Eindelijk erkenning voor de zorg, maar er gebeurt niets

#MEERDANAPPLAUS

Deze maand werd er vanuit de zorgsector opnieuw geprotesteerd en de boodschap was duidelijk: #meerdanapplaus. Op het Malieveld in Den Haag werden symbolisch honderden schoenen neergezet, terwijl de zorgmedewerkers vanwege de coronamaatregelen wegbleven. De zorg pleit al langer voor structureel meer loon en vermindering van de werkdruk. Ook wil het personeel minder regels en meer respect.

Salarisverhoging

Een veel terugkomend thema binnen deze kwestie is het salaris. Zorgmedewerkers hebben het gevoel niet gewaardeerd te worden voor hun werk en kijken scheef naar de salarissen in andere sectoren zoals het bedrijfsleven. Daarnaast gaat het in de zorg vaak om kleine contracten en is het moeilijker aan een baan te komen van 36 of 40 uur. Soms blijkt fulltime werken in de zorg ook simpelweg te zwaar. Daardoor is het, vooral voor jonge zorgmedewerkers, bijna onmogelijk om bijvoorbeeld een huis te kopen. De frustratie groeit als er in de media regelmatig verkeerde cijfers worden genoemd over het salaris in de zorg, dat vaak ingewikkeld in elkaar zit. Zoals in een artikel van de NOS, waar de NOS later zelf weer op terugkwam.

“IK BEN SERIEUS OP ZOEK NAAR EEN BIJBAAN”

Rosalinde (27), al drie jaar werkzaam op de verloskamers én de kraamafdeling van een ziekenhuis, bevestigt dat een huis kopen niet aan de orde is. "Met wat ik nu verdien krijg ik geen huis. Geen eens een parkeergarage." De onvrede zit hem vooral in de scheve verhoudingen. "Voor starters is het best oké, als ik het vergelijk met vrienden. Alleen ik werk wel nachten, weekenden en avonden voor hetzelfde salaris. Een vriend van mij verdient met een commerciële baan bonussen van ruim twee keer mijn maandsalaris. En ik red babylevens." Voor de toekomst denkt ze daarom na over andere opties. "Ik ben serieus op zoek naar een bijbaan om een beetje geld te verdienen, want ik snap niet zo goed hoe collega’s van mij met kinderen dit doen."

wegrennen uit tweede kamer

De voorstellen om het salaris in de zorg structureel te verhogen, werden al meerdere keren verworpen in de Tweede Kamer. Een maand geleden ‘renden’ leden van het kabinet zelfs weg om een stemming te voorkomen. Een structurele salarisverhoging blijft dus voorlopig uit. Volgens premier Rutte is het namelijk niet mogelijk om en-en te doen: alle salarissen extra laten stijgen en de economische crisis bestrijden. Wel besloot het kabinet een eenmalige bonus van 1500 euro uit te reiken om zorgmedewerkers te bedanken voor de extra inspanningen tijdens de coronacrisis. Ondanks dat het zeker een steuntje in de rug is, hadden veel zorgmedewerkers toch liever een structurele bonus gezien.

“DAAR ZAKT JE BROEK WEL ECHT VAN AF”

Ook Caressa (23), vierdejaars student verpleegkunde en al van jongs af aan werkzaam in de zorg, ervaarde het weglopen van het kabinet als een klap in het gezicht. "Daar zakt je broek wel echt van af. Mensen hebben altijd het beeld, en dan zeg ik het even heel bot, dat wij alleen maar billen wassen. Maar als jij alleen billen wast, is daar geen 4-jaar-durende hbo-opleiding voor nodig." Volgens haar is de eenmalige bonus van 1500 euro dan ook niet de oplossing. "Het is goed bedoeld en prima, maar geef ons liever die structurele salarisverhoging. Dat verdienen we ook gezien het werk dat we doen en de medische kennis die daarvoor nodig is."

NIET ALLEEN SALARIS

Zorgmedewerkers benadrukken echter dat het niet alleen maar gaat om het salaris. De veiligheid op de werkvloer laat ook vaak te wensen over, met bijvoorbeeld een tekort aan maskers, waardoor personeel regelmatig zonder masker naar patiënten toe moest. Dan is er nog de hoge werkdruk, die door de coronacrisis alleen maar is toegenomen. Doordat de reguliere zorg voor een groot gedeelte gewoon doorging, moesten medewerkers twee keer zoveel werk doen met dezelfde hoeveelheid personeel. Daarnaast komt het de werkdruk niet ten goede als er nog een enorme hoeveelheid administratie moet worden ingevuld. Een anonieme verpleegkundige, met tientallen jaren ervaring in het vak, kan dit alleen maar beamen: "Eindeloze, stomme administratie, wat de helft van je werk is. Wat je veel beter in zorg kan steken en in je patiënt. Daarvoor ben je opgeleid, niet om lijstjes in te vullen die zinloos zijn. Voor wie? Voor wat? Voor de verzekeringsmaatschappij?"

