Perry over Ballroom culture: "We hebben veel kunst te danken aan zwarte trans vrouwen"

Je hebt vast wel eens van de dansstijl Vogue gehoord of iets van RuPaul's Drag Race gezien. Maar wist je dat dit en vele andere populaire kunstvormen afkomstig zijn uit de Ballroom culture? Toch krijgt die scene niet altijd de credits die het verdient. Perry Gits is al jaren actief in de Nederlandse Ballroom scene. Hij vertelt er meer over in de TopiX-podcast. "Voor mij is Ballroom als thuiskomen."

Zwarte trans vrouwen

Over het ontstaan en de geschiedenis van de Ballroom scene kan je boeken vol schrijven. In een podcast van een half uurtje is het dus moeilijk om alles te behandelen, maar Perry kan wel uitleggen dat het is ontstaan bij de zwarte trans vrouwen in het Amerika van de jaren 80. Die waren in de drag scene in New York destijds niet echt welkom. Ze kregen te maken met racisme en werden buitengesloten. "Het was heel onveilig. Dus zij moesten een eigen scene voor zichzelf oprichten en ontsnappen aan alles wat daar gebeurde. Daaruit is iets heel moois ontstaan."

"Als je nu kijkt naar de commerciële scene en kunst en theater, is heel veel afkomstig van de zwarte trans vrouwen en black culture. Ik leg Ballroom uit als de Olympische Spelen voor de gemarginaliseerde groepen."

Balls

Hoewel Ballroom nog niet bij iedereen bekend is, is de scene de afgelopen jaren flink gegroeid. Ook in Europa. Met name in Parijs en de Nederlandse grote steden worden zogeheten 'balls' gehouden waar allerlei verschillende soorten mensen van verschillende 'huizen' (oftewel: chosen families) samenkomen om hun skills te laten zien en het tegen elkaar op te nemen in verschillende categorieën.

Het gaat daarbij niet alleen om dans. De dansstijl Vogue is een categorie, maar Perry legt uit dat er veel meer zijn, waaronder Face, Runway, Realness, Body en Sex Siren. Die laatste twee zijn zijn eigen specialiteit. "Body is zoals bodybuilding, maar dan flamboyanter en gracieus. Je bent bezig met hoe egaal je huid is en hoeveel spieren je hebt. Is jouw lichaam beter dan dat van de persoon naast je?" Bij Sex Siren gaat het meer om hoe zelfverzekerd je bent in het laten zien van je seksualiteit en sensualiteit."

"Het is fijn dat mensen voguing kennen - de dansstijl Vogue femme - maar er zijn zo'n dertig categorieën."

Jezelf zijn

Perry vertelt dat hij zelf met de Ballroom scene in contact kwam toen hij nog aan hiphop deed. Door Legendary Mother Lasseindra Ninja en Mother Amber Vineyard, de 'moeder' en oprichter van House of Vineyard, werd hij ondergedompeld in de nieuwe wereld waarin hij eindelijk zichzelf kon zijn. "Ik zat toen nog in de kast. In Ballroom kon ik mezelf zijn en hoefde ik me niet altijd uit te leggen."

Elk huis heeft zo'n moeder en/of vaderfiguur en die functie wordt heel letterlijk genomen, legt Perry uit. "Je ondersteunt de kids en zorgt ervoor dat iedereen oké is en dat alle outfits mooi zijn. De kinderen komen naar je toe als er iets aan de hand is, privé of juist in de Ballroom scene."

Cultural appropriation

Dankzij programma's als RuPaul's Drag Race maken steeds meer mensen kennis met de Ballroom culture en komen ook steeds meer mensen erachter dat ze daar welkom zijn om zichzelf te zijn. Toch zit er ook een minpuntje aan de populariteit van dit soort shows. Zo hoort Perry daarin bepaalde uitspraken en termen voorbijkomen zonder dat daarbij credits worden gegeven aan de cultuur waar ze vandaan komen: die van de zwarte trans vrouwen. "Je elimineert zo de oorsprong. We geven dan geen credits aan de mensen die het ons hebben geleerd." Cultural appropriation noemt Perry het, oftewel het toe-eigenen of gebruiken van elementen uit een andere cultuur. "Ik vind niet dat je iets commercieels kan neerzetten terwijl je de oorsprong vergeet."

Kijktips

Wil je meer weten en zien over de Ballroom scene? Perry tipt de docu Kiki en de serie My House. Ook de award-winnende serie Pose op Netflix geeft je een kijkje in de scene. Verder kan je voor meer uitleg terecht bij de TedTalk van Ronald Murray.

Podcasts

Meer inspirerende verhalen uit de TopiX-podcast check je via FunX.nl/podcasts.