Influencers over cosmetische ingrepen: "De arts zei: 'Ik zou nog meer fillers doen'"

Lipfillers in de pauze

Paula, bekend op Instagram als Coco Centeno, is op haar socialmediakanalen open over de cosmetische ingrepen die ze heeft laten doen. Zo nam ze haar volgers mee met het plaatsen van lipfillers en botox. "Ik kwam ermee in aanraking door social media. De eerste arts bij wie ik kwam, zei meteen 'ja, doe maar'. Die was niet bezig met het mentale aspect."

Paula ging vervolgens werken bij die kliniek, waardoor cosmetische ingrepen dagelijkse kost werden. "Het werd heel normaal en op werk ook bijna aangemoedigd. Dan ging je in de pauze even kijken wat je nog meer kon laten doen." Op een gegeven moment vond ze dat ze te ver was doorgeslagen met het opvullen van haar lippen en heeft ze de fillers voor een groot deel laten oplossen. "Dat heb ik zelf ingezien. Niemand zei tegen me: het past niet meer bij je, ook de artsen niet."

Influencers verantwoordelijk?

Dat influencers zo vaak worden aangewezen als voorbeeldfunctie en daarmee verantwoordelijk zouden zijn voor het beïnvloeden van jonge mensen wanneer het gaat om cosmetische ingrepen, vindt Paula niet terecht. "Ik vind het heftig en gevaarlijk dat je meteen als voorbeeld wordt gezien als je veel volgers hebt. Je kan zelf bepalen wie je volgt. Die invloeden zijn er altijd al geweest. Het begint bij het gesprek thuis, dat wordt te weinig gevoerd."

Volgens haar kan je het als influencer eigenlijk nooit goed doen: "Als je het deelt, is het niet goed, maar als je het niet deelt, ben je weer niet eerlijk."

'Bang om te triggeren'

Malika kwam op jonge leeftijd in aanraking met de mogelijkheden op cosmetisch gebied. Ze vertelt dat ze vanaf haar zestiende erg onzeker werd over haar lachrimpels. "M'n tante ging toen naar een kliniek, zo kwam ik ermee in aanraking. Ik wist helemaal niet dat dat verholpen kon worden." Een daadwerkelijke ingreep deed ze toen ze 25 was.

"Ik krijg heel vaak de vraag over wat ik heb laten doen en waar." Toch zal ze dat niet snel op social media laten weten. "Ik heb er respect voor als mensen het wel delen, maar ik doe dat niet. Ik ben bang dat een jonge meid iets door mij laat doen en dat wil ik niet. Ik heb het nooit ontkend, maar ik ga het ook niet openbaren op social media. Ik wil niemand triggeren."

Inspelen op onzekerheid

Malika, zelf Tsjetsjeens van afkomst, vertelt dat cosmetische ingrepen in landen als Turkije en Rusland nog veel gebruikelijker zijn dan hier. "Als ik familie opzoek, krijg ik te horen dat ik er niet uitzie. Daar moet het allemaal meer en meer. Ik ben te nuchter voor ze."

Ze vertelt dat de artsen daar brutaler te werk gaan en inspelen op de onzekerheid van vrouwen. "Ik ging in Turkije een keer mee met iemand naar een cosmetisch arts, niet voor mezelf. Maar die arts bleef me maar aankijken en zei toen: 'Als ik jou was, zou ik meer fillers in je kaaklijn doen, en dit doen, en dit doen...' Daar werd ik echt onzeker van." Malika vertelde de arts toen dat ze blij was met hoe ze eruitzag. "Maar als ik 19 was geweest, had ik het waarschijnlijk wel gedaan. Dat is wel erg. En dan was dit ook nog een bekende arts die trainingen geeft aan anderen."

Cliënten wegsturen

Tom wordt boos van collega-artsen die op die manier te werk gaan. Hij geeft aan dat hij het juist eerlijk zegt wanneer een behandeling too much is, ook als de cliënt het zelf graag wil. "Ik stuur een derde van de mensen weg, omdat ik ze heb laten inzien dat ze niet behandeld hoeven te worden. Ik zou drie keer zoveel geld kunnen verdienen als ik op alles 'ja' zou zeggen, maar ik wil jonge dames juist laten inzien dat ze mooi zijn zoals ze zijn."

Hij vertelt dat vijf à tien procent van de cliënten die naar een kliniek komen klachten hebben die wijzen op een vorm van Body Dysmorphic Disorder. "Die moet je dan eigenlijk afwijzen, maar veel artsen weten: daar kun je het meeste aan verdienen. Cliënten komen dan met voorbeeldfoto's van de Kardashians of zelfs met een foto van zichzelf met een filter eroverheen. Dan willen ze daarop lijken."

Complicaties

Tom zegt dat hij zijn cliënten altijd goed probeert uit te leggen waarom hij bijvoorbeeld niet nog een lading fillers wil inspuiten. "Anders gaan ze naar een of andere boef om de hoek en komen ze vervolgens met de complicaties bij mij." Inmiddels is de regelgeving aangescherpt, maar tot een paar jaar geleden kon namelijk bijna iedereen zomaar fillers inspuiten, ook al had je daar niet de juiste ervaring voor.

Eerste hulp bij mislukte ingrepen

In het Erasmus-ziekenhuis heeft Tom een speciaal spreekuur voor complicaties na plastische chirurgie. Daar komen mensen die zich bijvoorbeeld goedkoop in het buitenland hebben laten opereren. "Ik kan ze niet altijd helpen. Er kan van alles misgaan. Zo kan er een bacterie mee naar binnen gespoten worden of het lichaam kan heftig reageren op de vreemde stoffen."

Zeker één keer per week moet de arts een acuut probleem oplossen. "Bij 1 op de 5000 gevallen wordt er filler in een bloedvat gespoten. Dan kan in het ergste geval een deel van het gezicht afsterven. Er is daardoor zelfs al een keer iemand aan één oog blind geworden, omdat er met zoveel druk was ingespoten, dat de filler in een bloedvat achter het oog terecht was gekomen."

Aantal blijft toenemen

Het aantal cosmetische ingrepen onder jongeren tussen de 18 en 25 jaar is de afgelopen tien jaar meer dan verdubbeld, zo bleek uit onderzoek van het Erasmus MC. En ook al worden er ook weer veel fillers verwijderd, volgens Tom is dit pas het begin. De cijfers in Nederland blijven namelijk stijgen. "Er zijn veel buitenlandse steden waar iedereen wordt behandeld en daar gaan wij ook naartoe."

Niet zwartwit

Wat je ook van die ontwikkeling vindt, volgens onder anderen Paula en Malika wordt er te makkelijk gehaat en geoordeeld over plastische chirurgie en mensen die dat ondergaan. "We zijn zo gewend om elkaar te beoordelen op uiterlijk, dat we vergeten dat sommige mensen niet van zichzelf kunnen houden zoals ze er nu uitzien", aldus Paula. "Van sommige mensen, zoals bekende influencers, zou je nooit verwachten dat ze onzeker zijn."

Bovendien is iets laten veranderen aan jezelf niet altijd een teken van onzekerheid. "Cardi B is van top tot teen nep, maar ze is ook weer heel echt, juist omdat ze zo in haar kracht staat en zegt: zo wil ik eruitzien", aldus Tom. Volgens Paula zijn veel mensen jaloers op dat lef en zelfvertrouwen, wat zich dan uit in haatcomments over iemands 'neppe' uiterlijk. "Ze zijn niet per se jaloers op hoe iemand eruitziet, maar wel op het feit dat diegene doet wat 'ie wil."

'When in doubt, don't'

Of je er nou van houdt of niet: plastische chirurgie is iets dat je goed moet overwegen en niet als makkelijke oplossing voor je onzekerheden moet zien. "Als je twijfelt, doe het dan niet", aldus Tom. Als je toch besluit dat je wel iets wil laten veranderen, ga dan naar een betrouwbare arts. "En doe je huiswerk: neem een lijstje met vragen mee." Malika vult aan: "Kom vooral niet met een filter aan."