VERSCHIL TE GROOT

De bron blijft liever anoniem, omdat kritiek op het beleid in het ziekenhuis je vaak niet in dank wordt afgenomen. "Die vrijheid is er gewoon niet." Over het salaris in de zorg is de verpleegkundige echter duidelijk: "Ik heb de leiding over een heleboel afdelingen en moet alles aansturen. Maar als ik fulltime zou werken, zou ik netto 2900 euro per maand verdienen. Als je dat vergelijkt met eenzelfde soort functie in het bedrijfsleven of het onderwijs, zou ik een ton per jaar verdienen. Dus dat is eigenlijk heel triest. Ook als je ziet waar een directeur, arts of manager van een ziekenhuis mee thuiskomt. Met veel minder ervaring of verantwoordelijkheid. Dat is waar verpleegkundigen boos over zijn. Het verschil is te groot tussen management en de werkvloer."

“MENSEN WILLEN TOPKLINISCHE ZORG, MAAR ER NIET VOOR BETALEN”

De ervaren verpleegkundige bevestigt ook dat de veiligheid op de werkvloer vaak te wensen overlaat. "Dan wordt er een stapeltje maskers neergelegd waar je het de hele dag mee moet doen. Dat is niet veilig werken. Terwijl in de cao duidelijk staat dat jouw baas ervoor moet zorgen dat je op een veilige manier je werk kan uitoefenen. Wij werken nu op een manier in het ziekenhuis dat de regels een beetje losgelaten zijn." Het probleem zit hem volgens de verpleegkundige in de manier van denken bij veel mensen. "Mensen willen topklinische zorg, het beste van het beste, maar er niet voor betalen. Dat begint nu erg wrang bij de verpleegkundigen te voelen. Er wordt van ons verwacht dat we keihard werken en ons uiterste best doen om goede zorg te bieden. En dat doen we, want daar staan we voor, daar hebben we voor gekozen, onvoorwaardelijk. Maar als mensen ervoor moeten betalen, zijn ze er niet. Dat is ook wat de regering nu uitstraalt."

CORONACRISIS

De werkdruk, waar zorgmedewerkers zich voor de coronacrisis ook al over beklaagden, nam tijdens de crisis enorm toe. Ook op de kraamafdeling van Rosalinde. "Iedereen moest extra diensten draaien. Ik heb drie weken lang alleen maar nachten gedraaid. Wij waren op de kraamafdeling al onderbezet, dus tijdens corona was dat nog veel meer." In deze periode viel haar echter ook nog wat anders op. "In heel Nederland zag ik ineens wél overal spaarpotten tevoorschijn komen. Wij hebben voor corona drie maanden lang geprotesteerd voor meer geld in de zorg. Vervolgens duiken er tijdens corona overal extra ic’s op, zijn er overal dingen mogelijk en hebben we ook eten tijdens de nachtdienst. Er stond op een gegeven moment zelfs een roeimachine op de afdeling."

Caressa was bezig met haar stage toen de afdeling waar zij werkzaam was ineens veranderde in dé corona-afdeling van het ziekenhuis. Ondanks dat haar vader met diabetes tot de risicogroep behoorde, besloot zij door te gaan. "Het is heel dubbel, want je wil echt niet ziek worden en je vader besmetten. Tegelijkertijd heb je het gevoel van ‘oké, ik ga deze mensen gewoon helpen’. Een soort strijd die je met jezelf aangaat maar het was toch de hulpverlener in mij die de strijd won."

tweede golf

Rosalinde denkt dat een tweede golf niet te voorkomen is. "Ooit moet het weer oplaaien. Mensen kunnen zich ook moeilijk de rest van hun leven thuis in quarantaine verstoppen. Dus het kan niet echt anders." Zowel Rosalinde als Caressa hadden er vooral in het begin moeite mee als mensen de regels aan hun laars lapten. "Ik had het idee dat mensen gewoon niet inzagen wat er werkelijk gebeurde in de ziekenhuizen," zegt Caressa. Ook Rosalinde begreep er weinig van. "Toen er net was geapplaudisseerd en datzelfde weekend iedereen op het strand zat, dacht ik wel echt: 'Kom op, jongens'. Gewoon asociaal."

TERUG NAAR DE BASIS

Kijkend naar de toekomst van de zorgsector, kan onze anonieme bron niet erg hoopvol zijn: "Niet, sorry. Niet op de korte termijn. Er zal eerst een omslag in denken moeten komen en de marktwerking moet eruit. Marktwerking in de zorg is een hele slechte zaak. Al die belangen van verzekeringsmaatschappijen, managers en wat dacht je van de farmacie? Wat voor vinger die in de pap hebben. Dat gaat niet beter worden, alleen maar duurder. We moeten terug naar de basis."

grootste angst

"Het blijft een fantastisch beroep, daar zit het 'm niet in. Van iedere verpleegkundige zal je dat horen als je het vraagt. 'Het is een wereldberoep' en 'zo'n mooi vak'. Maar het wordt ons onmogelijk gemaakt om het mooi te houden." Structurele verbeteringen en salarisverhogingen zitten er namelijk voorlopig niet in. Volgens het kabinet is dit allemaal te duur en heeft Nederland daar simpelweg niet genoeg geld voor. Onze anonieme bron waarschuwt echter voor het grootste gevaar. "Mensen gaan weglopen. Dat is denk ik nog de grootste angst die we met z'n allen hebben. Jongen mensen die nu al afhaken. Zo dadelijk hebben we 100.000 verpleegkundigen te kort. Hoe gaan we dat opvangen? Ik weet ook niet of ik het re tot mijn pensioen."

- In 'FunX Beseft' bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -