Oud-topturnsters vertellen in docu over machtsmisbruik en intimidatie door coaches

Strenge coaches

In de driedelige docu vertellen de vier vrouwen over de strenge trainingsmethodes waarmee ze opgroeiden en hoe hun coaches daarbij jarenlang systematisch grenzen overschreden. De eerste aflevering werd gisteren uitgezonden. Daarin worden de beginjaren van de turnsters uitgelicht, waarin ze tussen de ongeveer zes en twaalf jaar oud waren. Waar de meisjes eerst nog plezier hadden in het turnen, werd dat steeds minder het geval toen ze gingen trainen onder Frank Louter en Gerrit Beltman. Die laatste trainer bekende in 2020 jonge turnsters mishandeld en vernederd te hebben.

Onprettige sfeer

"Als hij in de zaal was, veranderde de hele sfeer. Ik voelde me direct niet prettig bij hem", vertelt Suzanne over Frank. Ook bij Gerrit was dit zo. "Als ik binnenkwam, tastte ik af hoe zijn gezicht stond en wat voor dag het zou zijn", vertelt ze. "Soms kwam hij de zaal in denderen en deed hij in één klap de lichten aan." Gabriëlla vult aan: "Dan wist je al: we zijn weer aan de beurt vandaag."

Ook Verona merkte al snel hoe streng Gerrit was. "Hij zei bijvoorbeeld ook: 'Er zijn geen redenen om niet te komen. Dus is er iemand overleden in je familie? Dat maakt niet uit, je bent hier'." De trainingen vonden verder plaats achter gesloten deuren: niemand mocht komen kijken, er waren geen ramen en de deur zat op slot.

Niet huilen

Ruimte voor pijn en verdriet was er niet, ook niet als de meisjes hard vielen. Dan werden ze 'mietje' of 'jankbal' genoemd. "Frank gaf aan: 'Ik wil niet dat je huilt'", vertelt Gabriëlla over een moment waarop ze pijnlijk op haar rug viel. "Dat vond ik een heel lastig moment, want ik was hard aan het trainen en knalde keihard tegen zo'n rand aan. Ik liep toen naar de magnesiumbak om m'n gehuil in te houden."

Later ging de verbale intimidatie ook over in fysiek geweld. Zo vertelt Gabriëlla dat ze door haar trainer in haar gezicht werd geslagen toen ze een oefening niet goed deed, iets wat vaker voorkwam. "Dat was zo hard dat zijn handafdruk erop stond."

Te dik

Suzanne vertelt dat coach Frank meisjes vaak te dik vond wanneer ze ouder werden en hun lichaam vrouwelijker werd. "Dat vond hij lastig." Ze omschrijft een moment dat haar nog bijstaat: "Tijdens een oefening was een meisje aan haar broekje aan het plukken. Hij stond al veel te dicht bij haar in de buurt en hamerde erin: 'Trek maar uit je reet, je hebt toch een dikke reet'. Zij probeerde dat heel erg te negeren, tot ze er op een gegeven moment tegenin ging, omdat ze er echt klaar mee was."

Bang

Ook Verona hoorde dit incident gebeuren. "Ik zag dat meisje de vloer af rennen en werd bang. En ik zag Frank erachteraan rennen. (...) Op een gegeven moment hoorde ik dat hij ook in de kleedkamer was aangekomen en aan het bonken of schoppen was op die deur."

Terwijl de trainer aan het schelden was tegen het meisje, zaten de anderen doodstil in de zaal te wachten. "Ik had doodsangsten op dat moment", aldus Verona. "Hoe zij daar aan het gillen was in de kleedkamer en op het toilet, dat hoor ik nog in m'n hoofd." Uiteindelijk brak de trainer de deur open en kwam hij met het meisje terug de zaal in, vertelt Suzanne. "Het leek wel alsof hij ervan genoot om te laten zien van: dit gebeurt er als je niet luistert. 'Ik sla gewoon de deur eruit en je gaat doen wat ik zeg'."

Ouders in gesprek

Er waren genoeg mensen die zagen hoe het er in de turnzaal aan toeging, maar niemand nam het voor de jonge meisjes op. "Ik denk dat iedereen binnen de bond wist wat er gebeurde", vertelt Suzanne. "Bijvoorbeeld de fysiotherapeut of andere trainers. Er waren veel mensen die het zagen gebeuren, het was algemeen bekend wat Franks methode was."

De moeder van Suzanne hield een dagboek bij waarin ze opschreef wat haar dochter meemaakte en ging regelmatig het gesprek aan met coach Frank, net als sommige andere ouders. "Dat maakte het alleen maar erger", aldus Suzanne. "Dan zei hij: 'Mietjes, jullie kunnen het niet zelf. Ga maar janken bij pappie en mammie over hoe zwaar je het hebt'. Daardoor kregen we het nog zwaarder te verduren. Dus we zeiden vaak: 'Doe maar niet, laat het maar'."

Terugkijken

De volgende twee afleveringen van De gouden lichting, waarin de latere jaren van de turnsters besproken worden, zijn vandaag en morgen rond 22.10 uur te zien op NPO 3. De afleveringen zijn ook terug te kijken op NPO Start.