Contrast: FunX neemt jongeren serieus

Radiostation voor de Randstad populairder dan commerciële zenders.
FunX is een 24-uurs radiostation van en voor stadsjongeren. Ruim een kwart van hen stemt inmiddels dagelijks af op de zender, voor informatie en discussie, maar vooral voor de muziek. ´FunX luistert naar jongeren, en zij luisteren naar FunX.´

FunX is populair onder jongeren in de Randstad. Maar liefst 28 procent stemt dagelijks af op dit publieke radiostation. Daarmee laat het commerciële zenders zoals Radio 538 (18 procent) en Yorin FM (10 procent) ver achter zich. Dit bleek onlangs uit een grootschalig luisteronderzoek van bureau Interview NSS onder tweeduizend jongeren tussen de 15 en 25 jaar in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. ‘Door ons intensieve contact met jongeren wisten we al dat de zender gewaardeerd wordt’, zegt FunX woordvoerder Samira el Boustati (29). ‘De cijfers bevestigen dat nu, zwart op wit. En dat voelt lekker.’

FunX is een 24-uurs radiostation van en voor stadsjongeren. Het idee ontstond in 2000 onder de toenmalige staatssecretaris van Cultuur, Rick van der Ploeg. Hij liet weten etherfrequenties vrij te willen houden voor een allochtoon initiatief. Dit sloot aan bij het plan van Willem Stegeman, tegenwoordig directeur van FunX, om een radiozender op te richten voor stadsjongeren. Stegeman, voormalig radionieuwslezer en sinds 1998 werkzaam als (interim)manager en adviseur voor verschillende mediaprojecten in de grote steden constateerde dat veel mensen uit de radiobusiness voorbijgingen aan de multiculturele diversiteit van de stadsjeugd. Juist deze onverschillige houding motiveerde hem zich hard te maken voor een nieuwe zender.

In 2001 benaderde hij vier lokale radiostations in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, die hun steun toezegden. Na twee jaar onderhandelen kreeg Stegeman in 2003 een jaarlijkse subsidie van twee miljoen euro voor vier jaar, deels van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, deels van de vier gemeenten. Eind 2002 al ging FunX de lucht in. Woordvoerder El Boustati: ‘Samen met twaalf jongeren uit de vier grote steden, allen met een verschillende culturele achtergrond en uit verschillende disciplines, ben ik om de tafel gaan zitten om een format voor FunX te bedenken. Iedereen was het er direct over eens dat de zender de belevingswereld van stadsjongeren tussen de 10 en 35 jaar moest bedienen, en dat hij “multiculti” moest zijn in de echte zin van het woord. Dat betekent dat je alle culturen aan bod laat komen zonder dat je het benadrukt.’ Het is de enige manier waarop je alle jongeren bereikt die in een stad wonen, ongeacht hun cultuur, merkt El Boustati op. ‘We merkten bij de straatinterviews voor onze programma’s dat hongeren het niet belangrijk vinden wat ze zijn, of dat nu Turks, Surinaams, Marokkaans of Thais is. Ze voelen zich verbonden door school, het uitgaansleven en gemeenschappelijke interessen.’

Nieuw was het format niet; zenders zoals 3 FM en Radio 538 richten zich op dezelfde doelgroep. Maar volgens El Boustati is er wel degelijk verschil. ‘Bij FunX worden de programma’s door jongeren uit de doelgroep gemaakt. De makers bepalen zelf waar het over gaat. Ze praten veel met leeftijdgenoten en weten wat onder hen leeft en speelt. Bij het wekelijkse redactieoverleg tussen de vier steden wordt hier rekening mee gehouden.’ Verder houdt FunX rekening met jongeren die voorheen niet of nauwelijks werden bediend. ‘Denk aan de vmbo-jongeren die vaak niet serieus worden genomen. Als de maatschappelijke issues bespreken, bezoeken we zowel vmbo- als hbo-scholen. We wisselen het af. Je zorgt voor een stelling waar beide groepen iets me kunnen. Je spreekt een 16-jarige anders aan dan iemand van 25. Daar hou je rekening mee in de aanpak. Jongeren moeten zich kunnen identificeren. ‘

De jongerenzender is sinds 2002niet alleen in aantal luisteraars gegroeid, maar ook in personeel, van twaalf naar veertig mensen. Zij zorgen ervoor dat de zender zeven dagen per week en 24 uur per dag in de Randstad is te beluisteren. Met uitzondering van Utrecht beschikt FunX in de steden over een eigen radiostudio. Het concept van de programmering is eenvoudig. In alle steden draaien dezelfde programma’s op hetzelfde tijdstip, met vaak dezelfde onderwerpen. Wat verschilt, is het lokale accent en het lokale nieuws. Zo hoor je ’s ochtends FunX Start in de vier steden, een programma waar luisteraars naar toe kunnen bellen om te vertellen wat ze die dag gaan doen. In het middagprogramma Welkom bij jezelf kunnen jongeren door middel van korte items hun mening kwijt over onderwerpen als seks, school, liefde, religie en geld. En elke avond tussen 19.00 en 20.00 uur is er Talk Show.

Dagelijks lopen in Rotterdam, Amsterdam, Den haag en Utrecht verslaggevers rond die de mening van jongeren polsen. In het programma ‘Welkom bij jezelf’ worden de onderwerpen op vlotte toon behandeld, met korte vragen en andtwoorden tussen de muzeik door.

Spanningsboog
Volgens El Boustati moet je jongeren niet lastigvallen met lange nieuwsblokken of gesprekken. ‘Ze hebben een korte spanningsboog.’ In het avondprogramma Talk Show gaan studiogasten uitgebreider op onderwerpen in, maar nooit langer dan vijf minuten. ‘Luisteraars haken anders af’, zegt El Boustati. Dat de stadsjeugd niet geïnteresseerd is in maatschappelijke thema’s is volgens haar flauwekul. ‘Jongeren zijn best bereid om over zware onderwerpen te praten, zolang je hun maar het idee geeft dat je naar hen luistert en hen serieus neemt. Je bereikt de groep alleen door erop af te stappen. Dan kom je erachter wat er leeft. Je wilt als publieke omroep immers het publiek dienen. Dan moet je samen met je publiek in het werkveld bepalen waar het over gaat en niet vanuit een kantoorruimte.’ Het is de muziek waar het bij FunX omdraait. In het programma FunX Chart, de wekelijkse hitlijst, zijn regelmatig cd’s te horen die nog niet in Nederland verkrijgbaar zijn. El Boustati: ‘Onze luisteraars tippen ons over populaire platen. Ze sturen singles op of we downloaden het van het internet. Ook kun je op onze website stemmen op nummers die je goed vindt.’

Talent krijgt ook een kans. Tijdens het programma FunX Chill kunnen jonge muzikanten talenten van zich laten horen. ‘We proberen zo ruimte te bieden aan muziek die voorheen haar weg niet kon vinden. Een goed voorbeeld is de Kaapverdische zangeres Suzanna Lubrano. FunX draaide haar platen lang voordat ze bekend werd.’ Op de hitlijsten prijken beduidend andere liedjes dan op de nationale lijsten. De nummer een tot en met drie, Ebon-E, Raghav en Usher, staan nergens anders zo hoog genoteerd. Daarnaast tref je regelmatig Marokkaanse raimuziek aan, Hindoestaanse bhangra, Sengaleese rap en Kaapversische muziek. House en rock daarentegen ontbreken bijna geheel. Als enige criterium geldt dat de muziek zich lekker laat mixen, zodat nummers naadloos in elkaar overgaan. ‘We noemen het de flow’, zegt El Boustati. ‘De muziek moet de FunX-flow bezitten.’ De cijfers van het luisteronderzoek zijn voor de zender aanleiding de ambities verder op te voeren. De komende maanden onderzoekt de omroep de mogelijkheden om via de ether en kabel jongeren in onder meer Groningen en Enschede te kunnen bedienen. Daarnaast is FunX in onderhandeling met de NOS om te kijken of het station landelijk op de kabel kan gaan uitzenden. El Boustati: ‘Het zijn mooi ontwikkelingen, maar het gaat om het publiek. En dat heeft bewezen dat het ons serieus neemt. FunX luistert naar jongeren, en zij luisteren naar FunX.’

Bron: Contrast 15 – 6 augustus 2004
Tekst: Anke Sprakel