Kymani (22): "In films met zwarte casts gaat het nog vaak over leed van zwarte mensen"

"Er zijn eigenlijk twee redenen waarom ik de filmwereld ben ingerold. Eén daarvan is denk ik voor veel mensen wel herkenbaar. Als er vroeger een serie of film op televisie kwam, zeiden kinderen altijd: 'Ik ben haar' of 'Ik wil die zijn'. Het viel me op dat iedereen altijd een personage of acteur koos waar ze zichzelf in konden herkennen. Een blond vriendinnetje koos bijvoorbeeld altijd een blond personage en een brunette koos iemand met bruin haar. Ondertussen zag ik zelf vrijwel nooit een personage waarmee ik me kon identificeren. Op een gegeven moment dacht ik: daar moet verandering in komen en als dat niet gebeurt, dan moet ik daar zelf voor zorgen.

Daarnaast raakte ik geïnteresseerd in films door een filmworkshop op de basisschool. Iedereen die de workshop volgde, moest uiteindelijk een film maken, maar iedereen wilde natuurlijk acteren. Niemand wilde de regisseur zijn, terwijl ik dat juist wel leuk vond, omdat ik dan mijn visie voor de film kon bepalen. Toen ben ik me nog meer gaan verdiepen in het maken van films.

Mijn eerste uitgebrachte film is 'De Kroon'. Deze film heb ik bijna drie jaar geleden samen met Robin Ramos gemaakt. De aanleiding voor de film was een aantal uitspraken die een professionele kapper in een tv-programma maakte over kroeshaar. Hij zei toen dat niemand krullen wil, omdat je er niets mee kan. Robin en ik hadden toen echt zoiets van: Wat? Die uitspraken zorgden ook voor een hoop ophef op sociale media. Ondertussen besloten Robin en ik er iets mee te doen.

Tijdens een tussenuur op school schreven we een gedicht over hoe mooi en divers kroeshaar is. Tijdens het schrijven, kwamen we tot de conclusie dat er ook visuals bij moesten komen. Ik schreef het concept uit, maar deed er lange tijd niks mee, omdat een film maken heel veel tijd in beslag neemt. Toen we later op school de opdracht kregen om een film te maken, pasten we het hier en daar wat aan en zo is 'De Kroon' tot stand gekomen.

Dat de film ook gedeeltelijk in het Surinaams is, was een bewuste keuze. We wilden het gevoel creëren dat we in het begin van de film beginnen bij onze roots. Het valt me op dat het vaak over het slavernijverleden gaat wanneer het over zwarte geschiedenis gaat, terwijl onze geschiedenis meer omvat dan alleen dat. Daarvoor waren er natuurlijk ook koninkrijken in Afrika, maar dat wordt vaak vergeten. Daarom zie je in de eerste helft van de film mensen die worden uitgebeeld als koningen en koninginnen. Vervolgens maken we een sprong in de tijd en zie je tot slaaf gemaakten. Even later schakelt de film over naar het Nederlands en zie je nazaten van de Afrikaanse diaspora. Daarmee geven we aan dat de film zich in het heden afspeelt.

De film is uiteindelijk in de top tien van de Dear White People Competition geëndigd. Via Instagram kon je je daarvoor aanmelden en Robin en ik hadden zoiets van: 'Laten we gek doen en ons gewoon aanmelden.' We hadden er heel lang niks meer over gehoord, totdat de uitslag van de competitie uit het niets op Instagram werd gepost. Onze film was uiteindelijk derde geworden. We wonnen geen prijs, maar het feit dat ze helemaal in Amerika onze film hebben gezien en het zo goed vonden dat we als derde zijn geëindigd, gaf ons wel het gevoel dat we iets bereikt hadden.

Tegenwoordig zijn films en series wat meer divers dan voorheen, maar je ziet nog wel vaak dat iemand van kleur met een prominente rol vaak een 'token black friend' speelt van een witte hoofdrolspeler. Daarnaast zie je ook dat als een film een zwarte cast heeft dat het vaak gaat over over racisme, slavernij of andere pijnlijke dingen, terwijl ik vind dat we ook gewoon een romcom kunnen hebben, zonder dat het een raciaal aspect moet hebben. Die diversiteit zou ik graag willen zien in films en series en daar wil ik ook voor zorgen.

Wat ik andere jonge zwarte filmmakers wil meegeven is: blijf vooral creëren. Dat klinkt misschien cliché, maar je moet het gewoon doen, ook al zijn er mensen die niet helemaal begrijpen wat je aan het doen bent. Ik kan je vertellen dat De Kroon destijds ook niet alle aandacht kreeg, maar inmiddels is de film bijna drie jaar oud en nog steeds krijgen we heel veel complimenten en momenteel draait hij weer in een kunstgalerie. Ook al denk je dat niemand je werk voelt, over een paar jaar kan het zomaar zo zijn dat veel mensen het juist wel goed gaan vinden, dus ga vooral door met creëren."

- Kymani (22)