Inspecties bezorgd om slechte behandeling jonge vluchtelingen in azc's

Slechte toegang tot onderwijs en zorg

De inspecties bezochten onder meer aanmeldcentrum Ter Apel, waar asielzoekers zich eerst moeten melden. Volgens de instanties zouden mensen hier normaal gesproken drie tot tien dagen moeten blijven. Desondanks verblijven kinderen en jongeren hier vaak maandenlang en hebben ze al die tijd slechte toegang tot onderwijs en gezondheidszorg. Ook bezochten de inspecties andere asielzoekerscentra.

De sfeer tussen alleenstaande minderjarigen is onrustig en er is regelmatig sprake van overlast, schrijven de inspecties. "Het overgrote deel van de minderjarigen dat geen aandacht vraagt, blijft daardoor buiten beeld en er is geen goed zicht op de veiligheid van de minderjarigen."

Overbezetting

Na een bezoek aan Ter Apel ontdekten de inspecties dat er een overbezetting van 115 minderjarige vluchtelingen is. Normaal gesproken is er plek voor 55, maar er verblijven nu maar liefst 170 jongeren. Doordat er geen capaciteit is om kamercontroles uit te voeren, verslechtert de hygiëne en worden de kamers vies. Daarnaast wordt er ook niet meer gezamenlijk gegeten, omdat de eetzaal niet geschikt is voor grote groepen.

'Schrijnende situatie'

Hoewel in de azc's geprobeerd wordt om gezinnen bij elkaar te houden, komt het vaak voor dat vreemden bij hen in huis worden geplaatst. Dit vanwege het beddentekort. In een noodopvang in Leeuwarden spreken de inspecties van "een schrijnende situatie". Daar zijn de kamers gerealiseerd door middel van wandjes zonder plafond en deuren. "In de hal is geen daglicht, sanitaire voorzieningen zijn gedeeld, en bewoners hebben geen privacy."

Volgens medewerkers van de noodopvang in Leeuwarden is de locatie voor kinderen ongeschikt voor een langer verblijf. "De opvang is geschikt voor een verblijf van maximaal enkele weken en niet voor een langere periode. Een verblijf van zeven maanden komt echter regelmatig voor. Bewoners zijn gefrustreerd vanwege het gebrek aan perspectief."

Onderscheid

Dat de voorzieningen voor Oekraïners beter geregeld lijken te zijn, zorgt voor verbijstering bij de inspecties. Volgens de inspecties wordt er met twee maten gemeten. Opvangcentra voor reguliere asielzoekers uit landen als Syrië en Eritrea zitten namelijk al tijden overvol, terwijl duizenden opvangplekken die voor vluchtelingen uit Oekraïne bestemd waren nu leeg staan. "Met name de kwetsbare groep van kinderen komt ernstig in de knel met reële risico’s voor hun lichamelijke en geestelijke welzijn." De inspecties wijzen erop dat discriminatie volgens het Kinderrechtenverdrag verboden is en vragen zich af of het onderscheid in opvang nog "objectief te rechtvaardigen is".

Hulporganisaties ook kritisch

Hulporganisaties Unicef Nederland, Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children brengen vandaag een ander rapport uit over de situatie van vluchtelingenkinderen in noodopvanglocaties. Daarin laten ze weten dat "de noodopvang, inclusief aanmeldcentrum Ter Apel, voor kinderen onleefbaar is".

Daar voegen ze aan toe: "In de noodopvang worden kinderrechten voortdurend met voeten getreden. Kinderen vinden in de noodopvang geen veilige leefomgeving, noch fysiek, noch sociaal. De beschikbaarheid van zorg laat ernstige gebreken zien en ook op het vlak van onderwijs zijn er nog altijd veel te veel locaties die kinderen niet kunnen bieden wat minimaal nodig is."

Op één locatie

In hun aanbevelingen schrijven de hulporganisaties dat kinderen alleen in de reguliere asielzoekerscentra zouden moet verblijven. Ook willen ze onder meer dat kinderen gedurende de gehele asielprocedure op één locatie blijven en dat ze toegang krijgen tot goede zorg en goed onderwijs.