'Jaarlijks duizenden jongeren in gedwongen criminaliteit, te weinig zicht op'

'Onzichtbaar'

Het CKM concludeert dat criminele uitbuiting van kinderen en jongeren een "onzichtbare pijler onder het verdienmodel van criminelen" vormt. "Als we ondermijning serieus willen aanpakken, moeten we ook criminele uitbuiting bestrijden. Slagen we er niet in om deze slachtoffers te signaleren en te beschermen dan is de kans groot dat we hen verliezen aan het criminele circuit", klinkt het in het persbericht.

Helft van de professionals

Voor het onderzoek ging het CKM in gesprek met leraren, jongerenwerkers, wijkagenten en andere professionals in Alkmaar, Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Eindhoven, Enschede, Haarlem, Leeuwarden, Maastricht, Roermond, Rotterdam, Tilburg en Utrecht. De helft van hen gaf aan in de afgelopen twee jaar in contact te zijn geweest met een vermoedelijk slachtoffer van criminele uitbuiting.

Zo'n veertig procent van de ondervraagden ziet vooral slachtoffers tussen de 12 en 18 jaar oud. Zij worden gedwongen tot bijvoorbeeld diefstal of drugshandel, maar ook het ronselen voor prostitutie of zogeheten geldezels. Zo'n twintig procent ziet overlapping met seksuele uitbuiting.

Kwetsbare jongeren

Vaak gaat het om kwetsbare kinderen en jongeren, die bewust worden gezocht op basisscholen, praktijkscholen en zelfs zorginstellingen, aldus het CKM. Zij worden soms met geweld gedwongen tot criminaliteit, maar vaak juist op een subtiele manier. "Denk aan misbruik maken van een kwetsbare positie, zoals een lichtverstandelijke beperking, minderjarigheid of schulden- of verslavingsproblematiek. Soms is de dwang zo subtiel dat slachtoffers niet eens weten dat zij uitgebuit worden."

Geen hulp durven vragen

Veel van de kinderen en jongeren durven niet om hulp te vragen wanneer ze gedwongen worden om criminele klusjes te doen. Dit omdat ze bang zijn voor de gevolgen of zelf niet doorhebben dat ze slachtoffer zijn. Daardoor blijven ze vaak vastzitten in de situatie en als ze al in beeld komen, is dat uiteindelijk vaak als dader.

Het CKM benadrukt dat het belangrijk is dat de overheid bij het beleid tegen criminaliteit rekening houdt met het feit dat niet iedereen vrijwillig strafbare feiten pleegt. Verder bevat het rapport nog meer aanbevelingen aan minister Dilan Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid.