Problematisch politiegeweld in de VS, maar hoe is de situatie in Nederland?

Te weinig aandacht

Hoe erg de situatie in de Verenigde Staten ook is - "daar moet je zeker geen afbreuk aan doen" - benadrukt Dionne dat er ook in ons land ook mensen overlijden onder verantwoordelijkheid van de politie. Een van de bekendste zaken is de dood van Mitch Henriquez, die in 2015 om het leven kwam na een arrestatie in Den Haag.

Ze vertelt dat Controle Alt Delete sinds 2016 dit soort gewelddadige arrestaties monitort en dat er sindsdien van 41 personen bekend is dat ze zijn overleden bij een aanhouding. "Geen van de betrokken agenten is als verdachte aangemerkt, dus al die zaken zijn niet voor de rechter gekomen. Dat is een punt waar we in Nederland ook aandacht aan moeten besteden."

Andere schaal

Vergelijkingen maken met de VS is lastiger dan het lijkt. "Wij zijn heel voorzichtig om parallellen te trekken, want de schaal waarop het gebeurt in Amerika is niet te vergelijken met Nederland", zegt Dionne. Wel gaat het volgens haar om hetzelfde type aanhoudingen, waarbij ook mensen overlijden. "Af en toe bij lokale media is er aandacht aan besteed, maar verder niet. In onze beleving is er veel te weinig aandacht voor."

Andere visie

De werkwijze van de politie in Amerika verschilt volgens de Utrechtse politieagent Dwight aanzienlijk van die van de Nederlandse politie. "Ik geloof dat wij hier echt structureel iets anders doen en dat wij een politie willen zijn die dichtbij de mensen staat en luistert. Ik zeg niet dat het altijd goed gaat, maar wij hebben wel een visie." Als voorbeeld noemt hij wijkagenten, die proberen samen met jongerenwerkers de wijk te verbeteren. In Amerika is dat volgens hem anders: "In Amerika heb je politie die vooral heel repressief optreedt." Dat betekent dat ze vooral focussen op controle van het naleven van de regels, met als doel ongewenste situaties opsporen. "Natuurlijk heb je er ook goede agenten, maar de visie is wat anders."

Kloof kleiner maken

Dwight vertelt in de TopiX-podcast dat de dood van George Floyd de afgelopen dagen steeds heftigere gevoelens bij hem oproept. "Ik ben er meer over gaan praten en meer over gaan nadenken." Hij geeft toe dat de moed hem soms in de schoenen zakt. Dat besprak hij ook met een Amerikaanse agent in New York, met wie hij regelmatig contact heeft. "Je bent zo hard aan het strijden en je wilt de kloof tussen de gemeenschap en de politie kleiner maken, maar elke keer wanneer dit soort dingen gebeuren - en dat gebeurt gewoon te vaak - denk je: waar doe ik het voor?"

Andere werkwijze

Dwight heeft het nieuws samen met zijn collega's vol ontzetting gevolgd. Hij vertelt dat het heel moeilijk is om aan de hand van beelden te oordelen, maar in dit geval is er volgens hem duidelijk te zien dat er iets flink fout gaat in de VS. Hij vertelt dat ze zelf wel eens zien dat alleen de laatste 30 seconden van een brute arrestatie worden gefilmd. "Mensen weten dan niet wat zich daarvoor heeft afgespeeld. Maar als je deze beelden ziet, en nog veel meer beelden uit Amerika, is er echt iets in de werkwijze dat gewoon anders moet."

Etnisch profileren

Controle Alt Delete stelt dat mensen met een niet-westerse migratieachtergrond in Nederland drie tot zeven keer vaker gecontroleerd worden door de politie dan autochtone Nederlanders. Of die situatie rondom etnisch profileren verbetert bij de Nederlandse politie, vindt Dwight moeilijk om te zeggen. "Als we complimenten krijgen, moet dat vanuit de wijk komen of van mensen die etnisch profileren hebben ervaren. We moeten niet onszelf op de borst kloppen en zeggen: kijk, dit hebben we allemaal ingezet en het gaat nu beter. Het gaat pas beter als mensen die er last van hadden dat zeggen."

Bewustwording

De politie werkt hard om zich te blijven verbeteren, aldus Dwight. Hij vertelt dat er veel wordt gaan aan bewustwording, ook op de politieacademie. "Maar het valt of staat met goed leiderschap. Politiechefs zijn ook verantwoordelijk voor het gedrag van agenten op straat." Op dat gebied denkt hij dat er nog de nodige stappen gezet moeten worden. "Het is nooit divers genoeg, dat kan altijd beter. En dat gaat dan verder dan kleur. Het gaat vooral over anders denken."

Zelf adviseert hij jonge collega's om de personen waarmee ze in contact komen ook altijd als echte mensen te blijven zien. "Als je naar buiten gaat met het idee van: ik ga alleen maar boeven vangen, kijk je niet naar mensen en word je een soort robot. Misschien wel emotieloos", ligt hij toe. "Je moet altijd naar 'de mens' blijven kijken."

Podcasts

Wil je graag meer inspirerende verhalen horen uit de TopiX-podcast? Dat kan via FunX.nl/podcasts!