Ondanks vrienden toch eenzaam? "Eenzaamheid is iets anders dan alleen zijn"
- News
- Ondanks vrienden toch eenzaam? "Eenzaamheid is iets anders dan alleen zijn"
Besef, bij eenzame mensen denk je misschien aan ouderen die in hun eentje achter de geraniums zitten, maar ook onder jongeren is eenzaamheid een groot probleem. Daarom is het hoog tijd dat hier meer over gepraat gaat worden.
"Eenzaamheid is iets anders dan alleen zijn" - Marlies Maes, postdoctoraal onderzoeker aan de KU Leuven
Eenzame jongeren
Hoewel het op social media lijkt alsof iedereens leven één groot en gezellig feest is, blijkt uit onderzoek wel iets anders: vier op de tien jonge mensen tussen de 16 en 34 jaar voelt zich regelmatig eenzaam. In een poll van FunX op Instagram geeft zelfs 68 procent van de stemmers aan zich weleens eenzaam te voelen.
Eenzaam met vrienden
Het is een misverstand dat je je alleen eenzaam kunt voelen als je geen vrienden hebt. Ook als je wel sociale contacten hebt, kun je je nog eenzaam voelen. "Eenzaamheid is iets anders dan alleen zijn", legt Marlies Maes, postdoctoraal onderzoeker aan de KU Leuven, uit. "Als je eenzaam bent kan het zo zijn dat je iets mist in de relaties die je al hebt. Misschien heb je het gevoel dat de relaties niet diepgaand genoeg zijn. Of je hebt het gevoel dat je niet echt bij je vriendengroep hoort."
Een ander misverstand is dat eenzaamheid je eigen schuld is. "Veel mensen denken bij eenzame jongeren dat er dan wel iets mis met hen moet zijn. Want: ze zitten toch op school en waarom maken ze geen vrienden? Zijn ze dan een beetje raar? Maar dat is absoluut niet zo, het is niet de schuld van één ding dat zomaar opgelost kan worden."
Oorzaken
Volgens Maes is er niet één oorzaak aan te wijzen waarom iemand zich eenzaam kan voelen. Als je moeite hebt met het maken van vrienden, kan dat komen door minder ontwikkelde sociale vaardigheden of omdat je gepest of buitengesloten wordt. Daarnaast hebben sommige mensen een hele negatieve blik op zichzelf en anderen, wat het maken van vriendschappen lastig maakt.
starlen (17)
Iemand die veel struggelde met het maken van vrienden, is de 17-jarige Starlen. Hij heeft eigenlijk altijd weinig vrienden gehad. Het begon al op de basisschool: "De meeste kinderen uit mijn klas kwamen van een andere cultuur en dat klikte niet met mijn cultuur. Zo ging dat ook op de middelbare school: het klikte niet. Ik werd veel buitengesloten en gepest." Starlens klasgenoten lieten hem denken dat zijn mening er niet toe deed en luisterden niet naar hem.
Zijn vrije tijd bracht Starlen binnen in zijn kamer door met games, en dat was best eenzaam. "Ik sloot mezelf eigenlijk af. Soms wilde ik wel naar buiten, maar dan had ik niemand om mee te gaan."
Het verhaal van Starlen kwam een paar weken geleden - per toeval - naar buiten, toen hij in Turn Up! naar de studio belde om te vertellen over zijn weekendplannen. Het bleek dat hij het hele weekend in zijn kamer opgesloten zou zitten, omdat hij geen vrienden had. Giorgio en Vanessa schoten hem toen te hulp. Ze deden een oproep en zo kwam Starlen in contact met FunX-luisteraar David, die hem mee op pad nam.
DAVID (25)
De reden dat David reageerde op het oproepje van Giorgio en Vanessa, was omdat hij maar al te goed wist hoe Starlen zich voelde. Zelf maakte hij ook eenzame periodes mee: "Je denk dan: zou iemand mij eigenlijk wel missen?"
David groeide als kind op in de Amsterdamse Bijlmer en zijn ouders hadden liever niet dat hij buiten speelde. Zijn vader kocht games voor hem, zodat hij zich binnen kon vermaken. "Omdat ik heel de tijd binnen bleef zitten, heb ik bepaalde sociale skills niet ontwikkeld." Pas op latere leeftijd, toen hij ongeveer 17 was, kreeg hij hier last van. "Ik realiseerde me dat ik moeilijk kon communiceren."
Davids eenzaamheid had ook te maken met zijn negatieve kijk op zichzelf en de mensen om hem heen. Hij dacht dat iedereen vooroordelen over hem had en hij was heel onzeker. "Ik kon niet met mensen praten, omdat ik snel dacht dat ze tegen me waren. Ik voelde me vaak onbegrepen en belandde snel in conflicten."
NADÏ (25)
De 25-jarige Nadï weet ook heel goed hoe eenzaamheid voelt. Maar bij haar heeft het een hele andere oorzaak. Door haar ziekte kan ze niet werken, studeren, uitgaan of sporten en zit ze dus veel alleen thuis. Een paar weken geleden gooide ze er een tweet uit met de oproep dat ze op zoek was naar maatjes. Na negen jaar eenzaamheid, was ze er klaar mee. Ze had alleen nooit verwacht dat haar tweet tot zo bizar veel reacties zou leiden.
Dankzij haar gingen de hashtags #eenzamejongeren en #maatjegezocht viral en er kwam een hele rit aan tweets van eenzame jongeren die op zoek waren naar wat gezelschap.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
KAYLEIGH (22)
Iemand die gebruik heeft gemaakt van de hashtag #maatjegezocht, is de 22-jarige Kayleigh. Zij struggelt al haar hele leven met het sluiten van vriendschappen, omdat ze vaak is verhuisd. Ze moest daarom ook vaak van school wisselen. "Ik werd vroeger veel gepest op school. Ik was een buitenbeentje. Het was lastig om vrienden te maken en te houden."
Ze woont nu samen met haar vriend in een Brabants dorp waar niet veel te doen is. "Ik ga niet veel naar buiten en communiceer niet met mensen. Iedereen kent elkaar al en het is moeilijk om daar tussen te komen." Haar vriend is vaak weg voor werk en de dagen dat ze alleen thuis zit, is eenzaam.
"Je verveelt je dan heel snel. Social media zijn dan ook heel confronterend. Je ziet dat iedereen wat leuks aan het doen is en jij zit alleen thuis."
Kayleigh is dankzij #maatjegezocht een WhatsApp-groepje gestart met een paar mensen die in dezelfde situatie zitten."Het plan is om binnenkort samen af te spreken. "Ik sta er voor open, maar het is spannend. Je kent die mensen eigenlijk niet."
HASHTAG
Dat de hashtag #eenzamejongeren viral ging, is aan de ene kant confronterend en aan de andere kant juist goed, vindt Universitair docent Maaike Verhagen: "Ondanks dat het confronterend is, ben ik ook blij." Volgens Verhagen moet er zowel in de politiek als in de media meer aandacht komen voor eenzaamheid onder jongeren. Ook moet er meer onderzoek naar gedaan worden. "Er is meer bekend over de oorzaken van eenzaamheid bij ouderen. Vaak komt eenzaamheid bij ouderen door zaken als het minder mobiel worden of een partner die wegvalt. Bij jongeren wordt er altijd gedacht dat ze online en offline genoeg mogelijkheden hebben om in contact te komen met elkaar."
Gevolgen
Eenzaamheid kan hele nare gevolgen hebben, vertelt Maes: "Onderzoek toont aan dat eenzaamheid de schoolprestaties aantast. Jongeren die eenzaam zijn, halen lagere cijfers en maken sneller hun school niet af." Eenzaamheid kan ook je mentale en fysieke gezondheid (ernstig) beïnvloeden. Denk aan angstklachten, slaapproblemen en depressieve of zelfs suïcidale gedachtes.
Ook is er bij volwassenen en ouderen aangetoond dat langdurige eenzaamheid ervoor kan zorgen dat je een hoger risico op vroegtijdig overlijden hebt. "Het risico is even hoog als bij roken." Het is dus erg belangrijk om eenzaamheid aan te pakken.
Eenzaamheid aanpakken
Er is niet één simpele oplossing voor eenzaamheid."Mensen ontmoeten is niet altijd de oplossing. Mensen die langdurig eenzaam zijn, hebben soms een extra steuntje nodig." Extra hulp en begeleiding kan helpen volgens Maes. "Als je het moeilijk vindt om een gesprek te starten, kun je dat oefenen. En als je een negatieve kijk op jezelf en anderen hebt, moet je eerst die gedachtes ombuigen."
Werken aan communicatieskills
Het verhaal van David sluit daar goed bij aan. Toen hij een eigen onderneming wilde starten, besefte hij zich dat hij echt aan zijn communicatieskills moest gaan werken. Dankzij de community van zijn kerk en zijn huisgenoten, is hem dat gelukt. Zijn huisgenoten coachten hem om meer en beter contact te onderhouden met iedereen. "Het klinkt misschien onnodig, maar het begint met te vertellen waar je bent en wat je doet op een dag."
Tips tegen eenzaamheid
De beste tip die David aan anderen kan meegeven om uit de eenzaamheid te stappen, is om veel aan zelfreflectie te doen. "En uit je comfortzone stappen, dan groei je sneller." Ook is het volgens hem belangrijk om feedback van anderen aan te nemen en het niet persoonlijk op te vatten. "Anders ben je een obstakel voor jezelf, dan laat je je eigen kansen alleen maar voorbij gaan omdat je bang bent." Daarnaast denkt David dat het heel belangrijk is dat je op zoek gaat naar de juiste vrienden.
"Ken je het gezegde: 'laat me je vijf vrienden zien en ik kan je toekomst voorspellen'? Je moet vrienden zoeken die zijn waar jij wil zijn en niet mensen die alleen maar populair zijn."
Onrealistische verwachtingen
Wat er ook moet gebeuren om eenzaamheid aan te pakken, is het bijstellen van onrealistische verwachtingen over vriendschap. Het gaat volgens haar niet om hoeveel vrienden je hebt, maar de kwaliteit van de vriendschap."Als je vroeger aan iemand vroeg hoeveel vrienden hij had, was het antwoord gemiddeld drie", vertelt Verhagen. "Nu met social media heeft iedereen opeens honderden vrienden. Er wordt geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen online en offline. Opeens is iedereen je vriend."
Daarnaast denken mensen door social media al snel dat iedereen continu leuke dingen aan het doen is. "Maar die ene populaire jongen zit zaterdagavond misschien ook wel alleen thuis huiswerk te maken. Dat zie je alleen niet terug op social media."
taboe
"Maak eenzaamheid bespreekbaar", benadrukt Verhagen. Het is erg belangrijk dat het taboe op eenzaamheid onder jongeren verbroken wordt. Het is verschrikkelijk om je eenzaam te voelen en de gevolgen kunnen ernstig zijn.
- In 'FunX Beseft' bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -
Hulp nodig?
Voel jij je eenzaam, somber of wil je praten over andere psychische problemen? Neem dan (anoniem) contact op met een hulpverlener van MIND Korrelatie via mindkorrelatie.nl.
