Vrouwen over ongelijkheid in een 'mannensport': "Het is oneerlijk, we werken net zo hard"

Ook in Nederland ervaren vrouwelijke sporters nog regelmatig dat ze anders behandeld worden dan hun mannelijke collega’s. Zowel op financieel gebied, als op het gebied van (media)aandacht en waardering.

Minder money

Dat het verschil tussen mannelijke en vrouwelijke sporters zich het duidelijkst uit in de financiële beloning die de sporters binnenharken, blijkt onder andere uit de Forbes-lijst met best betaalde atleten. Die staat namelijk vol mannelijke voetballers en boksers die miljonair of zelfs miljardair zijn, maar vrouwelijke sporters zijn nergens te bekennen. Serena Williams stond in 2017 op de lijst, maar verdween het jaar erop weer na het krijgen van een kind. Ook in ons land is er sprake van die inkomensongelijkheid. Waar een mannelijke topsporter vaak prima kan leven van zijn sport, hebben veel vrouwelijke topsporters er gedwongen een baantje naast.

Niet betaald

"Zij krijgen betaald, een bus voor uitwedstrijden en als eerste nieuwe tenues. Ze worden voorgetrokken, terwijl wij beter presteren. Wij krijgen niks betaald - echt heel bizar." Dat is wat de 19-jarige Famke uit Sassenheim vertelt. Ze rugbyt al sinds haar vierde, werd met haar team Nederlands kampioen, speelt voor het Nederlands damesteam en traint zelf jonge rugby-kids. Ze vertelt dat op haar club de dames beter presteren dan de mannen, maar desondanks minder serieus genomen worden. Ook is er minder animo bij de wedstrijden en wordt er minder in ze geïnvesteerd.

"Ik denk dat vrouwen worden achtergesteld omdat er gedacht wordt dat je toch minder goed bent."

'Op hol geslagen meiden'

Wanneer vrouwelijke sporters, zoals het Nederlandse vrouwenvoetbalteam, het inkomensverschil proberen aan te kaarten, wordt dit lang niet altijd serieus genomen. Toen een van de Oranje leeuwinnen, Vivianne Miedema, zich sterk maakte voor een gelijke beloning van mannen en vrouwen ("de helft van de selectie kan nauwelijks rondkomen"), werd dat door voetbalanalist Johan Derksen weggelachen: "Die meiden zijn op hol geslagen".

Er zijn gelukkig verbeteringen. Uit onderzoeken van de BBC is gebleken dat in 2017 nog bij 17% van de sporten vrouwen minder betaald kregen. In 2014 was dit nog 30%.

Taalgebruik

Naast de hoogte van inkomen is ook de manier waarop de media over het algemeen over dames in de topsport berichten anders. Dat blijkt onder andere onderzoek van de Cambridge Universiteit naar seksisme in sportverslaggeving tijdens de Olympische Spelen van 2016. Bij mannen worden vaak woorden als 'vechten', 'winnen', 'sterk' en 'groots' gebruikt, terwijl dit bij de dames vaker 'meedoen', 'proberen', 'zwanger' en 'leeftijd' is. Ook wordt er bij berichten over vrouwelijke sporters vaker uitgeweid over het liefdesleven of uiterlijk. Als er al over gesproken wordt, want slechts vijf procent van de sportmedia-aandacht in Nederland gaat naar vrouwensport, zei Martine Prange, oud-voetbalster en hoogleraar filosofie, afgelopen zomer in Trouw.

Te dun voor rugby

Dat die struggles en vooroordelen al helemaal duidelijk zijn bij een sport die voornamelijk gedomineerd wordt door mannen, bevestigt Famke. Als ze vertelt over haar sport, krijgt ze vaak verbaasde reacties: "Rugby?! Jij? Je bent zo dun!". Ze vertelt dat ondanks het feit dat het een sport voor ieder postuur en type is, mensen soms nog denken dat het te hard is voor vrouwen. "Ze zeggen dat we het nooit kunnen redden en te snel geblesseerd kunnen raken."

Verbetering

Famke en haar teamgenoten, die trouwens in tegenstelling tot de heersende vooroordelen over rugby allemaal totaal verschillende types zijn, proberen de ongelijke behandeling jaarlijks aan te kaarten tijdens vergaderingen. Helaas wordt er vaak niks mee gedaan. Toch ziet Famke wel kleine verbeteringen. Zo komt rugby steeds meer onder de aandacht: het wordt uitgezonden op tv (de mannen weliswaar) en steeds meer meiden kiezen voor de sport. Waar zij vroeger het enige meisje was in het jeugdteam, staan er nu veel meer dames op het veld. Én ze krijgen voortaan ook een bus. Dat is in ieder geval een begin...

Mannelijkheid

Dat het verschil tussen sportmannen en -vrouwen diepgeworteld zit, blijkt wel uit het feit dat vrouwensport vroeger 'onetisch, onpraktisch, oninteressant en ongepast' genoemd werd door onder andere de grondlegger van de Olympische Spelen. Hoe kom het dan dat hier tegenwoordig, weliswaar in mindere mate, nog steeds sprake van is? Sportsocioloog en -onderzoeker Agnes Elling zei tegen NPO Andere Tijden Sport: "Sport en vooral voetbal is nog altijd iets waaraan mannen hun mannelijkheid kunnen ontlenen. Er wordt wel eens gezegd: hoe belangrijker vrouwen in de samenleving worden, hoe belangrijker voetbal wordt voor mannen. Zo van: hier zullen vrouwen ons nooit in verslaan."

Onderschat

De 24-jarige Isis uit Steenbergen bevindt zich met haar sport ook in een mannenwereld en kan hierover meepraten. Ze kickbokst al 13 jaar, was getekend bij Glory en doet sinds een jaar aan MMA. Ze is nu getekend bij de Amerikaanse all-female MMA-organisatie Invicta en vliegt dus heen en weer naar de Verenigde Staten. Isis vertelt dat het standaardbeeld dat mensen hebben bij vrouwelijke vechters vaak 'lesbisch en mannelijk' is. "Mensen verwachten in eerste instantie niet dat ik kickboks, omdat ik mooi gekleed en verzorgd ben. Ze denken: 'je doet vast ballet'." Ze werd dan ook vaak onderschat. Vrienden van haar broertje dachten 'die pak ik wel effe aan', tot ze tegenover haar stonden in de ring.

Oneerlijk

Het verschil in waardering en aandacht tussen mannen en vrouwen is volgens haar ook in de vechtsport overduidelijk. "Vrouwen krijgen minder betaald dan mannen, komen minder in the picture en krijgen minder sponsors." Op tv zijn de damesgevechten altijd als eerste, als een soort voorprogramma. Ze legt uit dat de sport een groot commercieel aspect heeft. Als je wil vechten, moet je VIP-tafels op het evenement zien te verkopen. Voor mannen is dat makkelijker, omdat er voor hun gevechten veel meer animo is. "Het wordt meer gehyped en er wordt meer reclame voor gemaakt."

"Wij werken er net zo hard voor, moeten er net zoveel dingen voor laten en zijn er net zo serieus mee bezig. Dus het is heel oneerlijk."

Amerika vs. Nederland

De taak om meer aandacht en 'hype' voor de vrouwelijke gevechten te creëren, ligt volgens Isis bij de organisaties. Zelf vecht ze momenteel in Amerika, waar de situatie volgens haar veel beter is. "Het is niet normaal hoeveel aandacht er voor is. De stadia zitten daar bomvol, het is een hele hype. Dat zie ik hier in Nederland niet gebeuren." Volgens haar moet je dan ook in de Verenigde Staten of Azië zijn, wil je als vrouwelijke vechter echt iets bereiken en flink geld verdienen.

Laat zien dat ongelijkheid bestaat

Sportonderzoeker Agnes Elling gaf aan FunX nog wat meer toelichting over wat er nodig is om hier in Nederland de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de sport zo ver mogelijk terug te dringen. Naast dat er meer vrouwen in bestuursfuncties zouden moeten komen en het vooral de taak van de bonden is om prijzengeld gelijk te trekken, is het vooral belangrijk om de discussie aan te blijven gaan en de ongelijkheid, die velen ontkennen, aan te blijven kaarten.

"Ondanks alle ontwikkelingen, zien we toch nog heel veel scheefheid en ongelijkheid"

Misschien nog wel meer

Gelukkig worden die typische 'mannensporten' onder meiden in Nederland steeds populairder. Tien à vijftien jaar geleden was Isis was nog het enige meisje in de hele sportschool. Ze heeft hoop voor de toekomst: "Misschien dat het dan met de tijd ook wat serieuzer genomen wordt." Tot die tijd wil ze vooral meegeven dat niemand zich iets aan moet trekken van anderen. "Wij kunnen als dames net zoveel als mannen, misschien nog wel meer!"

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -