Waarom is alcohol zo genormaliseerd? "Ik word raar aangekeken als ik niet drink"

Verdedigen

Annemijn drinkt sinds zes jaar helemaal geen alcohol meer. Niet iedereen moedigt dat aan, merkt ze:"Ik ben mezelf continu aan het verdedigen over het feit dat ik niet drink. Waarom is het niet andersom?" Haar vriend is dj en aangezien ze vaak met hem meegaat, is ze veel in het uitgaansleven te vinden met mensen die wel drank (en drugs) gebruiken. "Als ik nieuwe mensen leer kennen, komt er altijd een punt waarop ik moet vertellen dat ik niet drink. Dan vragen mensen: 'Waarom niet? Dat is ook saai'."

Controle verliezen

Meestal antwoordt Annemijn dan dat ze er geen behoefte aan heeft of het niet lust, maar eigenlijk zit er een andere reden achter. "Ik heb vroeger echt wel de grenzen opgezocht met alcohol en drugs." Op haar 21e ging dat mis. "Ik nam een verkeerde XTC-pil in combinatie met Ritalin en daar ben ik heel slecht op gegaan. Sindsdien heb ik de bewuste keuze gemaakt om niet meer te drinken of drugs te gebruiken, omdat ik nooit meer de controle over mijn lichaam wil verliezen."

Geen drank nodig

Inmiddels ziet Annemijn alleen maar voordelen aan het niet drinken. "Ik kan het ook leuk hebben zonder drank. Ik leef denk ik ook anders naar mijn weekend toe dan anderen. Ik hoef me niet bewust klem te zuipen omdat ik een kutweek heb gehad. Ik heb geen drank nodig om me te ontspannen." Toch begrijpt niet iedereen dat. Zo werd ze op een gegeven moment niet eens meer door vrienden meegevraagd om wat te gaan drinken. "Terwijl ik toch ook gewoon een colaatje kan drinken?"

Verslaafd

Annemijns vastberadenheid om nooit meer alcohol of drugs te gebruiken is alleen maar sterker geworden sinds ze werkt bij Yes We Can Clinics, een kliniek voor jongeren met gedrags- en verslavingsproblematiek. "Soms komen er jongeren binnen van 14 die verslaafd zijn aan alcohol, dat is echt schrijnend om te zien." Maar ook in haar privéleven ziet Annemijn vaak genoeg jongeren die overmatig drank of drugs gebruiken. "Een verslaving ligt zo erg op de loer. Maar mensen praten het meestal goed voor zichzelf."

Normalisering

Een van de redenen dat er overmatig alcohol wordt gebruikt, is volgens Annemijn doordat het drinken van alcohol zo normaal lijkt in onze samenleving. "Het wordt vaak al door je familie meegegeven. Als je je vader regelmatig een biertje ziet drinken, wil je ook een slokje." Daarnaast zijn er allerlei gelegenheden waarbij er vaak een drankje gedronken moet worden. "Op oud en nieuw wordt er bijvoorbeeld automatisch een glas champagne voor je ingeschonken, maar ik kan ook iets vieren met een glas bruisend water. Wat maakt dat goudgele bubbeltje in een champagneglas gezelliger dan water?"

0.0 lifestyle

De 31-jarige Esther ziet het als haar missie om niet drinken net zo normaal te maken als wel drinken. "Dat is nu absoluut nog niet aan de orde." In het dagelijks leven is ze een sobriety influencer: "Ik inspireer mensen (die dat willen) voor de 0.0 lifestyle." Daarnaast werkt ze als sober coach. "Ik help mensen die niet meer willen drinken met welke stappen ze moeten zetten."

Angstig

Zo'n acht jaar kwam Esther zelf tot het punt dat ze wilde stoppen met drinken. "In 2016 ging ik een weekend naar Amsterdam om naar de Pride te gaan. Ik begon om 12 uur 's middags al met 'daydrinking'. Omdat ik er ook niet bij at, sloeg de alcohol snel aan en ging om 8 uur 's avonds het lichtje uit bij mij." De volgende dag werd Esther wakker met een enorme kater, niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Zoals ze de laatste tijd steeds vaker had, kampte ze met hangxiety, een kruising tussen een hangover en anxiety waarbij je gevoelens van onrust en paniek of zelfs paniekaanvallen ervaart. "Ik zou die dag nog van alles doen, maar ik dacht: dit gaat me niet lukken. Ik was zo angstig."

Wel of niet stoppen

Het stoppen met drinken ging bij Esther niet in één keer. Na een periode van negen maanden zonder alcohol en het zoeken van hulp, dacht ze dat ze haar alcoholgebruik wel onder controle had en begon ze weer met drinken. Toch verviel ze in dezelfde gewoontes: "Mijn probleem was niet dat ik er continu zin in had, maar meer dat ik het niet bij één drankje kon houden."

Na een aantal keer weer te zijn gestopt en begonnen, hakte Esther in 2020 echt de knoop door. "Ik was op vakantie en zat toen in een alcoholvrije periode, maar ik was zo jaloers op mensen die wel dronken. Ik dacht: als het zo moeilijk blijft, dan ga ik het niet volhouden. Ik had twee keuzes: of ik ging alle hulp zoeken die ik nodig had en als dat niet zou werken, dan zou ik weer beginnen met drinken."

Zelfcompassie

Precies in die periode begon de coronapandemie. Daardoor had Esther veel tijd om zich op zichzelf te focussen. "Ik luisterde podcasts en las boeken over zelfcompassie." Dat bleek voor haar de oplossing. "Ik voelde mezelf steeds een beetje meer waard." Ze begon de charme te zien van al haar onzekerheden. "Ik weet nu heel goed wat mijn triggers zijn om te gaan drinken, maar dat zijn dingen die bij het leven horen en die gevoelens mogen er ook zijn. Als ik weer zou drinken, dan zou ik alle scherpe randjes verdoven en dat wilde ik niet meer." Met die insteek lukte het Esther definitief te stoppen met drinken. "En dat bevalt me onwijs!"

Stevig drinken

Niet iedereen vindt het de beste beslissing ooit om compleet te stoppen met drinken. De 28-jarige Michael stopte een paar maanden, maar besloot daarna toch weer te beginnen. "Ik heb de regels voor mezelf aangepast."

Michael, die naast zijn modellenwerk ook lid is van de formatie FOKKE SIMONS, drinkt al sinds zijn 15e. "Het begon eerst alleen in de weekenden, maar toen ik wat ouder werd, werd het steeds normaler om bijna dagelijks wel te drinken." Zijn alcoholgebruik liep al helemaal uit de hand toen hij op zijn 22e voor modellenwerk naar China vertrok. "Daar begon ik stevig te drinken. De clubs waren vijf dagen in de week open en ik had allemaal events waar ik van alles kreeg. Dat was een nieuwe wereld voor mij."

Niet fit

In april van vorig jaar besloot Michael te stoppen met drinken. Hij merkte namelijk dat de drank er vaak voor zorgde dat hij niet fit was. "Als je ouder wordt, heb je ook meer last van katers en dat heeft gewoon veel effect op je." Omdat hij op zomertour met zo'n 80 optredens zou gaan, wilde hij beter in zijn vel zitten. "Ik dacht: als ik blijf drinken, dan gaat die tour niet goedkomen. Dat houd ik niet vol."

Zijn doel was om een jaar te stoppen, maar dat werden uiteindelijk vier maanden. "In het begin vond ik het wel prettig dat ik even meer focus had en er meer bij was met mijn hoofd, maar ik merkte ook dat ik in mezelf aan het keren was." Michael ervaarde dat hij mindere connecties met mensen had als hij nuchter was. "Ik ging wel naar feestjes, maar ik haalde er geen plezier uit." Sindsdien heeft hij de regels aangepast. Nu drinkt hij alleen nog op zaterdag. "Dat lukt wel. Ik heb het tot nu toe volgehouden."

(on)gezellig

Annemijn en Esther hopen dat niet drinken in onze samenleving meer wordt geaccepteerd. "Als je stopt met roken dan zegt iedereen: 'Wat goed!'. Maar met drinken is dat anders. We weten hoe slecht het is, maar we proberen het collectief zo gezellig mogelijk te laten zijn zodat we het kunnen blijven gebruiken", zegt Esther. "Ik ben geen moraalridder die zegt dat alcohol moet worden verbannen. Het is er en mensen genieten ervan. Alleen ik vind het zo jammer dat heel veel mensen bijna niet meer zonder alcohol kunnen ontspannen. Doordat het zo normaal is, is het voor iedereen een go-to geworden."

Respect

Is er iemand in je omgeving die (tijdelijk) niet drinkt? Maak dan vooral geen vervelende opmerkingen. "Ik kreeg bijvoorbeeld vaak de vraag: 'Wanneer is dit experiment eindelijk voorbij?' of de opmerking: 'Je was leuker toen je nog dronk.' Dat is superrot om te horen in zo'n situatie. Of ze waren ervan overtuigd dat ik zwanger was of een alcoholist", aldus Esther. Zulke opmerkingen moeten tot het verleden horen, vindt ook Annemijn. "Het moet worden gerespecteerd als je niet drinkt. Als iemand aangeeft niet te drinken, probeer diegene dan niet toch over te halen. Zo breng je iemand in een vervelende positie. Je kunt ook gewoon zeggen: 'Wil je iets anders te drinken?'".

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -