Roos is non-binair: "Je identiteit bestaat uit zoveel meer dan je gender en seksualiteit"

Non-binair

Roos is non-binair en voelt zich geen man én geen vrouw. Roos wordt daarom het liefst aangesproken met 'Roos', 'die' of 'hen'. "Ik waardeer het als iemand daar rekening mee houdt." Het zou voor Roos dan ook prettiger zijn als het in Nederland normaler wordt om dit soort afspraken met elkaar te maken. Transpersonen, a-seksuelen en non-binaire personen zijn nog steeds slecht vertegenwoordigd op tv en in andere media, dus de kennis is hierover bij sommige mensen beperkt. "Educate yourself. Onderzoek zelf wat er allemaal is, zodat je andere mensen respectvol kunt behandelen en niet heel de tijd hoeft te vragen: wat ben jij nou weer?!"

"Non-binair is een soort parapluterm waar heel veel soorten onder zitten. Je hebt mensen die zich allebei voelen, zowel man als vrouw, je hebt mensen die zich geen man en geen vrouw noemen, je hebt mensen die helemaal buiten die constructie zitten en er niet eens over nadenken en je hebt mensen die zich de ene dag meer man en de andere dag meer vrouw voelen."

'Een derde optie'

Toen Roos uit de kast kwam als non-binair, was dat nog geen gebruikelijk gespreksonderwerp. "Er wordt nu veel meer over gepraat. Maar toen ik jong was, had ik er nog nooit van gehoord." Het moment waarop Roos het woord non-binair voor het eerst tegenkwam, was dan ook een belangrijk punt in de zoektocht naar zichzelf. "Rond m'n twintigste hoorde ik voor het eerst dat woord. Toen las ik wat het inhield en dacht: volgens mij is dat waar ik heel m'n leven al naar op zoek ben: niet hoeven kiezen tussen man en vrouw. Dat er ook een derde optie is. [...] Als ergens geen woord voor is, lijkt het alsof het niet bestaat en alsof het er niet mag zijn."

'X' in het paspoort

In Nederland zijn er momenteel twee volwassenen met een 'X' in hun paspoort bij het vakje van geslacht. Iets wat Roos ook wel zou willen, maar daarvoor moet je met een advocaat aan de slag en het kost aardig wat geld. "Het heeft niet de grootste prioriteit, maar ik hoop het wel over vijf jaar te hebben." Het zou een hoop dingen makkelijker maken, want nu komt het nog wel eens voor dat Roos de club niet binnenkomt met de id-kaart waar nog een foto van vijf jaar geleden opstaat, toen Roos nog als vrouw door het leven ging. "Ze zeggen van: je hebt de id-kaart van je zus gejat. Je komt er niet in jongetje."

Gender neutrale toiletten

Er zijn meer lastige situaties waaruit blijkt dat de maatschappij nog niet inclusief genoeg is, waaronder het gebrek aan genderneutrale toiletten op openbare plekken. Roos vertelt dat veranderingen op dit gebied vaak voor protest zorgen van mensen die het niet nodig vinden of zelfs onzin noemen omdat het maar om een kleine minderheid zou gaan. "Het is goed om je te realiseren dat de groep een stuk minder klein is dan je denkt. Er zijn echt veel mensen die moeite hebben met de manier waarop onze samenleving zo binair is ingericht, zo man-vrouw."

Op het eerste gezicht kleine veranderingen zijn voor non-binaire personen erg belangrijk. Bijvoorbeeld de NS die hun mededelingen begint met 'beste reizigers' in plaats van 'dames en heren'. "Het is een kwestie van inclusief zijn."

Zichtbaar en bespreekbaar

Dat zo'n dag tegen LHBTIQ+-haat nodig is, blijkt wel uit de incidenten die nog steeds plaatsvinden. Zo werd er laatst in Amsterdam tot twee keer toe een homostel belaagd. Roos schrikt daar niet meer van. "Ik ken best wel veel mensen die soortgelijke situatie hebben meegemaakt. Zij hebben het gefilmd en het is viral gegaan, maar het is geen uniek verhaal."

Gelukkig is er volgens Roos wel vooruitgang. "Als je de cijfers moet geloven, gaat het niet zo goed. Maar als je de community moet geloven en de dingen eromheen wel." Roos doelt daarmee op de zichtbaarheid en bespreekbaarheid van de LHBTIQ+-gemeenschap. "Op Netflix zijn er ook steeds meer films met romances tussen twee mannen of twee vrouwen. Dat is allemaal normaliserend. Zo kunnen jonge queer-personen ook denken: tof, ik heb een rolmodel."

Meer dan alleen non-binair

Wat Roos betreft, hoeft gender en seksualiteit niet meer zo'n groot issue te zijn. "Ik heb nog zoveel andere dingen te vertellen naast mijn genderindentiteit, maar soms is het het enige dat mensen zien. Op het moment dat we het er meer over gaan hebben - ook op jongere leeftijd - dan hoeft het niet zo'n ding te zijn." Roos' droom voor de toekomst is dan ook dat niemand meer uit de kast hoeft te komen. "Dat je gewoon 'bent'."

Wil je graag meer inspirerende verhalen horen uit de TopiX-podcast? Dat kan via FunX.nl/podcasts!