De Pers: Zelfcorrigerende radiozender

FunX bestaat vijf jaar. De allochtone presentatoren zijn liberale en keurig ABN-sprekende jongeren. Geeft deze radiozender geen onrealistisch beeld van de multiculturele stadsjongere?

In het discussieprogramma Forum hangt een Utrechtse studente aan de lijn. Met een geaffecteerde rollende r vertelt ze morgen de stembus te mijden. ‘Er zijn maar twee kandidaten. Allebei van de PvdA. Als ik me tenminste goed heb geïnformeerd.’ Shay, een presentatrice met Antilliaanse roots - ze ziet zichzelf net als Maxima vooral als wereldburger - bevestigt dit. Haar toon verraadt dat ze vermoedt niet de slimste Nederlander aan de lijn te hebben. ‘Ik snap je bezwaar tegen de beperkte keuze. Maar van je stemrecht moet je altijd gebruik maken, vind je niet?’ Het meisje heeft geen zin in een les in democratie van Shay. Haar verweer: ‘Niemand die ik ken gaat morgen stemmen. Dus zo vreemd is het niet.’ Shay vindt het tijd voor een plaatje. Kenan Dogulu met het nummer Ara Beni Lutfen.

Turkpop
De discussie had op elke jongerenzender kunnen plaatsvinden - hoewel er op de meeste aanzienlijk minder aandacht is voor debat - maar de muziekkeuze verraadt dat dit
FunX is. De multiculturele jongerenzender voor en door grotestadsjongeren, die deze week haar vijfjarige jubileum viert. Op 3FM of Radio 538 zou de Turkse popster geen kans maken. Bij FunX draaien ze regelmatig turkpop. Net als de nieuwste Banghra, Reaggeaton en hiphophits. Geen rock. Want daar moet de FunX-luisteraar niks van hebben. Het is de luisteraar die beslist, bij deze radiozender met redacties in de vier grote steden. De onderwerpen worden grotendeels bepaald door de luisteraars zelf. FunX zoekt actief naar hun mening via een internetforum en verslaggevers in de straten van de vier grote steden. Maar de zender is, op kabel en internet, ook in de rest van het land te horen. Daarom spreekt de 33-jarige programmadirecteur Mezen Dannawi liever niet van grotestadszender. De voortdurende nadruk op multicultureel vindt hij ook storend. Zijn streven is dan ook om ook autochtone Nederlandse jongeren bekend te maken met FunX. ‘In het maatschappelijke debat gaat het voortdurend over de verschillen tussen allochtonen en autochtonen. De jongeren die naar onze zender luisteren zijn de integratie voorbij. Ze voelen zich Nederlander en worstelen met dezelfde problemen als elke jongere. Hoe kom ik met het openbaar vervoer van A naar B, hoe verdeel ik mijn tijd en hoe betaal ik mijn schulden af?’

Op het forum van de internetsite van FunX discussiëren jongeren met elkaar over zeer uiteenlopende onderwerpen die later die dag op de radio terug komen. Zo is er een discussie over de leukste sport: is dat voetbal of thaiboksen? Uitgemaakte zaak voor Sivas: ‘Voetbal is tijdverdrijf. Vechten is het leven.’ En of het romantisch is of stom om de naam van je geliefde op je lichaam te laten tatoeëren. So Na kent het probleem: ‘Ik heb in het verleden de naam
van een ex laten zetten, maar toen het uit ging heb ik er wat anders van gemaakt. Dus geen probleem.’ Over bloot in videoclips zegt Kees: ‘Wat is daar nou mis mee? Eerst ziet een kind de tiet van zijn moeder en een paar jaar later ziet hij tieten op tv. Niks aan de hand, joh.’

Hoofddoekdiscussie
Onderwerpen die in elke jongerenuitzending behandeld kunnen worden. Een discussie over de hoofddoek bloedt al na enkele reacties bloot. De tendens: met deze discussie zijn we nu echt wel klaar. Boring. Toch hebben allochtone jongeren, anders dan de meeste autochtonen,
regelmatig te maken met cultuurverschillen. Een onderwerp waar de zender van Dannawi bewust niet de nadruk op legt. ‘We hebben tot doel om met zijn allen te leven in Nederland. Dus vinden we het interessanter om ons op de overeenkomsten te richten dan op de verschillen.’ Bij FunX hebben ze de multiculturele samenleving nog lang niet opgegeven. Dannawi ziet FunX zelfs als ultieme bewijs dat het allesbehalve een utopie is. Maar de
etnische problemen zijn er nou eenmaal. Ook in het leven van de jongeren. Want wat doet een Marokkaanse jongen als zijn zus lesbisch blijkt te zijn? Of een Hindoestaans meisje dat niet zonder toezicht van haar oudere broers uit mag? Die zaken worden wel behandeld op FunX. Maar de discussies op de radio worden altijd in redelijkheid gevoerd. Tolerantie is te allen tijde de verbindende factor. Wanneer een Surinaamse huisman in de studio praat over emancipatie en het onderwerp homo- emancipatie aan bod komt en de jongen zegt dat hij geen enkele binding heeft met homo’s, schrikt de presentatrice. Het onderwerp wordt snel afgekapt als blijkt dat de progressieve huisman behoorlijk homofoob blijkt. Dit is duidelijk niet de bedoeling.
Mezen lacht als hij het voorbeeld - overigens van meer dan een jaar terug - hoort. Hij geeft toe dat FunX graag een positief beeld van de urban stadsjongere wilde presenteren dat het station zich soms geen raad wist met andere geluiden. Dat van minder tolerante minder welbespraakte allochtone jongeren. ‘We zaten inderdaad te shaken als er een onvertogen woord over homoseksualiteit viel. Maar dat is sinds anderhalf jaar veranderd. We waren bang om dit soort gevoelige onderwerpen aan te raken. Omdat we graag wilden dat mensen zouden zien dat we helemaal niet anders zijn dan autochtone Nederlanders.’ Maar het is toch ook niet zo dat elke oerhollandse jongere dol is op homo’s? En elke mening die te veel afwijkt van die van het station niet uitzenden, dat riekt toch naar censuur? ‘Daar zijn we nu ook wel achter, dat we gevoelige zaken dus wel moeten bespreken. Omdat het onze luisteraars, al worden ze doodmoe van de negatieve geluiden in de media rond allochtonen, wel degelijk bezighoudt. Ze hebben er mee te maken. En ze willen het er juist wel over hebben.’

Kalmeren
Wat gebeurt er als een jongere in de uitzending zegt dat Wilders dood moet? ‘Op zo’n idioot zitten onze luisteraars niet te wachten. Maar als hij rustig kan vertellen wat hem dwars zit, is hij uiteraard alsnog welkom.’ Volgens Dannawi durven ze nu meer bij FunX. ‘Laatst was er een
jongen in de uitzending van Forum die het goed vond dat in Tilburg een voetbalstadion was vernield door supporters van Jong Marokko. Nederland behandelde haar Marokkaanse
burgers immers als oud vuil. De presentator, ook Marokkaan, werd pissig. Hij baalde als een stekker dat hij nu niet meer naar Jong Marokko kon dankzij de relschopper aan de telefoon. Er belden onmiddellijk andere luisteraars die hem bijvielen. Volgens Dannawi is dat het allermooiste aan FunX, het zelfcorrigerende vermogen. ‘Luisteraars die puur bellen om te shockeren met extreme meningen, die worden uitgelachen. Presentatoren die in het begin te veel in straattaal spraken kregen te horen dat ze niet zo allochtoons moesten doen.

Door: Britt Stubbe
Bron: De Pers