FunX

Emma over haar ADHD: "Mijn leven was een complete chaos"

foto: Toa Heftiba

News
Emma over haar ADHD: "Mijn leven was een complete chaos"

Een persoon met ADHD wordt vaak gezien als iemand met concentratieproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Er heerst dus echt een stereotype over mensen met ADHD. Maar ADHD is veel meer dan alleen druk zijn. Emma* (22) heeft ADHD en weet hier alles van. Tannaz ging in gesprek met Emma en ADHD coach Anna Sarbo over ADHD en de impact ervan op je mentale gezondheid.

#27 - ADHD - FunX Mental Health Club - FunX Mental Health Club

Ik was snel afgeleid, raakte alles kwijt en had veel stress. Mijn leven was een complete chaos.
Emma (22)

"COMPLETE CHAOS"

Emma ontdekte vorig jaar dat ze ADHD heeft. "Ik begon met een studie bouwkunde en merkte dat het niet meer zo makkelijk ging als op de middelbare school. Ik was snel afgeleid, raakte alles kwijt en had veel stress. Mijn leven was complete chaos." Emma’s vriendinnen merkten ook dat er wat aan de hand was en hebben dit bij haar aangegeven. "Toen ze me vroegen of ik misschien ADHD of ADD had, zei ik dat het me niets zou verbazen. Toen heb ik het laten testen en kreeg ik de diagnose."

Wat is ADHD?

De afkorting ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In het Nederlands betekent dat aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. De hersenen van mensen met ADHD reageren sneller op prikkels, zoals impulsen, stemmingen en gebeurtenissen. Daardoor zijn ze vaak sneller afgeleid, kunnen ze zich moeilijk concentreren en hebben ze moeite met plannen en organiseren. Daarnaast hebben mensen met ADHD vaak last van perfectionisme, onzekerheid, stemmingswisselingen en een onrustig gevoel in hun lichaam.

Maar een ADHD brein hebben kan ook positief zijn. Mensen met ADHD zijn vaak creatief en origineel en kunnen daarom goed out of the box denken. Ze komen dan ook vaak met de creatiefste oplossingen voor problemen. Daarnaast kunnen mensen met ADHD zich door de hyperfocus soms juist extreem goed concentreren, als ze maar interesse hebben in het onderwerp.

PIEKEN EN DALEN

Emma was vaak snel moe omdat alles haar veel energie kostte. "Ik was ook heel druk altijd, dus dat was wel logisch", legt ze uit. Door de chaos in haar leven had Emma veel stress omdat ze het gevoel had dat ze de controle kwijt was. "Daardoor sliep ik slecht en daarvan voelde ik de gevolgen zowel fysiek als mentaal." Emma benadrukt dat iedereen wel eens druk kan zijn of het gevoel kan hebben de controle kwijt te zijn. "Maar bij mij ging het echt met pieken en dalen. Ik was of extreem druk, of extreem rustig. En dat ging samen met vermoeidheid en schommelende emoties."

ADHD past niet in een hokje

Volgens ADHD coach Anna Sarbo is er niet één vorm van ADHD of ADD. "We denken vaak aan een druk kind of een dromend kind, maar eigenlijk past ADHD of ADD niet echt in een hokje." Volgens Anna zijn vooral meiden met ADHD of ADD goed in het aanpassen aan de maatschappelijke verwachtingen, waardoor het voor de buitenwereld niet altijd zichtbaar is dat ze vanbinnen strugglen. "Terwijl ze eigenlijk last hebben van concentratieproblemen en het niet kunnen starten of afmaken van taken. Of misschien raken ze vaak hun sleutels kwijt of hebben ze last van een vol hoofd."

"Ik kwam erachter dat de mensen om mij heen hun leven veel beter op een rijtje hebben en ik chaotisch door het leven ga"
Emma (22)

ADHD ook positieve kanten

Emma vindt het moeilijk om een vergelijking te maken tussen hoe zij in elkaar zit en hoe mensen zonder ADHD in elkaar zitten. "Ik dacht dat dit normaal was. En toen kwam ik erachter dat de mensen om mij heen hun leven veel beter op een rijtje hebben en dat ik zelf ongeordend en chaotisch door het leven ga." Hoewel Emma heeft besloten dat ze haar levensstijl wil veranderen, zegt ze dat ADHD ook positieve kanten heeft. "Je hebt veel energie en kan heel gek doen met vriendinnen. Mensen met ADHD zoeken vaak de spanning op en houden ervan om eropuit te gaan."

EFFECTEN ADHD OP MENTALE GEZONDHEID

Toch heeft ADHD ook minder leuke kanten. Volgens Anna moeten mensen met ADHD zich continu aanpassen aan hun omgeving, waardoor ze soms hun eigen identiteit kwijtraken. Daar heeft Anna een tip voor. "Mensen met ADHD moeten ontdekken wat voor hen werkt, in plaats van te kijken naar wat werkt voor de wereld." Anna zegt dat het bijvoorbeeld belangrijk is om activiteiten te ondernemen waar je energie van krijgt.

"Tegelijkertijd is het goed om te onderzoeken waar je misschien nog hulp bij nodig hebt." Het label 'ADHD' is geen excuus om te accepteren dat bepaalde dingen nou eenmaal niet kunnen, vindt Anna. "Dat label is meer voor anderen dan voor jezelf. Het gaat erom dat je je eigen pad vindt in deze wereld. En dat geldt voor iedereen, ook voor mensen zonder de diagnose."

Tot last?

Soms voelt Emma dat ze de mensen om zich heen tot last is. "Dat komt omdat ik druk of stressvol kan overkomen. Ik heb dan het idee dat ik mensen stoor en daardoor voel ik me slecht, vooral omdat ik er niks aan kan doen." Maar door met de mensen om haar heen te communiceren, probeert Emma het beter voor zichzelf te maken. "Het is een kwestie van goed aanvoelen wanneer je iets wel kan doen en wanneer niet."

Focus op het positieve

ADHD Coach Anna heeft een goede tip voor wat je kunt doen als je voelt dat je andere mensen in je omgeving tot last bent. "Focus je op wat jij te bieden hebt in de relatie, vriendschap, studie of de samenleving. Probeer vooral te kijken naar wat je wél kan en waar je wél goed in bent." Volgens Anna is het belangrijk om de gedachte dat je anderen 'tot last' zou zijn, niet te accepteren. Het is misschien makkelijker gezegd dan gedaan, maar de truc is om vooral op het positieve te focussen. "Hetgeen wat je aandacht geeft, dat groeit. Geef daarom geen aandacht aan negatieve gedachten over jezelf, maar juist aan de positieve dingen."

Hobbies en rust

Voor Emma heeft het gewerkt om zich bezig te houden met haar hobbies. "Ik houd ervan om veel te sporten en te zingen, maar ik ben ook heel sociaal. Als het even niet lukt met concentreren op mijn studie, probeer ik even wat anders te doen." Emma verlegt haar focust dus voor korte duur, door bijvoorbeeld een half uur muziek te luisteren. "Als ik maar genoeg pauzes blijf nemen. Dat werkt het beste voor mij." Door regelmatig rust te nemen, bereikt Emma meer en dat geeft ze ook aan bij haar docenten. Zij hebben daar gelukkig meestal wel begrip voor.

TIPS BIJ KRITIEK

De mensen om Emma heen waren gelukkig heel supportive. Maar wat doe je als je omgeving minder positief reageert en vaak kritiek heeft op je ADHD-gerelateerde gedrag? Volgens Anna is het juist dan belangrijk om het gesprek met elkaar aan te gaan. “Vraag aan je vrienden of ze het lastig vinden dat je je sleutels vergeet of te laat komt en voer dat gesprek. Maar praat vooral ook over waarom de vriendschap belangrijk is voor je." Aan mensen die vrienden hebben met ADHD heeft Anna de volgende tip: "Denk ook eens na over wat die persoon zo leuk maakt, waarom wil je diegene wél in je leven hebben?"

GEMEENSCHAPPELIJKE WAARDEN

Hetzelfde adviseert Anna voor de relatie tussen een student met ADHD en de docent. Ook in dat geval kun je namelijk zoeken naar gemeenschappelijke waarden. "Je docent wil dat je leert en dat je groeit, en waarschijnlijk heb jij dezelfde wens. Misschien hebben jullie verschillende ideeën over hoe je dat precies doet of welk gedrag daarbij komt kijken. Maar als je dat gesprek voert, kun je kijken wat voor jullie beiden werkt."

*In verband met privacy is haar naam gefingeerd. De echte naam is bekend bij de redactie.

Bij de FunX Mental Health Club snappen we dat het leven niet 24/7 fissa is. Of je nou dealt met een depressie, niet goed weet hoe je hulp moet vragen of te maken hebt een burn-out: je bent niet alleen. In deze wekelijkse podcast bespreekt Tannaz met verschillende gasten hoe zij dealen met hun mental health-struggles en krijg je handige tips van experts. Alle afleveringen terugluisteren kan hier.

Ster advertentie