Dik en positief over je lichaam: ''Dunne mensen geven vaak ongevraagd hun mening''

'Dik' terugclaimen en positief maken

Even terug naar vorige week. Lotte vertelde in Jouw Stad onder andere dat het woord 'dik' nog altijd onterecht als negatief woord wordt gezien. Dat moet volgens haar veranderen en daar zet zij zich dus ook keihard voor in.

"Dik is gewoon een bijvoeglijk naamwoord dat we moeten terugclaimen en dat normaal gemaakt moet worden", vertelde Lotte. "Het heeft niks met negativiteit te maken, maar is letterlijk een woord om iemand te omschrijven. Zolang wij er raar over blijven doen, blijft het een raar woord. Als we het juist terugclaimen in onze taal, wordt het iets heel sterks en dat is wat ik probeer te doen."

Fatshaming in de comments

Een sterke boodschap, die FunX ook als artikel deelde op social media. Maar daar was niet iedereen het mee eens. Dat kan uiteraard, maar sommige reacties gingen te ver. Zo was er onder andere sprake van fatshaming. Deze nare reacties aan het adres van Lotte legde FunX voor aan Bappie en Naima. Check hieronder hoe zij op de deze comments reageerden.

Naima: "Ik snap niet waarom er wordt gedacht dat mensen met een bepaald lichaamstype bepaalde kleding niet mogen aantrekken. Waarom zou je niet mogen dragen wat je wilt dragen? Het is niet dat iemand je pijn doet door een crop top te dragen. Het blijft me verbazen hoe kortzichtig sommige mensen zijn in hun denken. Ik vind het sowieso belachelijk als een dun persoon zich wil bemoeien met mijn lichaam en gezondheid. Er is niemand die vraagt om die mening. En wat betreft die eerste zin: voor zover ik zie, zijn wij dikke mensen gewoon aan het shinen op Instagram. Dus hoezo is het erg dat ik dik ben? Doordat het woord 'dik' nog steeds zo'n negatieve lading heeft, denken heel veel mensen nog altijd van: diegene zal wel heel ongelukkig zijn en zichzelf haten. Nou, helemaal niet. Het komt alleen maar door die negatieve lading. Niemand durft 'dik' te zeggen. Dat moet veranderen."

Bappie: "Mensen denken: even sporten, de Mac overslaan en klaar. Soms kan je nog zo hard sporten als je wilt, maar dat is vaak niet de enige oplossing. Dat beseffen veel mensen niet. Je lichaam zit ook vast aan een bepaalde genetische bouw. Daar moet ook rekening mee gehouden worden."

Naima: "Dik zijn wordt door veel mensen meteen geassocieerd met ongezond eten en dat is de allergrootste valkuil. Dat iemand dik is, kan door zoveel redenen gebeurd zijn. Misschien heb je wel een ziekte, waardoor je bent aangekomen. Door alle stigma's die bestaan over dik zijn, begrijpen dunne mensen het niet altijd. Daarnaast wordt vaak niet naar het hele plaatje gekeken. Je hebt namelijk ook dunne mensen die veel fastfood eten, weinig tot niet sporten of zich rotpaffen aan sigaretten."

Discriminatie op arbeidsmarkt

Gewichtsdiscriminatie en fatshaming zijn real en manifesteren zich op allerlei manieren. Niet alleen - zoals hierboven te zien is - door het gebruik van lelijke woorden op social media. Zo vindt het ook plaats op de arbeidsmarkt. "Ik heb zat mensen in m'n dm's die niet aangenomen worden op werk, omdat ze dik zijn", vertelde Lotte. "Dan wordt er gezegd: je kan onze winkel niet representeren." Dik zijn zou volgens die mensen gelijk staan aan niet verzorgd of ongedisciplineerd zijn. "Dat zijn de stigma's waar we mee te maken hebben, die nergens op slaan en waar we vanaf moeten."

Ook volgens onderzoekster Dide van Eck (Radboud Universiteit), die onderzoek deed naar dikke mensen binnen organisaties, hebben dikke mensen te maken met discriminatie op de arbeidsmarkt. Maar ook eenmaal op de werkvloer is daar sprake van. Zo schrijft zij in het onderzoek dat het salaris van dikke mensen vaak lager is dan hun dunne collega's en dat hun kans op promotie kleiner is.

Niet-soepele transitie

Bappie weet als geen ander hoe het is om te maken te hebben met gewichtsdiscriminatie. Als trans man heeft hij er vooral op medisch vlak veel mee te maken. Omdat zijn BMI momenteel boven de 35 zit, verloopt zijn transitie niet helemaal soepel. Bappie wil namelijk een borstverkleining, maar de BMI werkt 'm telkens tegen. "Elke keer is als ik iets nodig heb, kijken ze eerst naar m'n BMI en dan pas naar de rest", vertelt hij.

Één optie

Er is maar één optie voor Bappie om zijn ingreep te krijgen, namelijk afvallen. Hij heeft dus geen andere keus. "Al die regels bepalen dat ik zogenaamd imperfect ben. Je hebt geen controle over hoe jouw lichaam in elkaar zit, een groot deel is namelijk genetisch bepaald. Maar daar wordt geen rekening mee gehouden, omdat de BMI gebaseerd is op witte Europese mannen."

"Gelukkig zijn de sportscholen weer open en kan ik me dus bezighouden met afvallen. Nu heb ik niet zo veel moeite met mijn lichaam, maar dat geldt niet voor heel veel andere trans personen. Een vriend van mij kleedt zich bijvoorbeeld altijd in het donker aan, omdat hij in een zware depressie kan belanden als hij zijn vrouwelijke kenmerken ziet. Daar heb ik geen last van, maar er zijn veel dikke trans mannen die niet naar hun eigen lichaam kunnen kijken. Die krijgen dan, nadat ze vijf jaar op de wachtlijst hebben gestaan, te horen van: 'Leuk dat je een transitie wilt, maar je bent ook nog steeds te dik. Dus je krijgt geen hormonen of operatie.'"

Het ontstaan van stereotypes

Op de vraag hoe bepaalde stereotypes over dikke mensen zijn ontstaan, vertelt Bappie onder meer over Saartjie Baartman. "Zij was een tot slaaf gemaakte zwarte vrouw uit Zuid-Afrika. Ze had grote vormen en werd begin negentiende eeuw als menselijke attractie naar Europa meegenomen", vertelt Bappie. "Zo was ze onder andere te zien in circussen en werd ze vaak geketend in een kooi tentoongesteld. Dit allemaal om zogenaamd aan te tonen hoe je er niet uit moet zien. Op die manier werd een stigma tegen dikke mensen ontwikkeld."

Maar Bappie vertelt ook over de fat cat-spotprenten, die in de jaren 20 ontstonden. Het beeld van de fat cat is dat van een kapitalistische, witte en dikke man, die rijk, gierig en hebzuchtig naar geld is en vooral makkelijk leeft door anderen het zware werk te laten doen. "Door die beeldvorming zijn ook stereotypes ontstaan over dikke mensen, zoals dat ze lui zijn en niets met hun leven willen doen."

Harder werken voor acceptatie

Dat dit beeld onterecht is, bewees ook Van Eck met haar onderzoek. Daaruit blijkt namelijk dat dikke mensen vaak harder hun best doen om geaccepteerd te worden. "Dikke mensen proberen dan juist te laten zien dat ze heel slim zijn of heel hard kunnen werken. Ook kunnen ze hun uiterlijk extreem gaan verzorgen en er altijd heel netjes uit gaan zien", vertelde Van Eck in gesprek met EenVandaag. "Dikke mensen moeten ontzettend hard werken om geaccepteerd te worden."

Ook het idee dat dikke mensen automatisch ongezond zijn, klopt niet altijd volgens Van Eck. "Ik ben geen medisch onderzoeker, maar er is veel onduidelijkheid of slank gelijk staat aan fit", zegt ze. "Een slank persoon kan er een ontzettend ongezonde levensstijl op na houden en een dik persoon kan een gezond leven leiden."

Eigen advocaat spelen

Ook de 22-jarige Naima, die zich inzet voor de Body Positivity-movement, weet hoe het is om op medisch vlak niet serieus genomen te worden omdat ze dik is. "Je moet als het ware je eigen advocaat spelen en een dokter blijven zoeken die je wel serieus neemt", vertelt ze. "Dat is eigenlijk heel triest. Je hoort de hulp te krijgen die je verdient, zoals ieder ander persoon. Ik ben niet altijd dik geweest. Als ik voorheen naar de dokter ging, werd ik altijd super serieus genomen. Het verschil is echt te merken."

Het onderscheid dat in de medische wereld vaak wordt gemaakt, frustreert Naima. Ze noemt het voorbeeld van vrouwen die een borstreductie willen vanwege rug- en nekklachten. Dat wordt alleen vergoed als onder andere je BMI onder de 30 zit. "Maar juist als je zoveel klachten hebt, is het extra moeilijk om door te sporten op die juiste BMI te komen", legt Naima uit. "Dan wordt er heel makkelijk gezegd dat je het uit je eigen zak moet betalen, maar niet iedereen heeft even duizenden euro's in het nachtkastje liggen."

Body Positivity

Door Joann van den Herik, die onder andere meedeed aan het programma Curvy Supermodel en bekend werd door haar Body Positivity-posts op social media, raakte Naima uiteindelijk geïnspireerd om ook wat body positivity de wereld in te verspreiden. "Ik herkende mezelf heel erg in haar als het ging over haar onzekerheden en de problemen die zij had met haar lichaam. Op dat moment was ik ook heel onzeker over mezelf en hoe ik eruitzag. Toen raakte ik geïnspireerd en dacht ik: misschien is dit wel een manier om daar overheen te komen en andere mensen te inspireren."

Ook Naima kreeg op social media te maken met haatcomments. "Toen ik net begon waren er mensen van mijn oude basis- en middelbare school die dan foto's naar elkaar doorstuurden, waarna er ineens een hele army reageerde op mijn foto's", vertelt ze. Daar had ze in het begin moeite mee, maar ze wist al snel de switch om te zetten.

"Je moet je ogen op het doel houden, ofwel: andere mensen inspireren en helpen bij het accepteren en begrijpen van zichzelf en hun lichaam. Wees niet bang voor reacties van anderen. Je leeft voor jezelf. Het is jouw tijd en leven, dus geniet ervan zolang je het hebt."

De kaping van de Body Positivity-movement

In Naima's Insta-bio valt trots (en terecht) 'Body Positivity' te lezen. Maar wat houdt dat precies in? Nou, de Body Positivity-beweging werd in de jaren 60 gestart als protest tegen de discriminatie van dikke mensen. Maar die beweging heeft met de jaren mee en vooral door social media een andere invulling gekregen.

In Jouw Stad vertelde Laura van FMNSTPLTFRM onlangs welke frustraties dat met zich meebrengt. "Inmiddels wordt de movement gebruikt door iedereen, een beetje onder het mom van: je mag van je lichaam houden. Dat is natuurlijk superbelangrijk en daar sta ik compleet achter, maar ik heb er wel moeite mee om dat allemaal onder body positivity te scharen", vertelde ze.

"Je ziet veel mensen, die eigenlijk voldoen aan het westerse schoonheidsideaal, zichzelf in allerlei gekke houdingen wringen en poseren met vetrolletjes om dan zeg maar relatable te zijn. Ik vind het tof om te zien, maar het heeft natuurlijk niets met body positivity te maken. Aan het einde van de dag zijn dat alsnog slanke mensen die niet echt tegen die discriminatie aanlopen waar dikke mensen mee te maken hebben."

In stand houding

Ook Naima merkt dat de hashtag en movement grotendeels worden gekaapt door dunnere mensen en influencers. "Zij worden vaak geapplaudisseerd voor het feit dat ze zo 'dapper' zijn om hun kleine rolletjes te laten zien. Maar dat is niet waar body positivity voor staat", zegt Naima. "Het is echt voor dikkere mensen om te zorgen voor het accepteren van andere lichamen. Het is ontzettend belangrijk dat die movement in stand wordt gehouden en dat het duidelijk blijft waar het vandaan komt en altijd voor gestaan heeft. Voor al die nieuwe bewegingen heb ik één boodschap: er zijn zoveel mogelijkheden, dus start gewoon je eigen hashtag of movement."

Aangeleerd gedrag

Schoonheidsidealen komen en gaan. Zo werd dik zijn in de zeventiende eeuw gezien als een teken van welvaart en schoonheid. Maar mettertijd ontstaan er telkens weer nieuwe trends. "Zo gebruiken grote modehuizen nu vaak dunne modellen met een bepaald gewicht en wordt dat uiteindelijk als 'normaal' gezien", vertelt Naima. "Dat krijgen we zo aangeleerd door de maatschappij. En wanneer je iets aangeleerd krijgt, is het heel moeilijk om daarvan af te stappen, omdat iedereen dat voorbeeld volgt."

Bij de wortels aanpakken

Maar wat zou nu echt een oplossing kunnen zijn tegen gewichtsdiscriminatie en fatshaming? Bappie merkt ook dat bepaalde dingen (onbewust) worden aangeleerd en dat dat fout is. Hij vindt dat het van huis uit moet beginnen. "Ik werkte ooit bij een kledingwinkel. Weet je hoeveel moeders ik tegen hun kinderen hoorde zeggen van: 'Dit moet je niet dragen, want het zit te strak.' Je moet als ouders je kinderen leren dat zij zich op hun gemak moeten voelen in hun lichaam."

Ook vindt Bappie dat iedereen zich bij elke laag in de maatschappij moet afvragen waarom je geen dikke mensen ziet. "Vraag bijvoorbeeld aan doctoren waarom er bij het testen van een nieuwe crème geen dikke personen met een BMI hoger dan 30 worden gevraagd. Of ga langs bij een bedrijf en vraag waarom de receptioniste niet dik is. Als je receptioniste dik is, betekent het niet automatisch dat zij haar werk slecht doet, maar dat wordt helaas nog wel te vaak gedacht door bedrijven."

Volgens Naima moet het probleem al vroeg bij de wortels aangepakt worden. "Het is belangrijk om mensen te onderwijzen. Hoe vroeger, hoe beter", zegt ze. "Het zou niet verkeerd zijn om het bijvoorbeeld in biologielessen te hebben over dat lichamen verschillend kunnen zijn en dat dat niet alleen voortkomt uit ongezond zijn. Op die manier kunnen we dat aangeleerde gedrag al van jongs af aan grotendeels afleren en voor een mooiere maatschappij zorgen."

Zo kan het ook

Oh ja, nog even voor alle azijnzeikers en lolbroeken die zich graag misdragen en denken dat echt nodig is om iemand keihard af te kraken op social media. Check hieronder hoe het ook gewoon kan en neem er vooral een voorbeeld aan.

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -