Manouk en Xiu Yun waren jarenlang onzeker over hun 'monolids': "Ik haatte mijn ogen"

Schaamte

Xiu Yun werd geboren met monolids en was al vanaf jonge leeftijd ongelukkig met haar ogen. "Ik merkte dat er in mijn familie een sterke voorkeur voor dubbele oogleden is. Dat is vaak ook de eerste opmerking als er een kindje wordt geboren: 'Heeft ze dubbele oogleden?'." Ook op school voelde Xiu Yun zich onzeker: "Ik zat op een hele witte basisschool en op een gegeven moment heb je door dat je anders bent." Daardoor wilde Xiu Yun het liefst blond haar en grote, blauwe ogen. "Ik haatte mijn ogen. Ik voelde me niet mooi genoeg en niet geaccepteerd als Nederlander."

Dat er nog zoveel anderen rondliepen die ontevreden waren over hun ogen, wist Xiu Yun destijds niet. "Ik sprak er met niemand over, want ik had helemaal niet zoveel Aziatische vriendinnen", zegt ze. "Ik schaamde me eigenlijk ook dat ik me voor mijn ogen schaamde."

Plastische chirurgie

Het schoonheidsideaal rondom het dubbele ooglid is zeker niet iets dat alleen onder Aziaten in Nederland speelt. In (Oost-)Azië wordt een dubbel ooglid zelfs zo erg geprezen dat kinderen zo jong als negen jaar oud onder het mes gaan om een extra plooi in hun bovenoogleden te maken. Om dat te doen wordt de huid van het bovenste ooglid veranderd en vaak ook deels verwijderd.

In een recente documentaire van Vice Asia is te zien hoe een 9-jarig Japans meisje zo'n operatie ondergaat. Michi, zoals het meisje heet, was verteld dat haar ogen zo smal waren dat het leek alsof ze altijd intens staarde naar iedereen. Haar moeder raadde haar daarom aan om plastische chirurgie te ondergaan. Zij is er namelijk van overtuigd dat het succes van haar dochter compleet afhangt van haar uiterlijk. "Ik heb nog nooit een meisje met monolids gezien die ik mooi vond", vertelt ze in de docu. "Ik wilde haar leven als meisje in deze wereld en maatschappij makkelijker maken door haar te laten voldoen aan het schoonheidsideaal."

Taboe

Xiu Yun heeft de docu ook gezien en vindt het erg jammer dat dat er zoveel jonge meisjes onder het mes gaan om hun oogleden te veranderen. "Maar ergens begrijp ik het ook wel, omdat het schoonheidsideaal daar zo diep is ingeworteld. Die moeder is er ook mee opgegroeid dat haar ogen niet werden gewaardeerd en denkt dat ze nu de juiste beslissing maakt voor haar kind. Ze wil haar kind een beter leven geven: een betere partner, een betere baan en meer aanzien."

Volgen Xiu Yun heeft het verlangen naar een dubbel ooglid onder Aziaten in Azië er niet per se mee te maken dat ze 'westerse ogen' willen. "Het is complex", zegt ze daarover. Hoewel de westerse wereld vast voor een gedeelte wel invloed heeft gehad op het schoonheidsideaal in Azië, is dat zeker niet de enige reden waarom mensen een ooglidcorrectie ondergaan. "Ik kan natuurlijk niet voor alle Oost-Aziaten praten, maar ik denk niet dat ze er per se westers uit willen zien. De ooglidcorrecties worden daar namelijk wel zo gedaan dat de ogen er nog steeds Aziatisch uitzien." Xiu Yun vertelt dat in Azië veel mensen monolids onaantrekkelijk vinden, omdat je ogen er dan kleiner uitzien. "Met een dubbel ooglid zie je er volgens velen aantrekkelijker en vriendelijker uit. Je ogen zijn meer open en je hebt een meer heldere blik."

Spiegelen

Hier in Nederland heeft de reden voor de onzekerheid over monolids over het algemeen vaker te maken met het westerse schoonheidsideaal. Zo wilde Manouk bijvoorbeeld wel heel graag dubbele oogleden om op haar omgeving te lijken. Manouk werd toen ze drie maanden oud was uit Zuid-Korea geadopteerd en groeide op in een wit gezin in een wit dorp. "Het is een liefdevolle familie en het voelt als mijn eigen familie. Wel heb ik me door mijn Aziatische uiterlijk altijd anders gevoeld."

Ondanks dat Manouk er lang en atletisch uitzag, had ze als kind veel moeite met haar Aziatische uiterlijk, omdat ze er daardoor anders uitzag dan haar familie en vrienden. Het meeste moeite had Manouk met haar ogen. "Die zijn zo bepalend voor hoe je eruitziet." Die onzekerheid werd verergerd door de vervelende opmerkingen die ze op straat kreeg. "Ik werd spleetoog genoemd of poepchinees en er werd geroepen dat ik terug moest gaan naar mijn eigen land." Manouk wist nooit wat ze terug moest zeggen en voelde zich erg alleen. "In de omgeving waar ik ben opgegroeid had ik niemand om me heen die dat ook meemaakte. Ik heb het destijds wel eens gemist dat er geen Aziatische rolmodellen waren waaraan ik mij kon spiegelen."

Make-Up

In hun tienerjaren hadden zowel Xiu Yun als Manouk nog steeds veel moeite om hun ogen te accepteren. Een moment waarop dat voor hen allebei telkens naar voren kwam, was wanneer ze zich gingen opmaken. "Ik deed de make-uptrucjes na uit magazines, maar dat was allemaal voor westerse ogen. Ik zag er dan uit als een panda", vertelt Xiu Yun. Daarom heeft ze, net als veel anderen, wel eens uitgeprobeerd om tape op haar oogleden te plakken om zo een dubbel ooglid te creëren. "Het wordt zo gepromoot en genormaliseerd in Oost-Azië en onder de Oost-Aziatische community. Bijna iedereen met monolids die ik heb gesproken, heeft de tape wel eens uitgeprobeerd."

Ooglidcorrectie

Hoewel het in Azië redelijk genormaliseerd is om plastische chirurgie aan je oogleden te ondergaan, is dat in Nederland nog taboe. Toch hebben ook Xiu Yun en Manouk erover nagedacht om zo'n ingreep te ondergaan. "Ik had wat medische problemen met mijn ogen en toen ik voor een oogoperatie naar een oogarts in Rotterdam moest, dacht ik: nou, dan kan ik misschien wel meteen mijn oogleden laten opereren naar dubbele oogleden", vertelt Manouk. "Ik wist destijds helemaal niet dat dat in Azië zo vaak gebeurde."

De oogarts bracht haar echter op andere gedachten. "Hij zei: 'We kunnen het doen, maar je gaat er anders uitzien. Je hele oogopslag wordt anders en het is onomkeerbaar'. Hij zei ook dat ik prachtige, unieke ogen had en dat had zo'n grote impact op mij." De arts raadde haar aan om er nog eens een nachtje over te slapen, maar dat was eigenlijk niet eens meer nodig. "Toen ik daar wegliep had ik meteen zoiets van: ik wil dit helemaal niet."

Alle ogen zijn mooi

Xiu Yun begon ze haar ogen te accepteren toen ze begin dertig was. Dat kwam door een specifiek moment met haar nichtje: "Ik zag mijn nichtje, die toen vijf was, met haar vingers in haar ogen een dubbel ooglid maken. Als haar tante was ik een van haar voorbeelden en het deed me echt pijn om te zien wat ze deed. Als vijfjarige hoor je je helemaal niet druk te maken over zulke dingen." Xiu Yun drukte haar nichtje op het hart dat ze juist trots moest zijn op haar ogen, maar besefte ook dat ze dat zelf ook zou moeten zijn. "Ik zei tegen haar dat haar ogen mooi zijn zoals ze zijn. Alle vormen ogen zijn mooi. Dat was ook meteen mijn eigen moment van acceptatie. Ik was begin dertig. Het had nooit zo lang moeten duren."

Roots

Voor Manouk was het de oogarts die haar liet inzien hoe mooi haar ogen eigenlijk zijn, maar het echte omslagpunt kwam pas toen ze voor het eerst terug haar roots ging ontdekken. "Mijn hele acceptatie van mezelf en mijn complete uiterlijk kwam toen ik voor 3,5 maand naar Zuid-Korea ging, daar tijd doorbracht met mijn biologische familie, vrienden maakte in Seoul, en de taal en cultuur leerde kennen." Manouk had dat stuk van haar identiteit lange tijd genegeerd.

Project Monolids

In 2020, tijdens de coronapandemie, besloot Xiu Yun dat ze iets wilde doen rondom dit onderwerp. "Ik wilde altijd al iets doen voor de Asian community. Tijdens de lockdown, een periode waarin het racisme tegen Aziaten sowieso toenam vanwege corona, had ik eindelijk tijd om me daarop te focussen." Zo ontstond haar Project Monolids, waarvoor ze ze verschillende modellen met monolids opmaakte en liet vastleggen door fotografen Angela Huizer en Jani Yu. Op sommige foto's zien de modellen er zo natuurlijk mogelijk uit, zonder eyeliner of mascara. Voor andere foto's maakte Xiu Yun de modellen juist heel kleurrijk op: "Zo wilden we de monolid te vieren. Je ogen zijn uniek, net als kunst, en dat moet je waarderen."

Trots

Project Monolids draait niet alleen om de mooie plaatjes van mooie modellen, maar ook om hun persoonlijke ervaring met hun ogen. Het project moet anderen aanmoedigen en inspireren om trots te zijn op hun ogen en hun afkomst. "Ik snap wel dat er bepaalde schoonheidsidealen zijn, maar je ogen zijn zo belangrijk. Het is een kenmerk van je afkomst, iets waar je trots op zou moeten zijn!"

Het project heeft Xiu Yun geholpen haar monolids te omarmen. "Ik krijg veel positieve reacties op het project." Tegelijkertijd vindt ze het soms overweldigend om alle verhalen te horen van anderen die ook struggelen met negatieve gevoelens over hun ogen. "Ik word daar echt verdrietig van. Dan denk ik: waarom zijn dit soort projecten nog nodig? Waarom kunnen we onszelf en elkaar niet accepteren zoals we zijn?"

Niet alleen

Manouk is een van de modellen die meewerkte aan Project Monolids. Ondanks dat Manouk al zoveel ervaring had in de modellenwereld, vond ze deze shoot extra spannend. "Het is zo persoonlijk en kwetsbaar. Voor dit project had ik er - naast mijn familie - met niemand anders over gesproken." Desalniettemin heeft haar deelname aan Project Monolids veel in gang gezet. Hoewel ze het nog steeds spannend vindt om het over dit onderwerp te hebben, wordt het wel steeds gemakkelijker. Ze is nu juist trots op haar ogen. "Ik ben blij dat ik mijn eigen oogvorm heb gehouden, omdat ik nu weet en voel dat monolids ook mooi zijn."

Door het project is Manouk erachter gekomen dat die onzekerheid rondom monolids nog steeds heel erg speelt onder jongeren. Tegen hen wil ze zeggen: weet dat je niet alleen bent. "Als er iemand in je omgeving is die je vertrouwt, praat er dan over met diegene."

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -