Kabinet Rutte-III is gevallen: er komt een demissionair kabinet, maar wat houdt dat in?

Waarom is het kabinet afgetreden?

De aanleiding voor het aftreden van het kabinet is de kinderopvangtoeslagenaffaire, waarbij tienduizenden ouders onterecht grote boetes kregen van de Belastingdienst omdat ze werden aangemerkt als fraudeur. In het eindrapport over deze zaak trok de parlementaire ondervragingscommissie de harde conclusie dat ‘de grondbeginselen van de rechtsstaat’ zijn geschonden. Het kabinet neemt met het aftreden nu verantwoordelijkheid voor het collectief falen.

'Levens zijn verwoest'

Rutte heeft vanmiddag een persconferentie gegeven over het vallen van het kabinet en de toeslagenaffaire. Daarin erkende hij dat 'het op een verschrikkelijke manier is misgegaan'. "Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens zijn verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd."

Minister Wiebes van Economische Zaken, die staatssecretaris van Financiën was tijdens de affaire, komt niet terug in het demissionaire kabinet. Tijdens de persconferentie liet hij weten zich 'zwaar medeverantwoordelijk' te voelen. "Ik heb lang nagedacht wat ik beter had kunnen doen. Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. En dat maakt het alleen nog maar verdrietiger."

Gedupeerden blij met val kabinet

Volgens een advocaat die gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagenaffaire bijstaat, zijn zij blij dat het kabinet demissionair is geworden. "Maar dat gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog", zegt hij tegen ANP. Janet (35) is een van de slachtoffers. In FunX Fresh vertelde ze aan Eva wat ze vindt van de val van het kabinet: "Dit is wat ik heel graag wilde. Dat ze zouden stoppen als erkenning van het falen van het hele beleid."

Janet heeft vijf jaar aan kinderopvangtoeslag terug moeten betalen. Dat heeft haar jaren vol ellende opgeleverd: "De gevolgen daarvan zijn dat ik nog veel meer schulden kreeg: er werd loonbeslag gelegd en beslag op m'n toeslagen. Uiteindelijk ben ik ook ontslagen op m'n werk, omdat ik in de financiële sector werkte. Ik heb Veilig Thuis op m'n dak gekregen: mijn zoon woont nu bij zijn vader. Ik ben heel erg ziek geworden en er is aangetoond dat ik PTSS heb. Alles is gewoon kapotgemaakt."

Wat houdt demissionair in?

Nu het kabinet zijn ontslag in gaat dienen aan de koning, krijgt het totdat er een nieuw kabinet is gevormd een zogenaamde demissionaire status. Dat houdt eigenlijk in dat het kabinet in de tussentijd nog wel blijft regeren.

Het kabinet is ook altijd demissionair vanaf de Tweede Kamerverkiezingen tot aan de formatie van een nieuw kabinet. Het kabinet zou dus na 17 maart, wanneer de verkiezingen plaatsvinden, sowieso al demissionair worden.

Wat gebeurt er nu?

Ondanks de demissionaire status van het kabinet, zal er wat betreft de aanpak van de coronacrisis niet veel veranderen. Het demissionair kabinet blijft volgens Rutte het nodige doen om Nederland door de pandemie te slepen.