spongebob

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ziet op dit moment voornamelijk twee manieren waarop geprobeerd wordt om fraude te plegen. Een van die manieren is het delen van kant-en-klare QR-codes. Zo circuleerden er eerder al QR-codes rond op naam van Adolf Hitler of Spongebob. "Als we een QR-code tegenkomen die op grote schaal wordt gedeeld, blokkeren we die meteen. Inmiddels hebben we dat al ruim 1200 keer gedaan", zegt een woordvoerder.

De andere, veelvoorkomende manier van fraude plegen, is via social media een vervalst bewijs kopen, zoals bij Robert mogelijk is. Je stuurt wat gegevens, betaalt in bitcoins en dan krijg je een QR-code. Maar krijg je die ook daadwerkelijk van de aanbieder? De kans bestaat van niet. Zo zijn er op Telegram zogeheten 'scammerslijsten' te vinden, waarop oplichtende aanbieders staan.

Proefaankopen

Om te checken hoe groot de kans is dat je na betaling daadwerkelijk een vervalst coronabewijs krijgt, doet het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) vaak proefaankopen. "Mensen van het ministerie gaan weleens in op zo’n aanbod dat zij op social media tegenkomen. Die sturen dan wat gegevens op en betalen in bitcoins om te kijken wat er dan gebeurt", vertelt een woordvoerder. "In vrijwel alle gevallen word je opgelicht en ben je je geld kwijt. Als je dan jouw neppe coronabewijs niet krijgt, kan je ook niet naar de Consumentenbond omdat je je spullen niet hebt gekregen. De politie gaat je ook niet helpen."

Behalve het mogelijk kwijtraken van je geld, kleeft er nog een gevaarlijk risico aan. "Je weet namelijk niet wat er met je gegevens gebeurt", zegt een woordvoerder van VWS. "Je verstrekt niet alleen geld, maar ook je gegevens en dan moet je er maar op vertrouwen dat er geen rare dingen mee zullen gedaan worden."

Aanhoudingen

Het spreekt voor zich dat een aanbieder van vervalste coronabewijzen strafbaar is. Zo werden vorige maand twee doktersassistenten opgepakt op verdenking van het handelen in valse vaccinatiebewijzen. Een aantal dagen later verrichtte de politie nogmaals twee aanhoudingen.

Twee maanden eerder, in september, werden meerdere GGD-medewerkers op non-actief gesteld op verdenking van het op aanvraag aanmaken van valse vaccinatieregistraties. De GGD GHOR gaf in een verklaring aan dat er altijd naar een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) wordt gevraagd bij de selectie van medewerkers. Ook moet een geheimhoudingsverklaring worden ondertekend.

Ondanks al die eisen gaat het dus nog steeds mis in sommige gevallen. "Helaas kunnen we, ondanks alle waarborgen, niet volledig uitsluiten dat er medewerkers zijn die misbruik maken van het systeem waartoe ze vanwege hun werkzaamheden toegang hadden", laat de GGD GHOR weten. "Indien een overtreding ontdekt wordt, wordt hier direct op geacteerd. Hetgeen kan leiden tot aangifte en ontslag op staande voet."

Zware straffen, ook voor koper

Maar wat voor straffen riskeert zo'n verkoper eigenlijk? "Er is veelal sprake van valsheid in geschrifte", zegt een woordvoerder van de politie. "Daar staat een maximale straf op van maximaal zes jaar of een geldboete van de vijfde categorie". Zo'n geldboete van de vijfde categorie komt neer op een maximale boete van 87.000 euro.

Maar ook als koper ben je strafbaar en de mogelijke straffen zijn niet mild, laat de politie weten. Ook in dat geval gaat het namelijk om valsheid in geschrifte en kan je als koper strafrechtelijk vervolgd worden. "Handelaren in vervalste coronabewijzen maken zich schuldig aan strafbare feiten en brengen de volksgezondheid in gevaar", aldus de politie.

Belang van coronatoegangsbewijs

Om de volksgezondheid niet in gevaar te brengen, wil het ministerie van VWS benadrukken waarom het zo belangrijk is om een niet vervalst coronatoegangsbewijs te hebben. "Coronatoegangsbewijzen zijn persoonlijk en zijn er om te bewijzen dat jijzelf een verlaagde kans hebt om besmettelijk te zijn. Dat kan door gevaccineerd, hersteld of getest te zijn. Nepbewijzen die op social media rondcirculeren zijn heel prijzig en strafbaar. Testen of vaccineren is gratis, veiliger, makkelijker én vooral niet strafbaar. We zien je dan ook heel graag in de teststraat of bij een vaccinatielocatie."

'Zorgen zijn begrijpelijk'

VWS wil tenslotte ook jonge mensen op de gevaren van corona wijzen. "Ook voor hen geldt: je kan er makkelijk van afkomen, maar je kan er ook nog maanden mee zitten. Je kunt bijvoorbeeld long COVID krijgen en je maandenlang moe voelen of moeite hebben met sporten. Dat risico wil je niet nemen. Los daarvan wil je ook niet het risico nemen dat je jouw moeder, vader of een collega besmet en dat die er heel ziek van worden."

Zorgen over bijwerkingen of over het feit dat het vaccin zo snel is ontwikkeld, zijn volgens VWS volkomen begrijpelijk. "Maar weet dat je welkom bent met al je vragen", zegt een woordvoerder. "Ga het niet zelf uitzoeken op TikTok of Instagram, maar ga praten met een arts of kijk op coronavaccinatie.nl. Dan zal je merken dat er op al je vragen antwoorden zijn en dat we je graag helpen."

*Om de anonimiteit van de geïnterviewde te kunnen waarborgen, is zijn naam gefingeerd.

Podcast

Liever luisteren? Naast het artikel verschijnt ook wekelijks een FunX Beseft-podcast. Deze is te beluisteren op de podcastpagina of in je favoriete podcastapp. De laatste aflevering beluister je hieronder.

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -