De gevolgen van de coronacrisis: leidt het tot meer alcohol- en drugsgebruik?

Volgens het Trimbos is het “aannemelijk dat een gedeelte van de mensen tijdens deze crisis meer gaat drinken.” Heeft alcohol ook invloed op de kans om besmet te raken met het virus? Daar is vooralsnog geen bewijs voor. Op het gebied van drugsgebruik ligt dit anders. “Het delen van drugs en gebruiksattributen, zoals injectienaalden, kan het risico op verspreiding van het nieuwe coronavirus vergroten.” Toch adviseert het Trimbos wel om geen of minder alcohol te drinken en geen drugs te gebruiken, aangezien dit je weerstand verlaagt.

SANDRA (24)

"Mijn ouders hebben mij het huis uitgezet nadat ik vijf flessen wijn op een dag had gedronken"

Voor Sandra is de coronacrisis een moeilijke tijd. De 24-jarige kampt al een langere tijd met alcoholproblemen. “Ik dronk vorig jaar steeds meer en meer. Daarvoor heb ik toen een half jaar in een kliniek gezeten. Dat ging goed, maar toen ik daaruit kwam brak de coronacrisis net uit.” Dat heeft ervoor gezorgd dat Sandra weer is teruggevallen in haar oude drankpatroon, wat zij zelf omschrijft als ‘zwaar alcoholgebruik’.

“In deze tijd voel je je gewoon heel eenzaam en omdat je vrijwel de hele dag alleen zit, grijp je snel naar de alcohol.”

Volgens het Trimbos komt een dergelijke terugval vaker voor, maar is het goed om jezelf daar niet te hard op te straffen. “Alcohol kan verleidelijk zijn bij gevoelens van angst, eenzaamheid, stress en verveling, zoals veel mensen nu ervaren door de coronacrisis. Wees niet te boos op jezelf als je toch een terugval hebt, maar pak de draad weer op.”

Ondanks dat Sandra eigenlijk op zichzelf woont, besloot ze om de eenzaamheid te verminderen tijdens de crisis door opnieuw haar intrek te doen bij haar ouders. Dit liep echter niet zoals gehoopt… “Door mijn drankprobleem ging het mis. Het leidde tot spanningen toen ik vijf flessen wijn in een dag had leeggedronken, hebben ze mij het huis uit gezet.”

Waar Sandra normaliter afleiding zoekt door bijvoorbeeld met vriendinnen af te spreken, wordt ze nu vrijwel geheel aan haar eigen lot overgelaten en dat maakt het extra lastig. Gelukkig heeft ze nog wel online contact met haar psycholoog. “Daar bel ik twee keer in de week mee. Dan doen we de reguliere therapiesessie via een videoverbinding.”

Ook heeft ze besloten andere alternatieven te zoeken om zichzelf te stimuleren te stoppen met drinken. “Ik heb een app gedownload om bij te houden hoelang ik al geen alcohol heb gedronken en zoek steun in Facebookgroepen.”

Ondanks de escalatie van vorige week blijft ze optimistisch naar de toekomst kijken. Zodra de coronacrisis over is heeft Sandra een mooi doel voor zichzelf: “Ik wil graag mijn rijbewijs halen, dus dat is voor mij een extra reden om dit vanaf nu vol te houden. Zolang ik goed in mijn vel zit, kom ik er wel!” Daarnaast heeft ze het goedgemaakt met haar ouders en gaat ze vanaf volgende week opnieuw haar intrek doen.

DANNY (27)

"Ik moest er niet aan denken dat er straks een vervelend telefoontje over mijn vader kwam en ik helemaal zat te spacen."

Danny was altijd al een fervent blower. Waar hij normaal gesproken iedere zaterdag en zondag twee jointjes rookte, werden dit er tijdens de coronacrisis twee per dag. Puur uit verveling, aldus Danny. De 27-jarige studeert Fysiotherapie, maar zijn studie staat momenteel even op een laag pitje.

Het uitgaansleven, de jongerenvereniging bij de lokale kerk, zijn vrienden in de sportschool: alles is weggevallen voor Danny en de sociale alternatieven vindt hij maar niks. “Ik heb geprobeerd om met vrienden af te spreken via hangouts, maar dat vind ik maar vaag. Iedereen praat door elkaar heen en je verstaat niemand. Dan denk ik, ik zit hier voor spek en bonen bij en besluit ik toch maar weer een jointje op te steken.” Het ontspannende effect van wiet komt meer dan ooit goed tot z’n recht.

"Het zijn zulke chaotische en rare tijden. Er gebeurt van alles en dat maakt dat je toch behoefte hebt aan ‘me-time’. Een jointje leent zich daar gewoon heel goed voor.”

Dit was hoe het leven van Danny er tot twee weken geleden uitzag en hoe hij tegen het gebruik van wiet aankeek, maar toen veranderde zijn situatie compleet. “Mijn vader werd op een gegeven moment een beetje grieperig. In het begin was hij nogal koppig en zei hij dat het prima ging. Echter kreeg hij het steeds benauwder en was hij heel moe. Hij vroeg mij op een gegeven moment of ik mee wilde lopen naar boven. Toen stortte hij uit het niets ineens in elkaar. De ambulance is vervolgens gekomen en zijn zuurstofwaarden bleken heel laag. In het ziekenhuis moesten we afscheid nemen van hem, we mochten niet mee naar binnen. Dat was echt vreselijk. Hij bleek corona te hebben en moest aan de beademing op de intensive care.”

Danny realiseerde zich toen dat hij alles op het gebied van drugs voortaan links wilde laten liggen. “Ik moest er niet aan denken dat er straks een vervelend telefoontje over mijn vader kwam en ik helemaal zat te spacen. Daarom besloot ik te stoppen met alles, ik had ook totaal geen behoefte meer aan het gebruiken van drugs.”

Juist het stoppen met roken van jointjes is volgens het Trimbos verstandig in deze tijden. “Het inhaleren van tabak kan zorgen voor een toename van de ACE 2-receptoren. Door dit mechanisme zou de vatbaarheid voor het virus kunnen toenemen, waardoor mensen die roken meer risico op besmetting oplopen. Als het om drugsgebruik gaat, dan is dit met name voor cannabisgebruik relevant, omdat cannabis meestal gecombineerd wordt met tabak.”

Door het zien van zijn zieke vader heeft hij een andere kijk gekeken op drugs. “Voor nu laat ik het even links liggen. Door zoiets mee te maken krijg je een andere kijk op het leven en ga je hele andere prioriteiten stellen, ook qua drugs. Misschien dat ik in de toekomst wel weer eens wat ga gebruiken, maar de aankomende tijd zie ik dat echt niet gebeuren.”

Sinds deze week is zijn vader weer thuis en zoekt Danny, in plaats van drugs, andere manieren om zichzelf te vermaken. “Ik heb een leuke nieuwe hobby gevonden: tekenen. Net als bij het blowen, helpt dit mij om mijn gedachten ergens anders te krijgen. Ook houdt zo’n tekening je toch dik 3-4 uur bezig en heb je dus weer iets om je op te focussen, wat verveling tegengaat.”

TANJA (31):

"Ik heb door de coronacrisis het besluit genomen helemaal te stoppen met drinken."

Tanja heeft tijdens de coronacrisis het besluit genomen helemaal te stoppen met drinken. De 31-jarige heeft in het verleden al vaker een knoop door moeten hakken op het gebied van haar drankgebruik. “Ik was altijd een gezelligheidsdrinker. Ik zag mijzelf nooit als problematische drinker, maar toch begon ik op een gegeven moment doordeweeks veel wijntjes te gaan drinken. Dat was ik zat en wilde ik niet meer.” Tanja volgde een ‘Ontwijnen-programma’, maar dronk daarna zo nu en dan toch nog wel eens een wijntje.

Een paar jaar geleden zat Tanja een lange tijd thuis door gezondheidsproblemen. Daardoor weet ze als geen ander hoe belangrijk het is gezond te leven en naar je lichaam te luisteren. Sinds de uitbraak van het coronavirus besloot ze dan ook om geheel te stoppen met drinken. Voor Tanja is het dan ook niet zo zeer het thuiszitten wat haar weerhoudt van alcohol drinken, maar vooral het belang van fysiek gezond te blijven, mocht ze het virus oplopen.

“In deze tijd is je gezondheid toch heel belangrijk. Het coronavirus zie ik dan vooral ook als een extra trigger om dat wijntje te laten staan. Je wilt een zo goed mogelijke weerstand hebben in dit soort tijden.”

Volgens het Trimbos een goede beslissing, aangezien alcohol het immuunsysteem verzwakt. “Wie veel en vaak drinkt, krijgt een lagere weerstand. Er zijn zelfs aanwijzingen dat een avond veel drinken al effect heeft op je weerstand. Mensen met een lage weerstand zijn mogelijk vatbaarder voor een infectie en hebben mogelijk een grotere kans op een ernstiger ziekteverloop bij besmetting met een virus, zoals het nieuwe coronavirus.”

De coronacrisis heeft daarnaast het voordeel voor Tanja dat ze minder in aanraking komt met alcohol. ‘’Je hebt vaak dat je met vrienden ’s avonds wat gaat doen en dan staat er altijd wel een wijntje op tafel.” Door de social distancing-policy in Nederland zijn zulke momenten niet meer aan de orde. “Die prikkel heb je daardoor niet meer, dat scheelt zeker.”

Tanja heeft voor zichzelf dan ook een alternatief gevonden voor het wijn drinken. Met 0.0%-varianten heeft ze helemaal niets, maar een lekker drankje aan het eind van de dag geeft haar wel iets om op te verheugen. “Om een uur of vijf ga ik lekker buiten ontspannen en een drankje doen. Ik neem dan een tonic gemengd met ginger soda en een limoentje. Dan is het effect van ‘even lekker zitten met een drankje’ er nog steeds.”

Zeker in tijden van zelfisolatie vindt Tanja het belangrijk om een momentje te hebben waar je je op kunt verheugen. Toch denkt niet iedereen daar zo over. “Er zijn ook mensen die zeggen: ‘je moet niet zoeken naar alternatieven, want dan houd je het systeem in stand’, maar daar ben ik het niet mee eens. Ik vind dat je jezelf moet belonen met een ontspanningsmomentje aan het eind van de dag.” De drang om ‘door te drinken’, die ze voorheen vaak had bij wijn, voelt ze hierbij helemaal niet en dat vindt ze fijn.

*In verband met privacy zijn de namen gefingeerd. De echte namen zijn bekend bij de redactie.

- In 'FunX Beseft' bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -