André (29) over zijn biologische familie: "Het voelt alsof ze me gebruiken"

Veel vraagtekens

André was pas een paar maanden oud toen hij geadopteerd werd uit Curitiba, Brazilië. "Ik ben in januari 1993 geboren en in april 1993 ter adoptie afgestaan", vertelt hij. Zijn biologische ouders hadden namelijk niet de middelen om voor hem te zorgen. "Ze hadden niet genoeg geld en woonden met veel mensen in een te klein huis."

Al is er niet veel informatie bekend bij André over waarom hij werd afgestaan, weet hij relatief gezien meer dan veel andere geadopteerde jongeren. Zo heeft hij bijvoorbeeld meer informatie dan Diego, die vrijwel niks weet over de beweegredenen van zijn biologische ouders. "Ik weet alleen dat ik uit Medellín kom." Diego was zes maanden oud toen zijn adoptieouders hem in Colombia ophaalden.

Trots op roots

Het grote verschil tussen André en Diego is dat eerstgenoemde zijn biologische familie al heeft opgezocht. Door die ervaring heeft hij antwoord kunnen krijgen op een heleboel vragen. Het was voor André echter niet zo dat hij daar van jongs af aan al mee bezig was. "Ik heb me wel altijd heel erg aangetrokken gevoeld tot Brazilië. Dat kwam ook door mijn familie." Zo bladerde André op jonge leeftijd graag in de encyclopedie van zijn oma om dingen op te zoeken over Brazilië en Curitiba. "Mijn familie steunde me daar altijd in en vond het ook leuk om mij die kant van mezelf te laten ontdekken." Ook kocht zijn moeder een Braziliaans voetbalshirt voor hem. "Dat shirt had ik bijna iedere dag aan als ik naar buiten ging. Ik was erg trots op mijn roots."

Hoewel André zich op jonge leeftijd al verbonden voelde met Brazilië, ontstond bij Diego de liefde voor Colombia de afgelopen jaren pas. Dat had bij hem een bijzondere reden. "Ik merkte dat ik door internationale successen van Colombianen trotser werd op mijn afkomst. Door bijvoorbeeld de groei van latin-muziek in Europa en door voetballers die op hoog niveau goede prestaties behaalden, werd ik trotser op mijn afkomst. Ik zag steeds meer succesvolle mensen die op mij leken. Daardoor ontstond bij mij de interesse om meer over mijn roots te leren."

Twijfels

Door de sterke connectie met Brazilië wilde André graag daarnaartoe op vakantie. Toen dat steeds dichterbij kwam, realiseerde hij zich dat hij daar niet met twijfels wilde rondlopen. "Ik was bijvoorbeeld bang dat als ik mensen zou zien die op me lijken, ik mezelf zou afvragen of die personen familie van me zouden zijn." André besprak zijn gedachtes met zijn familie. "Toen hebben we de mogelijkheden besproken om mijn biologische familie op te sporen, zodat ik in ieder geval zou weten wie ze zijn en zou kunnen zien waar ik echt vandaan kom."

Diego herkent veel van die twijfels, alleen gaat het bij hem meer om de toegevoegde waarde van het zoeken van contact. "Ik weet bijvoorbeeld niet of dit het juiste moment is." De 25-jarige heeft dit jaar zijn studie afgerond en is onlangs begonnen aan zijn eerste serieuze baan. "Ik kan op dit moment geen extra zorgen gebruiken en ben me daarom goed aan het voorbereiden op de voor- en nadelen van het zoeken van contact." Dat is voor hem ook de reden dat hij nog geen concrete stappen heeft gezet om contact te zoeken met zijn biologische familie.

Van het ergste uitgaan

André nam contact op met de organisatie Wereldkinderen om te kijken of hij geholpen kon worden met zijn zoektocht. Hij ging naar eigen zeggen "van het ergste uit". "Ik nam mezelf voor dat ik te horen zou krijgen dat mijn biologische ouders al overleden zouden zijn. Zo zou ik niet teleurgesteld kunnen worden." De ouders van André waren al in het bezit van waardevolle informatie over zijn biologische familie, zoals het oorspronkelijke adres waar ze woonden.

'Nooit durven dromen'

Via de organisatie hebben ze een contactpersoon, genaamd Paolo, langs laten gaan bij het adres, met de boodschap dat het kind dat ter adoptie is afgestaan contact met ze zoekt. "Mijn biologische familie reageerde erg blij en stond er direct voor open om me te ontmoeten." André ontving niet veel later een video van Paolo. "In de video zag ik Paolo voor de deur staan van de woning van mijn biologische familie. Mijn moeder, oma en tante zwaaiden, zeiden 'hallo' en Paolo legde uit dat ze ernaar uitkeken om me te ontmoeten." Het was een emotioneel moment voor André, die zichzelf voorgenomen had om van het ergste uit te gaan. "Dat was iets wat ik nooit had durven dromen. Ik kon wel huilen van geluk."

Warm bad

In aanloop naar Andrés reis naar Brazilië had hij regelmatig contact met zijn biologische familie via WhatsApp en Skype. "Ik heb toen al een heleboel vragen kunnen stellen over waarom ze me hebben afgestaan bijvoorbeeld." Bij de videogesprekken zat ook een tolk, omdat de 29-jarige destijds nog geen Portugees sprak. "Door de gesprekken leerden we elkaar al enigszins kennen en was het ijs al een beetje gebroken voordat ik ze ging bezoeken." Tussen het eerste contact en de uiteindelijke ontmoeting zat ongeveer een half jaar tijd.

Ondanks de conversaties was André superzenuwachting om zijn biologische familie te ontmoeten. "Ik ging samen met mijn ouders en toenmalige vriendin naar Curitiba. We stonden daar samen met Paolo aan de poort van het huis van mijn biologische familie. Mijn hart klopte in mijn keel, want ik had geen idee wat me te wachten stond." De hele familie had zich die dag verzameld voor de terugkeer van de 'verloren zoon'. De woning had geen deurbel, dus moesten ze in hun handen klappen om te laten weten dat ze voor de deur stonden. "Iedereen kwam toen naar buiten en we werden met open armen ontvangen. Ik kwam terecht in een warm bad en voelde meteen dat ik daar thuishoorde."

'Families waren elkaar dankbaar'

De spanning die André voelde, sloeg vervolgens om in geluk. "Het was geweldig. We hebben lekker met zijn allen gegeten en gepraat over het verleden en alle dingen die gebeurd zijn." Ondanks dat hij de taal niet machtig was, lukte het door het spelen van spelletjes en voetbal plezier te hebben met zijn 'nieuwe' familieleden. De twee families konden het goed met elkaar vinden en spraken in een week tijd vaker met elkaar af. "Het was mooi om te zien dat mijn adoptieouders en biologische familie liefdevol met elkaar omgingen. Ze waren elkaar enorm dankbaar. Je hoopt natuurlijk dat het zo gaat, maar wat ik al zei: het was nog veel mooier dan ik ooit had durven dromen."

Melk halen

André besloot een jaar later opnieuw zijn biologische familie op te zoeken, dit keer in zijn eentje. In de tussentijd had hij het contact via WhatsApp onderhouden. "Mijn halfbroertje vroeg mij een keer of ik geld kon sturen, omdat hij geen melk kon halen voor zijn kindje." André wilde zijn familie graag helpen, maar wist niet goed wat hij moest doen. Misschien werd het geld wel ergens anders voor gebruikt? "Ik heb toen overlegd wat ik moest doen en verschillende organisaties vertelden me dat ik daar niet aan toe moest geven." De kans was groot dat het niet bij die ene keer zou blijven en het zou heel lastig worden om het ineens niet meer te doen.

Toen André niet op het verzoek van zijn halfbroertje inging, kregen ze het met elkaar aan de stok. "Hij reageerde daar heel onvolwassen op. Hij zei bijvoorbeeld dat ik egoïstisch was en dat hij niks meer van me wilde weten. Dat deed me ontzettend pijn." Het was de eerste keer dat André begon te twijfelen aan de intenties van zijn biologische familie. Hij besprak de situatie met zijn biologische tante, die hem probeerde te kalmeren en vertelde dat zijn halfbroer door een lastige periode ging. "Het was volgens haar niks persoonlijks."

'Teruggeven'

De confrontatie met zijn halfbroertje stond André niet in de weg om zijn familie in Curitiba voor de tweede keer te bezoeken, maar zette hem wel aan het denken over de situatie van zijn biologische familie. Hij had met eigen ogen gezien hoe ze daar leefden en hoewel ze zeer gelukkig waren, hadden ze het absoluut niet breed en moesten ze overleven met weinig geld en middelen. Deze keer ging hij er dan ook heen met de gedachte om wat 'terug te geven'. "Ik heb mijn moeder en tante toen meegenomen om boodschappen te doen en heb ter waarde van twee Braziliaanse maandsalarissen inkopen voor ze gedaan. Dat deed ik uit liefde."

Het bleef niet enkel bij boodschappen doen. André trommelde de hele familie een paar dagen later op voor een gezellig uitje. "Voor ons is het heel normaal om uit eten te gaan, maar voor hen niet. Zij hebben daar geen geld voor." Hij besloot al zijn familieleden mee te nemen naar een restaurant voor een uitgebreid diner. "Ik benadrukte dat ze zich niet in hoefden te houden. We sloten af met de duurste toetjes die op het menu stonden. Het voelde goed om ze zorgeloos te zien genieten van het eten, maar tegelijkertijd merkte ik dat er grapjes gemaakt werden over hoeveel geld ik wel niet had."

Met geld gesmeten

Door Andrés goede bedoelingen om zijn biologische familie te helpen, kregen zij juist de indruk dat de gemaakte kosten voor hem makkelijk te betalen waren. André had echter juist superhard gewerkt om dit voor hen te kunnen doen. "Het komt ook door mezelf: ik heb echt voor hun ogen met geld gesmeten. Maar dat deed ik vooral om hun zorgen te verlichten en om ze te helpen en een leuke tijd te geven. Dat werkte echter averechts: ze dachten dat ik het allemaal wel kon missen en 'superrijk' zou zijn."

André hield er een vreemd gevoel aan over. Dat werd alleen nog maar versterkt toen hij een dag voor zijn vertrek een bijzonder verzoek kreeg. "Ze hadden een barbecue georganiseerd in het teken van mijn afscheid. Vlak voordat ik die kant opging, vroeg ik uit beleefdheid of ik nog iets voor de barbecue kon meenemen." André kreeg vervolgens een hele "waslijst" aan dingen die hij voor ze moest kopen. "Dat was buitenproportioneel en ging niet alleen over de barbecue. Ik voelde me zo kut en wist niet wat ik moest doen. Ik kreeg het gevoel dat ik gebruikt werd vanwege mijn geld en dat het niet meer om mij ging."

Twijfelen aan intenties

Uit wanhoop besloot André zijn moeder in Nederland op te bellen om te bespreken wat hij het beste kon doen. Zij vertelde hem dat hij naar zijn gevoel moest luisteren en hij diep van binnen wel wist wat de juiste keuze zou zijn. "Ik wilde ze heel graag geven wat ze me vroegen, maar het voelde gewoon niet goed." Ondanks de vervelende situatie wilde André graag nog bij zijn biologische familie langsgaan voordat hij Brazilië weer zou verlaten. "Toen heb ik gezegd dat ik nog wat documenten moest regelen voor mijn vliegreis en geen tijd had om te blijven barbecueën. Zo kon ik ze toch nog even zien om afscheid te nemen, zonder dat ik daar lang hoefde te blijven." Toen hij daar eenmaal was om afscheid te nemen, had André het alsnog heel gezellig. "Maar door de ervaringen hield ik er een naar gevoel aan over, waardoor ik steeds meer ging twijfelen aan de intenties van mijn biologische familie."

'Ik laat me niet gebruiken'

Nu André weer in Nederland is, krijgt hij steeds vaker verzoeken via WhatsApp van zijn biologische familie. "Zo ontving ik laatst een factuur voor het nieuwe gebit van mijn moeder. Ze vroegen of ik dat wilde betalen." Het ging om een bedrag van duizenden euro's. "Ik weet hoe erg het gebit van mijn moeder eraan toe is. Maar tegelijkertijd vertrouw ik het niet en ben ik bang dat ze het geld voor andere dingen gaan gebruiken." Om die reden kiest André ervoor om geen geld te sturen. "Ik laat me niet gebruiken."

De realisatie dat André zich niet wil laten gebruiken, kwam na een lange periode van twijfel en schuldgevoelens. Totdat hij besefte dat hij er zelf nooit voor gekozen heeft om afgestaan te worden. "Daar hebben zij voor gekozen. Dat ik nu een situatie voor mezelf heb gecreëerd dat ik hard werk, geld heb om op vakantie te gaan en leuke dingen te doen, betekent niet dat ik me daar schuldig over hoef te voelen. Dat heb ik moeten leren en was een moeilijk proces."

Hulp kost geld

Het is een proces waar André op voorhand niet bij stil had gestaan toen hij zijn zoektocht naar zijn biologische familie startte. Diego is zich op zijn beurt meer bewust van mogelijke scenario's en probeert informatie in te winnen bij mensen die de stap al wel hebben gezet. "Je hoort veel verschillende soorten verhalen. De een is blij dat hij de zoektocht is gestart en ze ontmoet heeft, terwijl anderen er niet veel mee opgeschoten zijn en misschien zelfs alleen maar meer stress en verwachtingen ervaren."

Diego heeft zijn situatie ook besproken met een adoptiecoach en een organisatie die geadopteerde jongeren helpt. "Het doet me echter pijn dat die organisaties en coaches er geld aan verdienen. Daardoor vraag je je soms af of je oprecht geholpen wordt of dat je gewoon een bron van inkomsten bent."

Rationeel ingesteld

Als rationeel ingesteld persoon moet het voor Diego logisch zijn om de keuze te maken om zijn biologische ouders daadwerkelijk op te zoeken. "Ik ben er nog niet uit wat ik er precies van verwacht en wanneer ik precies blij ben met de uitkomst van mijn eventuele zoektocht." Veel mensen vertellen Diego dat hij geen verwachtingen moet hebben als hij op zoek gaat, eigenlijk precies wat André zich voornam. "Maar dat is toch niet makkelijk?", zegt Diego. "Als je de zoektocht start, hoop je toch dat je in contact kunt komen? Dat ze nog leven en dat ze er ook voor openstaan om je ontmoeten? Het is voor anderen makkelijk om te zeggen dat je niks te verliezen hebt, terwijl je in de praktijk dingen kunt ervaren die wel degelijk schadelijk zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld ook om de verkeerde redenen contact willen."

Afweging

Tegelijkertijd beseft Diego dat er ook veel te winnen valt als hij zijn zoektocht start. "Ik ben wel oprecht benieuwd waar ik vandaan kom en waarom ze me afgestaan hebben. Alleen voel ik dat ik er op dit moment nog niet klaar voor ben. Ik weet überhaupt niet of dat gevoel ooit gaat komen", zegt Diego, waarna hij uitlegt dat de toekomst niet te voorspellen is. "Je kunt gewoon niet van tevoren weten hoe de zoektocht zal zijn. Maar voor nu wegen de eventuele voordelen voor mij niet op tegen de eventuele nadelen."

Opbouwen diepe connectie

Ondanks dat André in een ander stadium dan Diego zit, geldt ook voor hem dat hij de voor- en nadelen van het contact met zijn biologische familie aan het afwegen is. Volgens hem is het door de afstand en verschil in middelen lastig om een diepe connectie op te bouwen. "De gesprekken zijn nu vrij oppervlakkig. Je hebt elkaar ook niet veel meer te vertellen. Als ik op vakantie ga of leuke dingen ga doen met mijn vrienden, wil ik dat niet eens vertellen, omdat ze anders denken dat het alleen maar lang leve de lol is voor mij."

André heeft er bewust voor gekozen om zijn Braziliaanse familie niet op social media toe te voegen. "Ze krijgen daardoor een vertekend beeld van mijn leven. Het voelt dan voor mij alsof ik 'op hen aan het stunten ben'. Dat wil ik helemaal niet. Ik wil voorkomen dat ze afgunst gaan ervaren of nog meer van mij gaan verwachten." De 29-jarige vraagt zich af in hoeverre er daadwerkelijk een liefdevolle band te behouden valt. "Waardoor krijg je een diepe connectie met elkaar? Door samen herinneringen te maken en dingen met elkaar te delen. Maar dat werkt in mijn geval averechts. Ik vind dat erg jammer, maar het is gewoon niet anders."

Onzekere toekomst

De situatie zorgt ervoor dat André nog niet weet hoe het contact met zijn biologische familie er in de toekomst uit zal zien. "Ik weet eerlijk gezegd niet zo goed wat ik met deze situatie moet. Ik ben in ieder geval blij dat ik antwoord heb gekregen op een heleboel vragen, zoals dat ze nog leven en waarom ze mij hebben afgestaan." Voor André betekent het aan de ene kant dat hij een hoofdstuk kan afsluiten. "Tegelijkertijd voel ik me wel erg verbonden met ze en hou ik van Brazilië. Ik wil daar nog vaak terugkomen en dan ook zeker langsgaan bij mijn biologische familie, alleen vind ik het jammer als zij daar alleen voor openstaan als ik in de vorm van materialisme wat voor ze kan betekenen."

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -

*In verband met privacy zijn hun namen gefingeerd. De echte namen zijn bekend bij de redactie.